Η φύση του Ολύμπου

Τα πουλιά του Ολύμπου

Ο Όλυμπος ως βιοτικό σύστημα συντίθεται από τη μεγαλύτερη ποικιλία που μπορεί να συναντήσει κανείς σε ελληνικό βουνό, συν το γεγονός ότι όλοι οι τύποι βιοτόπου που τον αποτελούν έχουν πολύ μεγάλη έκταση και παράλληλα πολλές απόμερες, παρθένες γωνιές.

Έτσι, από τη θάλασσα έως το Μύτικα, συναντάμε μια διαδοχή αγροτικών και φρυγανικών εκτάσεων, θαμνοτόπων, δασών φυλλοβόλων δρυών, δασών κωνοφόρων, δασών ψυχρόβιων πλατύφυλλων και αλπικών εκτάσεων, όλες πεποικιλμένες με ανοίγματα, ρεματιές, φαράγγια και βραχώνες - από μικρά βράχινα συστήματα έως τεράστιες ορθοπλαγιές.

Αντίστοιχη με την μεγάλη αυτή ποικιλία περιβαλλόντων είναι και η ορνιθοπανίδα του Ολύμπου. Συνολικά έχουν καταγραφεί περίπου 160 είδη πουλιών που είτε ζουν μόνιμα, είτε έρχονται για να φωλιάσουν, περνούν κατά τη μετανάστευση ή διαχειμάζουν. Συγκριτικά, ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 1/3 των ειδών πουλιών της Ελλάδας και είναι πολύ μεγάλος, συγκριτικά με άλλα βουνά της χώρας.

Αριθμητικά, τα περισσότερα είδη πουλιών θα τα βρούμε στα χαμηλότερα υψόμετρα, τις αγροτικές εκτάσεις, τα λιβάδια, τα φρύγανα και τον χαμηλό ή διασπασμένο θαμνώνα.

Εδώ ζουν τα είδη που είναι ανεκτικά στην ανθρώπινη δραστηριότητα και τις επιπτώσεις της: τσιροβάκοι, καρδερίνες, τσιχλόνια, παπαδίτσες, φλώροι, σπίνοι, φανέτα και πολλά άλλα.

Tα είδη των δασικών εκτάσεων ζουν κυρίως στους ψηλούς θαμνώνες αείφυλλων και στα δάση Μαύρης πεύκης και Οξιάς και σε πολύ μικρότερο βαθμό στις εκτάσεις με ρόμπολα.

Εκτός από τα μεγάλα αρπακτικά, στην αλπική ζώνη ζουν πληθυσμοί ειδών προσαρμοσμένων στις καιρικές συνθήκες και τους πόρους του μεγάλου υψομέτρου. Χαρακτηριστικά είδη πουλιών των λιβαδιών της ανώτερης ζώνης του Ολύμπου είναι ο Σταχτοπετρόκλης, το Φανέτο, η Νεροκελάδα και η Χιονάδα (Eremophila alpestris).

Πιο προσηλωμένος στις κορυφές είναι ο Χιονοψάλτης (Prunella collaris), που θα τον δούμε να τριγυρνά ανάμεσα στα βράχια γύρω από το τριγωνομετρικό του Μύτικα - σαν να ζητά κάτι από τους χαρούμενους ορειβάτες που ποζάρουν αγκαλιά με τη λαμαρινένια σημαία. Γύρω από την κορυφή πετούν ανάλαφρα μοναχικές Κιτρινοκαλιακούδες (Pyrrhocorax graculus). Σε βραχώδη συμπλέγματα μέσα στα αλπικά λιβάδια θα βρούμε τον Χιονόστρουθο (Montifringilla nivalis).

Στα τοιχώματα των φαραγγιών και τις αναρίθμητες ορθοπλαγιές της μέσης υψομετρικά ζώνης, όπως οι κάθετες όψεις της Ζηλνιάς και της Γκόλνας, τα πιο χαρακτηριστικά είδη είναι ο Βραχοτσοπανάκος (Sitta neumayer), ο Γαλαζοκότσυφας (Monticola solitarius), το Βραχοχελίδονο (Ptyonoprogne rupestris) και ο Τοιχοδρόμος (Tichodroma muraria).

Παρατήρηση πουλιών στον Όλυμπο

Η παρατήρηση πουλιών στον Όλυμπο δεν είναι μια εύκολη υπόθεση: το βουνό είναι προσπελάσιμο οδικά μόνο μέχρι ορισμένο υψόμετρο και σε συγκεκριμένες θέσεις που σχετίζονται κυρίως με τα καταφύγια, όπως:

• το οροπέδιο Κρεβάτια (καταφύγιο Κρεβάτια, 1000 μ.),
• η περιοχή της Κορομηλιάς (καταφύγιο Κορομηλιάς, 1020 μ.),
• η ζώνη γύρω από το καταφύγιο στο Άνω Πηγάδι (ανάμεσα 1300 με 1400 μ.),
• οι δυτικές πλαγιές μέχρι τις Βρυσοπούλες (στρατόπεδο ΚΕΟΑΧ και καταφύγιο, τέλος δρόμου στα 1720 μ.),
• και φυσικά τα Πριόνια (1080 μ.).

Οι δασικές ενότητες που μπορούν να εξερευνηθούν οδικά, δηλαδή οι περιοχές όπου ο δρόμος διατρέχει μια μεγαλύτερη ζώνη, είναι:

• το Ξερολάκκι στη βορινή πλευρά (διαδρομή Πέτρα - Ξερολάκκι - Κοκκινοπηλός, με ψηλότερο σημείο το διάσελο Σταυρός Κοκκινοπηλού, 1210 μ.),
• και το δάσος της Σκανδαλιάρας στις ΝΑ πλαγιές, με βάση το δρόμο Λιτόχωρο - Σκανδαλιάρα - Άνω Πηγάδι - Παλιά Λεπτοκαρυά, με ψηλότερο σημείο το Άνω Πηγάδι.

Από την άλλη, οι υποαλπικές περιοχές όπου μπορεί να ανέβει κανείς με αυτοκίνητο είναι:

• Τα νότια υποαλπικά λιβάδια της Καρυάς μέσω του δρόμου από την Καρυά προς τη Χαρβαλόβρυση (τέλος βατού χρόμου γύρω στα 1400 μ., ο δρόμος συνεχίζει δύσβατος μέχρι τη ράχη Παπαμισιώτη και τελειώνει στα 1700 μ. περίπου.
• η λάκκα Χριστάκη, όπου και το καταφύγιο ανάγκης Χριστάκη (2420 μ.), το μοναδικό σημείο που κάποιος δρόμος φτάνει στη βάση της αλπικής ζώνης, με την επιφύλαξη της κακής βατότητας και της περιορισμένης εποχικής πρόσβασης.

Ο δρόμος Πέτρα-Ξερολάκκι-Κοκκινοπηλός διασχίζει αρχικά και μέχρι την κρήνη Βρύση Ντόνα πυκνό και ψηλό δάσος φυλλοβόλων (εντυπωσιακή μίξη γάβρων, βελανιδιών, πουρναριών, σφενταμιών κλπ) και περνά κοντά από το οροπέδιο Μπάρα και την ομώνυμη λούτσα. Μετά τη Βρύση Ντόνα μπαίνουμε στο ορεινό δάσος με εναλλαγή μαυρόπευκων και οξιάς. Λίγο μετά τη Βρύση Ντόνα εκκινεί ένα τυφλό παρακλάδι προς το καταφύγιο ανάγκης Σαλατούρα, που διατρέχει ωραίο δάσος μαυόπευκων και ελάτων και περνώντας από τη Βρύση Παππού φτάνει στα 1520 μ.

Κατά μήκος αυτής της διαδρομής θα συναντήσουμε όλα σχεδόν τα πουλιά του ημιορεινού και ορεινού δάσους του Ολύμπου, αλλά και πουλιά των ανοιχτών εκτάσεων, που παραμένουν κοντά στις κτηνοτροφικές ζώνες (Μπάρα, Βρύση Τσουρέκα κλπ). Αό τη Βρύση Παππού έχουμε ανοιχτή θέα στην κοιλάδα του Ξερολακκιού κα ιτην ευκαιράι να εντοπίσουμε κάποιο από τα αρκατικά του δάσους.

Ο δασικός δρόμος από το Λιτόχωρο προς το Άνω Πηγάδι μέχρι τη Σκανδαλιάρα διατρέχει μάλλον ξηρές πλαγιές με κωνοφρόρα, με αρκετή τοπική ποικιλία καταστάσεων. Μετά τη Σκανδαλιάρα, οι εδαφικές συνθήκες ευνούν την Οξιά, που σχηματίζει ένα συνεχή μανδύα, με μικρές άλλες παρεμβολές. Εδώ επικρατούν τα πουλιά του ορεινού δάσος: δρυοκολάπτες, παπαδίτσες, τσίχλες, φυλλοσκόποι κλπ.

Ο δρόμος Καρυά-Χαρβαλόβρυση (συνεχίζει ως κλειστός κτηνοτροφικός δρόμος μέχρι καλύβα μετά την πηγή Πυξάρι) διατρέχει ένα γυμνό κτηνοτροφικό τοπίο με σποραδική βλάστηση κέδρων, πεύκων και ελάτων. Εδώ επικρατούν τα πουλιά των ανοιχτών εκτάσεων.

Δύσβατοι και μάλλον αδιάβατοι το χειμώνα, οι τρεις αυτοί δρόμοι προσφέρουν αξιοσημείωτες - και συμπληρωματικές - ευκαιρίες για την παρατήρηση και τη φωτογράφιση, κυρίως πουλιών του δάσους.

Πέραν των πιο πάνω περιοχών, όπου η έρευνα μπορεί να υποβοηθηθεί από αυτοκίνητο, ο φυσιοδίφης που θέλει να συνδυάσει την παρατήρηση πουλιών με το περπάτημα και έχει την ευχέρεια να παραμείνει στα καταφύγια και να περιπλανηθεί στην ευρύτερη ζώνη, αξίζει να εστιάσει στις τρεις πιο κάτω ενότητες:

• Δάσος ρόμπολων στην Πετρόστρουγκα
• Τα Καζάνια
• Από τη Σκούρτα στο οροπέδιο των Μουσών

Τα πουλιά που θα συναντήσουμε στις τρεις αυτές ενότητες σχολιάζονται αναλυτικά στα πιο κάτω κεφάλαια:

• Τα πουλιά της Πετρόστρουγκας
• Τα πουλιά στα Καζάνια
• Τα πουλιά της αλπικής ζώνης

Αρπακτικά

Σε ένα μεγάλο ορεινό περιβάλλον, όπως ο Όλυμπος, είναι αναμενόμενο να βρούμε τα πιο αντιπροσωπευτικά είδη των αρπακτικών της χώρας.
Πράγματι, στον Όλυμπο, από τους μεγάλους αετούς συναντάμε το Χρυσαετό (Aquila chrysaetos) και το Φιδαετό (Circaetus gallicus), που είναι καλοκαιρινός επισκέπτης - έρχεται στις αρχές Μαρτίου, φωλιάζει στα ψηλά δέντρα του πευκοδάσους και φεύγει τον Σεπτέμβριο.

Από τα δασικά είδη αρπακτικών τα πιο συνηθισμένα είναι το Διπλοσάϊνο (Accipiter gentilis) και το Ξεφτέρι (Accipiter nisus). Αντίστοιχα, στη χαμηλή και μέση υψομετρικά ζώνη, τα πιο κοινά είδη είναι η Γερακίνα (Buteo buteo), το Βραχοκιρκίνεζο (Falco tinnunculus) και ο Σφηκιάρης (Pernis apivorus). Στα ίδια υψόμετρα, στους απέραντους βραχώνες των φαραγγιών, φωλιάζει και κυνηγά ο Πετρίτης (Falco peregrinus), ενώ ο Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae) και το Μαυροκιρκίνεζο (Falco vespertinus) εμφανίζονται κατά την θερινή περίοδο και την μετανάστευση.

Στον Όλυμπο μέχρι πριν από 20 χρόνια ζούσαν και τα τέσσερα είδη γυπών της Ευρώπης (όρνιο- Gyps fulvus, μαυρόγυπας - Aegupius monachus, Γυπαετός - Gypaetus barbatus και Ασπροπάρης Neophron percnopterus), τα οποία σήμερα δυστυχώς έχουν εξαφανιστεί λόγω της τεράστιας μείωσης της ορεινής κτηνοτροφίας και της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Χρυσαετός	Golden eagle	Aquila chrysaetos	-	✔	✔
Φιδαετός	Short-toed snake eagle	Circaetus gallicus	✔	✔	✔
Γερακαετός	Booted eagle	Aquila pennata	✔	✔	✔
Σπιζαετός	Bonelli's eagle	Aquila fasciata	✔	-	✔
Γερακίνα	Common buzzard	Buteo buteo	✔	-	✔
Αετογερακίνα	Long-legged buzzard	Buteo rufinus	✔	-	✔
Σφηκιάρης	European honey buzzard	Pernis apivorus	✔	-	-
Διπλοσάινο	Eurasian goshawk	Accipiter gentilis	✔	-	✔
Ξεφτέρι	Eurasian sparrowhawk	Accipiter nisus	✔	-	✔
Σαΐνι	Levant sparrowhawk	Accipiter brevipes	✔	-	-
Πετρίτης	Peregrine falcon	Falco peregrinus	✔	-	✔
Βραχοκιρκίνεζο	Kestrel	Falco tinnunculus	✔	✔	✔
Κιρκινέζι	Lesser kestrel	Falco naumanni	✔	-	-
Μαυροπετρίτης	Eleonora's falcon	Falco eleonorae	✔	-	-
Δεντρογέρακο	Eurasian hobby	Falco subbuteo	✔	-	✔
Μαυροκιρκίνεζο	Red-footed falcon	Falco vespertinus	✔	-	-
Νανογέρακο	Merlin	Falco columbarius	✔	-	-
Τσίφτης	Black kite	Milvus migrans	-	✔	✔
Καλαμόκιρκος	Western marsh harrier	Circus aeruginosus	✔	-	-
Χειμωνόκιρκος	Hen harrier	Circus cyaneus	✔	-	-
Στεπόκιρκος	Pallid harrier	Circus macrourus	✔	-	-

Νυχτοπούλια

Τη νύχτα το δάσος αναστατώνεται από η διαπεραστική επαναλαμβανόμενη κραυγή του Χουχουριστή (Strix aluco) και το "τρομακτικό" κάλεσμα του Μπούφου (Bubo bubo). Ελάχιστοι έχουν ακούσει το μελωδικό επαναλαμβανόμενο κάλεσμα του Αιγωλιού (Aegolius funereus), για τον οποίο ο Όλυμπος αποτελεί το νοτιότερο σημείο ασφαλούς παρατήρησης. Στα χαμηλά, τη νύχτα, θα ακούσουμε την Κουκουβάγια (Athene noctua) και το Γκιώνη (Otus scops).

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Αιγωλιός	Boreal owl	Aegolius funereus	✔	-	✔
Μπούφος	Eagle owl	Bubo bubo	✔	-	✔
Νανόμπουφος	Long-eared owl	Asio otus	✔	-	-
Κουκουβάγια	Little Owl	Athene noctua	✔	-	-
Χουχουριστής	Tawny Owl	Strix aluco	✔	-	✔
Γκιώνης	Scops Owl	Otus scops	✔	-	-

Γλάροι & γλαρόνια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Ασημόγλαρος της Μεσογείου	Yellow Legged Gull	Larus michahellis	✔	-	-

Δρυοκολάπτες

Καθώς μεγάλο μέρος των δασών του Ολύμπου είναι εκτός δασικής εκμετάλλευσης - αλλού λόγω του καθεστώτος του Εθνικού Δρυμού και αλλού λόγω του απόκρημνου αναγλύφου, που κάνει την υλοτόμηση αδύνατη - θα δούμε πολλά ώριμα ή άρρωστα δένδρα κατατρυπημένα από τους δρυοκολάπτες.

Στον Όλυμπο ζουν και φωλιάζουν 8 από τα 9 είδη δρυοκολαπτών της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων ο μεγάλος Μαύρος δρυοκολάπτης (Dryocopus martius). Μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ότι στα δάση του Βόρειου Ολύμπου φωλιάζει ο πολύ σπάνιος Τριδάκτυλος (Picoides tridactylus), ωστόσο δεν υπάρχουν πρόσφατες παρατηρήσεις και σήμερα το είδος είναι γνωστός μόνο από τη Ροδόπη.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Μαύρος Δρυοκολάπτης	Black woodpecker	Dryocopus martius	✔	-	✔
Πράσινος Δρυοκολάπτης	European green woodpecker	Picus viridis	✔	-	✔
Σταχτής Δρυοκολάπτης	Grey-headed woodpecker	Picus canus	✔	-	-
Λευκονώτης Δρυοκολάπτης	White-backed woodpecker	Dendrocopos leucotos	✔	-	-
Πευκοδρυοκολάπτης	Great spotted woodpecker	Dendrocopos major	✔	-	✔
Μεσαίος Δρυοκολάπτης	Middle spotted woodpecker	Leiopicus medius	✔	-	✔
Βαλκανικός Δρυοκολάπτης	Syrian woodpecker	Dendrocopos syriacus	✔	-	-
Νανοδρυοκολάπτης	Lesser spotted woodpecker	Dryobates minor	✔	-	-
Στραβολαίμης	Eurasian wryneck	Jynx torquilla	✔	-	-

Κορακοειδή

Γύρω από τις ορθοπλαγιές μεγάλου υψομέτρου πετούν σμήνη από Κιτρινοκαλιακούδες (Pyrrhocorax graculus), αλλά και οι πολύ σπανιότερες Κοκκινοκαλιακούδες (Pyrrhocorax pyrrhocorax), που τις συναντάμε σε ελάχιστα πλέον βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας και διατηρούν αξιόλογους πληθυσμούς μόνο στα βουνά της Κρήτης.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Κόρακας	Raven	Corvus corax	-	✔	✔
Κουρούνα	Carrion crow	Corvus cornix	✔	-	-
Κάργια	Western jackdaw	Corvus monedula	✔	-	-
Κίσσα	Eurasian jay	Garrulus glandarius	✔	-	-
Καρακάξα	Eurasian magpie	Pica pica	✔	-	-
Κοκκινοκαλιακούδα	Red-billed chough	Pyrrhocorax pyrrhocorax	-	✔	-
Κιτρινοκαλιακούδα	Alpine chough	Pyrrhocorax graculus	-	✔	✔
Ψαρόνι	Common starling	Sturnus vulgaris	✔	-	-
Αγιοπούλι	Rosy starling	Pastor roseus	✔	-	-

Κορακιόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Χαλκοκουρούνα	European roller	Coracias garrulus	✔	-	-
Μελισσοφάγος	European bee-eater	Merops apiaster	✔	-	-
Τσαλαπετεινός	Eurasian hoopoe	Upupa epops	✔	-	-

Περιστερόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Δεκαοχτούρα	Eurasian collared dove	Streptopelia decaocto	✔	-	-
Τρυγόνι	European turtle dove	Streptopelia turtur	✔	-	-
Φάσσα	Common wood pigeon	Columba palumbus	✔	-	-
Φασσοπερίστερο	Stock dove	Columba oenas	✔	-	-
Αγριοπερίστερο	Rock dove	Columba livia	✔	-	✔

Χελιδόνια & σταχτάρες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Σπιτοχελίδονο	Western house martin	Delichon urbicum	✔	-	-
Σταβλοχελίδονο	Barn swallow	Hirundo rustica	✔	-	-
Μιλτοχελίδονο	Red-rumped swallow	Cecropis daurica	✔	-	-
Οχθοχελίδονο	Sand martin	Riparia riparia	✔	-	-
Βραχοχελίδονο	Eurasian crag martin	Ptyonoprogne rupestris	✔	-	✔
Βουνοσταχτάρα	Alpine swift	Tachymarptis melba	✔	-	✔
Σταχτάρα	Common swift	Apus apus	✔	-	-
Ωχροσταχτάρα	Pallid swift	Apus pallidus	✔	-	-

Ορνιθόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Νησιώτικη Πέρδικα	Chukar partridge	Alectoris chukar	✔	-	-
Πετροπέρδικα	Rock partridge	Alectoris graeca	✔	-	✔
Μπεκάτσα	Eurasian woodcock	Scolopax rusticola	✔	-	-
Ορτύκι	Common quail	Coturnix coturnix	✔	-	-

Κούκοι

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Κούκος	Common cuckoo	Cuculus canorus	✔	-	-

Σπίζες

Σε όλην έκταση του δάσους των ρόμπολων, όπως για παράδειγμα από τον περίβολο του καταφυγίου Σπ. Αγαπητός ή κοντά στο καταφύγιο της Πετρόστρουγκας, θα δούμε στην κόμη των κωνοφόρων τον εντυπωσιακό Σταυρομύτη (Loxia curvirostra), που με το ασύμμετρο ράμφος του ανοίγει τα κουκουνάρια αναζητώντας τους σπόρους τους.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Καρδερίνα	European goldfinch	Carduelis carduelis	✔	-	-
Σπίνος	Eurasian chaffinch	Fringilla coelebs	✔	-	✔
Χειμωνόσπινος	Brambling	Fringilla montifringilla	✔	-	-
Χιονόστρουθος	White-winged snowfinch	Montifringilla nivalis	-	✔	-
Χιονάδα	Horned lark	Eremophila alpestris	-	✔	-
Σταυρομύτης	Red crossbill	Loxia curvirostra	✔	✔	-
Φανέτο	Common linnet	Linaria cannabina	-	✔	✔
Σκαρθάκι	European serin	Serinus serinus	✔	-	-
Φλώρος	European greenfinch	Chloris chloris	✔	-	-
Λούγαρο	Eurasian siskin	Spinus spinus	✔	-	-
Κοκκοθραύστης	Hawfinch	Coccothraustes coccothraustes	✔	-	-
Πύρρουλας	Eurasian bullfinch	Pyrrhula pyrrhula	✔	-	-

Τσίχλες

Τον χειμώνα καταφτάνουν σμήνη από Τσίχλες, Τσαρτσάρες (Γερακότσιχλες) και Κοκκινότσιχλες.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Τσαρτσάρα	Mistle thrush	Turdus viscivorus	✔	-	-
Κεδρότσιχλα	Fieldfare	Turdus pilaris	✔	-	-
Τσίχλα	Song thrush	Turdus philomelos	✔	-	-
Κοκκινότσιχλα	Redwing	Turdus iliacus	✔	-	-
Κοτσύφι	Common blackbird	Turdus merula	✔	-	-
Γαλαζοκότσυφας	Blue rock thrush	Monticola solitarius	✔	-	✔
Χιονοκότσυφας	Ring ouzel	Turdus torquatus	✔	✔	-
Πυρροκότσυφας	Common rock thrush	Monticola saxatilis	✔	✔	-

Τσιχλόνια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Τσιφτάς	Corn bunting	Emberiza calandra	✔	-	-
Βουνοτσίχλονο	Rock bunting	Emberiza cia	✔	-	✔
Σιρλοτσίχλονο	Cirl bunting	Emberiza cirlus	✔	-	✔
Χρυσοτσίχλονο	Yellowhammer	Emberiza citrinella	✔	-	✔
Φρυγανοτσίχλονο	Cretzschmar's bunting	Emberiza caesia	✔	-	-
Αμπελουργός	Black-headed bunting	Emberiza melanocephala	✔	-	-

Σπουργίτια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Σπιτοσπουργίτης	House sparrow	Passer domesticus	✔	-	-
Δεντροσπουργίτης	Eurasian tree sparrow	Passer montanus	✔	-	-
Πετροσπουργίτης	Rock sparrow	Petronia petronia	✔	-	-

Κεφαλάδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Αετομάχος	Red backed shrike	Lanius collurio	✔	-	-
Σταχτοκεφαλάς	Lesser grey shrike	Lanius minor	✔	-	-
Κοκκινοκεφαλάς	Woodchat shrike	Lanius senator	✔	-	-

Σουσουράδες & Κελάδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Λευκοσουσουράδα	White Wagtail	Motacilla alba	✔	-	-
Σταχτοσουσουράδα	Grey Wagtail	Motacilla cinerea	✔	-	-
Κιτρινοσουσουράδα	Western Yellow Wagtail	Motacilla flava	✔	-	-
Ωχροκελάδα	Tawny pipit	Anthus campestris	✔	✔	-
Λιβαδοκελάδα	Meadow pipit	Anthus pratensis	✔	-	-
Νεροκελάδα	Water pipit	Anthus spinoletta	✔	-	-
Δεντροκελάδα	Tree pipit	Anthus trivialis	✔	-	-

Κορυδαλλοί

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Κατσουλιέρης	Crested lark	Galerida cristata	✔	-	-
Σιταρήθρα	Eurasian skylark	Alauda arvensis	✔	✔	-
Δεντροσταρήθρα	Woodlark	Lullula arborea	✔	-	-
Γαλιάντρα	Calandra lark	Melanocorypha calandra	✔	-	-
Μικρογαλιάντρα	Greater short-toed lark	Calandrella brachydactyla	✔	-	-

Ποταμίδες & Στριτσίδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Ωχροστριτσίδα	Olivaceous Warbler	Iduna pallida	✔	-	-
Κιτρινοστριτσίδα	Icterine warbler	Hippolais icterina	✔	-	-

Παπαδίτσες, τσομπανάκοι και συγγενή

Το βαρύ θρόϊσμα του δάσους της Οξιάς μόλις που διακόπτεται από τις ψιλές φωνίτσες που αφήνουν οι δενδροβάτες, οι παπαδίτσες, οι φυλλοσκόποι, οι βασιλίσκοι και ο Δεντροτσοπανάκος.

GR0601402380238002360000492

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Καλόγερος	Great tit	Parus major	✔	-	✔
Ελατοπαπαδίτσα	Coal tit	Periparus ater	✔	-	✔
Λοφιοπαπαδίτσα	Crested tit	Lophophanes cristatus	✔	-	✔
Αιγίθαλος	Long-tailed tit	Aegithalos caudatus	✔	-	-
Γαλαζοπαπαδίτσα	Eurasian blue tit	Cyanistes caeruleus	✔	-	-
Κλειδωνάς	Sombre tit	Poecile lugubris	✔	-	-
Βουνοπαπαδίτσα	Willow tit	Poecile montanus	✔	-	✔
Καστανοπαπαδίτσα	Marsh tit	Poecile palustris	✔	-	-
Τοιχοδρόμος	Wallcreeper	Tichodroma muraria	✔	-	✔
Καμποδεντροβάτης	Short-toed treecreeper	Certhia brachydactyla	✔	-	-
Βουνοδεντροβάτης	Eurasian treecreeper	Certhia familiaris	✔	-	-
Βραχοτσοπανάκος	Western rock nuthatch	Sitta neumayer	✔	-	-
Δεντροτσοπανάκος	Eurasian nuthatch	Sitta europaea	✔	-	-
Τρυποφράχτης	Wren	Troglodytes troglodytes	✔	-	-

Τσιροβάκοι, τριλιστές & βασιλίσκοι

Στη χαμηλή βλάστηση κρύβονται οι διάφοροι τσιροβάκοι του μεσογειακού θαμνώνα.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Μαυροσκούφης	Eurasian blackcap	Sylvia atricapilla	✔	-	-
Κοκκινοτσιροβάκος	Eastern subalpine warbler	Curruca cantillans	✔	-	-
Θαμνοτσιροβάκος	Common whitethroat	Curruca communis	✔	-	-
Βουνοτσιροβάκος	Lesser Whitethroat	Curruca curruca	✔	-	✔
Αιγαιοτσιροβάκος	Rüppell's warbler	Curruca rueppelli	✔	-	-
Μαυροτσιροβάκος	Sardinian warbler	Curruca melanocephala	✔	-	-
Πυρροβασιλίσκος	Common firecrest	Regulus ignicapilla	✔	-	✔
Χρυσοβασιλίσκος	Goldcrest	Regulus regulus	✔	-	✔
Ψευταηδόνι	Cetti's warbler	Cettia cetti	✔	-	-

Ψάλτες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Χιονοψάλτης	Alpine accentor	Prunella collaris	-	✔	-
Θαμνοψάλτης	Dunnock	Prunella modularis	✔	-	-

Φυλλοσκόποι

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Θαμνοφυλλοσκόπος	Willow warbler	Phylloscopus trochilus	✔	-	-
Δασοφυλλοσκόπος	Wood warbler	Phylloscopus sibilatrix	✔	-	-
Δεντροφυλλοσκόπος	Common chiffchaff	Phylloscopus collybita	✔	-	-
Βουνοφυλλοσκόπος	Eastern Bonelli's warbler	Phylloscopus orientalis	✔	-	✔

Αιγοθηλίδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Γιδοβύζι	European nightjar	Caprimulgus europaeus	✔	-	-

Μυγοχάφτες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Σταχτομυγοχάφτης	Spotted flycatcher	Muscicapa striata	✔	-	-
Κρικομυγοχάφτης	Collared flycatcher	Ficedula albicollis	✔	-	-
Δρυομυγοχάφτης	Semicollared flycatcher	Ficedula semitorquata	✔	-	-
Μαυρομυγοχάφτης	European pied flycatcher	Ficedula hypoleuca	✔	-	-
Νανομυγοχάφτης	Red-breasted flycatcher	Ficedula parva	✔	-	-
Καρβουνιάρης	Black redstart	Phoenicurus ochruros	✔	✔	✔
Φοινίκουρος	Common redstart	Phoenicurus phoenicurus	✔	-	-
Σταχτοπετρόκλης	Northern wheatear	Oenanthe oenanthe	-	✔	✔
Αμμοπετρόκλης	Isabelline wheatear	Oenanthe isabellina	✔	-	-
Ασπροκώλα	Western black-eared wheatear	Oenanthe melanoleuca	✔	-	-
Καστανολαίμης	Whinchat	Saxicola rubetra	✔	-	-
Μαυρολαίμης	European stonechat	Saxicola rubicola	✔	-	-
Κοκκινολαίμης	European robin	Erithacus rubecula	✔	-	-
Αηδόνι	Common nightingale	Luscinia megarhynchos	✔	-	-

Νεροκότσυφες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Νεροκότσυφας	White-throated dipper	Cinclus cinclus	✔	-	-

Οριολίδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα	Πριόνια	Αλπικά	Καζάνια
Συκοφάγος	Eurasian Golden Oriole	Oriolus Oriolus	✔	-	-

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Πηγές:
https://koutsomili.wordpress.com/2018/03/27/%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%85/

Μπούσμπουρας Δ. 2001. Τα πουλιά του Ολύμπου. σελ. 343 – 349. στο: Κουρουζίδης Σ. (επιμέλεια) 2001. Όλυμπος. Κείμενα και εικόνες δύο αιώνων. Πιερική Αναπτυξιακή ΑΕ & Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη. σελ. 412