Πουλιά της Ελλάδας

Ο Βραχοτσοπανάκος (Sitta neumayer)

O Βραχοτσοπανάκος (Sitta neumayer) είναι επιδημητικό είδος που ζεί κυρίως σε περιοχές με ασβεστολιθικά βράχια. Παρόλο το μικρό μέγεθός του (γύρω στα 15 εκ.), γίνεται εύκολα αντιληπτός από το κελαρυστό και δυνατό καλάηδισμά του, που σαν το σφύριγμα του τσοπάνη, αντηχεί στις ορθοπλαγιές και τα φαράγγια.

Άλλωστε το όνομα του γένους (Sitta) προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη σίττα, που περιγράφει ηχητικά το σφύριγμα των τσοπάνηδων για να μαζέψουν τα ζώα. Το όνομα του είδους, neumayer, τιμά τον Αυστριακό βοτανικό και συλλέκτη του 19ου αιώνα, Franz Neumayer.

×

Τα πουλιά της Ελλάδας
Ο Βραχοτσοπανάκος (Sitta neumayer)

Η παρουσία του είναι ασυνεχής σε μια ευρεία ζώνη εξάπλωσης που καλύπτει μεγάλο μέρος της Παλαιαρκτικής. Στην Ευρώπη, απαντά μόνον από τις Δαλματικές ακτές και τα νότια Βαλκάνια. Στην ίδια ζώνη εξάπλωσης, αλλά και πολύ βορειότερα συναντάμε το Δεντροτσοπανάκο (Sitta europaea), είδος συγγενές και παρόμοιου σωματότυπου, που ζει αποκλειστικά στα δάση.

Τα πουλιά της Ελλάδας
Φωλιά Βραχοτσοπανάκου

Ο Βραχοτσοπανάκος χτίζει μια φωλιά με λάσπη, όπως τα χελιδόνια, πάντα κάτω από αρνητικά βράχια, ώστε να είναι προστατευμένη από τις βροχές. Η φωλιά διαφέρει από αυτήν των χελιδονιών στο ότι δεν χρησιμοποιεί τη βραχοσκεπή ως μέρος της επικάλυψής της, αλλά έχει ένα σχεδόν τέλειο κωνικό σχήμα και καταλήγει σε ένα κυλινδρικό, στενό λαιμό. Ο Δεντροτσοπανάκο φωλιάζει σε τρύπες των κορμών των δέντρων, την είσοδο των οποίων επιστρώνει με λάσπη για να περιορίσει το άνοιγμα στο ελάχιστο αναγκαίο.

Ο Βραχοτσοπανάκος τρέφεται κυρίως με έντομα. Έχει μια καλά προσδιορισμένη, σχετικά μικρή επικράτεια, όπου κυκλοφορεί κελαηδώντας συνέχεια από ένα ψηλό σημείο.

Τα πουλιά της Ελλάδας
O Βραχοτσοπανάκος (Sitta neumayer)

Παρών, μαζί με τους ασβεστόλιθους, σε όλη σχεδόν την Ελλάδα (εκτός από τις Κυκλάδες, την Κρήτη και κάποιες περιοχές της βόρειας Ελλάδας με πυριτικά πετρώματα και αλλούβια), ο Βραχοτσοπανάκος ζει σε ζευγάρια και υπερασπίζεται με μανία την περιοχή του, μη διστάζοντας να σταθεί και να διαλαλήσει την επικράτειά του πολύ κοντά στον παρείσακτο άνθρωπο. Τον συναντάμε από το ύψος της θάλασσας μέχρι το δασοόριο. Από τα πέντε υποείδη που είναι σήμερα αποδεκτά, στον ελλαδικό χώρο ζει το υποείδος neumayer, ενώ πιθανολογείται η παρουσία του υποείδους syriaca στη Λέσβο.

Κείμενο & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide greece

ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Φωτογραφίες και περιγραφές των σημαντικότερων πουλιών της Ελλάδας περιλαμβάνονται στους οδηγούς που αποκτώνται μέσα από την εφαρμογή topoguide greece.

Το topoguide greece είναι διαθέσιμο για συσκευές Android από το Play Store της Google topoguide greece.

Το topoguide greece είναι επίσης διαθέσιμο για συσκευές iOS (iPhone και iPad) από το App Store της Apple Topoguide Greece.

Κάθε περιοχή περιέχει έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής και παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος δεκάδων πεζοπορικών και ορειβατικών διαδρομών.