Ανακαλύψτε τον Πόρο και την Τροιζηνία

Ο Πόρος είναι ένα ιδιόμορφο νησί: πολύ κοντά στην τροιζηνιακή ακτή και μικρό σε μέγεθος, αλλά πολύ ενδιαφέρον και πολύ γνωστό, τόσο για την παραδοσιακή πόλη και το ασφαλές λιμάνι, όπου καταπλέουν ή ξεχειμωνιάζουν εκατοντάδες ιστιοφόρα και μικρά σκάφη, όσο και για το ρόλο του στη Μεγάλη Ιστορία.

Η πόλη του Πόρου

Η πόλη του Πόρου είναι κτισμένη στο μικρό νησί της Σφαιρίας. Η Σφαιρία αποκόπηκε στα τέλη του 19ου αιώνα τεχνητά από το κυρίως νησί του Πόρου, την Καλαυρεία, με μια στενή διώρυγα, μήκους 125 μέτρων.
Ο παλιότερος πυρήνας της πόλης είναι η συνοικία Καστέλι, που συγκροτήθηκε στα μέσα του 15ου αιώνα. Σταδιακά, οι οικισμός οικισμός επεκτάθηκε και δημιουργήθηκαν οι συνοικίες της Πούντας, της Μπρίνιας και του Μύλου. Μετά το 1923, προσαρτήθηκε μια νέα συνοικία στην αρχή της Καλαυρείας, ο μικρασιατικός Συνοικισμός.

Η παραλιακή ζώνη της πόλης αποτελείται σχεδόν εξ' ολοκλήρου από μεγάλα κτίρια νεοκλασικής ή μνημειώδους αρχιτεκτονικής και περίπου 70 νεοκλασικά οικοδομήματα της πόλης έχουν κηρυχθεί διατηρητέα κτίρια, ενώ ολόκληρη η πόλη έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.
Η πόλη του Πόρου στέγει σήμερα γύρω στους 4.000 κατοίκους και προσφέρει υποδομές και υπηρεσίες επιπέδου έδρας δήμου.
Περισσότερα για την πόλη του Πόρου και τους άλλους οικισμούς του νησιού στο κεφάλαιο Η πόλη του Πόρου και η κατοίκηση του νησιού.

Στο υπόλοιπο νησί, τα σημεία αναφοράς είναι τα ερείπια του Ρωσικού Ναύσταθμου, ο ναός του Ποσειδώνα και η μονή Ζωοδόχου Πηγής Καλαύρειας.

Το ιερό του Ποσειδώνα

Ο ναός του Ποσειδώνα βρίσκεται στο οροπέδιο Παλάτια. Κτίστηκε γύρω στα 520 π.Χ. ως ένας μεσαίου μεγέθους δωρικός ναός με διαστάσεις 14.40 x 27.40 μ. και αφιερώθηκε στον Ποσειδώνα. Η θέση είχε χρησιμοποιηθεί για λατρευτικούς σκοπούς από την Προϊστορία και υπήρχαν κατά χώραν προηγούμενα κτίσματα. Και γύρω από τον ναό του 6ου αιώνα συνέχισαν να κτίζονται νεότερα κτίρια, τεμένη, στοές, βουλευτήριο κλπ, επεκτείνοντας το θρησκευτικό ρόλο του συγκροτήματος.

Περισσότερα για τους αρχαιολογικούς χώρους του Πόρου, την αρχαία Τροιζήνα και τα μνημεία της ευρύτερης περιοχής θα βρείτε στο κεφάλαιο Μνημεία του Πόρου και της Τροιζηνίας.

Αντίστοιχα, στο κεφάλαιο Μοναστήρια και εκκλησίες του Πόρου και της Τροιζηνίας θα βρείτε πλήρεις περιγραφές των θρησκευτικών μνημείων της περιοχής.

Μια φύση με απροσδόκητα στολίδια

Το μεγαλύτερο μέρος του Πόρου καλύπτεται από ένα θαλερό, ώριμο και κατά τόπους πολύ πυκνό πευκοδάσος. Τριγύρω, απλώνεται ένα ψηλό θαμνοτόπι, όπου κυριαρχεί το πουρνάρι και ακολουθεί το σχίνο, ενώ οι γυμνές, φρυγανώδεις εκτάσεις περιορίζονται στην περίμετρο του νησιού, στην επαφή με την απόκρημνη, βραχώδη ακτογραμμή.

Τόσο στις βραχώδεις παράκτιες περιοχές, όσο και γύρω από το πευκοδάσος υψώνονται μεγάλες συστάδες από Θαμνοκυπάρισσα (Juniperus phoenicea).
Στις μεγάλες ρεματιές θα βρούμε λίγα πλατάνια και ελάχιστα πεδινά σφενδάμια (Acer campestre).
Στις πλαγιές διακρίνονται λείψανα από τις πεζούλες, που παλιότερα αυλάκωναν όλες τις ομαλές πλευρές του νησιού. Παντού θα βρούμε ομάδες από ελιές ή μικρούς ελαιώνες. Το οροπέδιο Φούσα έχει αποδοθεί στην καλλιέργεια οπωροφόρων. Το κεφάλαιο Βλάστηση του Πόρου και της Τροιζηνίας δίνει μια ακριβή εικόνα των κυριότερων δέντρων και θάμνων της περιοχής.

Ποικίλη και ενδιαφέρουσα, η χλωρίδα του Πόρου αντανακλά τη ζωντάνια της μεσογειακής ζώνης και στολίζει από νωρίς την Άνοιξη το δάσος και τους βραχότοπους με όλα τα όμορφα είδη της πεδινής ζώνης της Πελοποννήσου. Μια αναλυτική αναφορά στη χλωρίδα του Πόρου περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο Χλωρίδα του Πόρου και της Τροιζηνίας.
Αντίστοιχα, τα κεφάλαια Τα θηλαστικά του Πόρου και της Τροιζηνίας, Τα πουλιά του Πόρου και της Τροιζηνίας και Ερπετά και αμφίβια του Πόρου και της Τροιζηνίας συμπληρώνουν την εικόνα του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής.

Περπατώντας στον Πόρο

Παρόλο το μικρό μέγεθος του νησιού, ο επισκέπτης, που θα έρθει εδώ κυρίως για τα πολιτισμικά στοιχεία του, θα βρεί μερικές μικρές αλλά ενδιαφέρουσες πεζοπορίες. Εκτός από τους περιπάτους που μπορούν να γίνουν στην περίμετρο του οικισμού του Πόρου και ιδίως στην ράχη του κάστρου, που προσφέρει εξαιρετική θέα στην ιδιαίτερη αυτή γωνιά του Σαρωνικού, έχουν σχεδιαστεί και σηματοδοτηθεί αρκετές ακόμα διαδρομές, που οδηγούν σε τοποθεσίες απόμερες, αλλά γοητευτικές, όπως ο φάρος Ντάνα και το ακρωτήρι Κοκορέλλι.

Το κεφάλαιο Τα μονοπάτια του Πόρου και της Τροιζηνίας συνοψίζει τις πεζοπορικές προτάσεις στον Πόρο και τις Αδέρες και παραπέμπει στις σελίδες των αναλυτικών περιγραφών των διαδρομών.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος