Γεωγραφία του Πόρου και της Τροιζηνίας
Γεωγραφία του Πόρου
Ο Πόρος και η Τροιζηνία συνιστούν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ενότητες της ήδη εξαιρετικά ενδιαφέρουσας Πελοποννήσου. Μαζί με τα επίσης ξεχωριστά Μέθανα, σχηματίζουν μια τριλογία που συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν τον παράδεισο του περιηγητή: γειτνίαση της ορεινής τοπογραφίας με τις παράλιες ζώνες, πλούσια βλάστηση και ακραία μορφολογία, αξιόλογη χλωρίδα και μοναδικοί γεώτοποι, πλούτος μυθολογικών και αρχαιολογικών στοιχείων, εύκολη πρόσβαση και - ειδικά στον Πόρο - εξαιρετική υποδομή.
Ο Πόρος, δίαυλος, νησί και πόλη
Πατήστε για μεγέθυνση
Ο Πόρος, δίαυλος, νησί και πόλη
Ένα περίγραμμα
Η μορφολογία της περιοχής του Πόρου δεν είχε πάντοτε τη γαλήνια όψη που βλέπουμε σήμερα: στα προϊστορικά χρόνια η Καλαυρεία και η Σφαιρία χωρίζονταν μεταξύ τους με αρκετά βαθειά θάλασσα, που χέρσευσε μετά από τεκτονικές αναταράξεις, οι οποίες συμπληρώθηκαν από θαλάσσιες προσχώσεις.
Το όνομα Πόρος είναι νεότερο και αναφέρεται στο στενό δίαυλο («πόρο») ανάμεσα στο νησί και την ακτή της Τροιζηνίας. Ο δίαυλος έχει ελάχιστο πλάτος 350 μέτρα και αποτελεί τον ασφαλέστερο ακτοπλοϊκό δρόμο ανάμεσα στον Πειραιά και την Ύδρα.
Ο δίαυλος του Πόρου
Πατήστε για μεγέθυνση
Ο δίαυλος του Πόρου
Η Σφαιρία έχει το επίμηκες σχήμα μιας τυπικής ηφαιστειογενούς έξαρσης. Στη δυτική πλευρά της κτίστηκε αμφιθεατρικά η πόλη του Πόρου, που σταδιακά επεκτάθηκε και σε όλη τη νότια ράχη. Η χερσαία σύνδεση με την Καλαυρεία τμήθηκε το 1877, όταν μια στενή διώρυγα μήκους 125 μέτρων για να περνούν μικρά σκάφη από τον όρμο του Προγυμναστηρίου προς το λιμάνι του Πόρου. Η οδική σύνεδεση αποκαταστάθηκε με γέφυρα.
Η πολύ μεγαλύτερη Καλαυρεία έχει ένα αρκετά πλούσιο ανάγλυφο, όπου ξεχωρίζουν δυο μικρές κορυφές, στο κέντρο ο Προφήτης Ηλίας (314 μ.), που φέρει και το ομώνυμο ξωκλήσι και στα ανατολικά η Βίγλα, ψηλότερη κορυφή του νησιού (378 μ.). Το νησί καλύπτεται εξ΄ολοκλήρου από πεύκα και ψηλό θαμνώνα.
Το νησάκι Παναγίτσα και στο βαθος το όρος Ορθολίθι
Πατήστε για μεγέθυνση
Το νησάκι Παναγίτσα και στο βαθος το όρος Ορθολίθι
Η Καλαυρεία έχει έντονο διαμελισμό ακτογραμμής, κυρίως προς το βορρά, όπου καταλήγει σε τρία ακρωτήρια. Βορειότερα απλώνεται η χερσόνησος Μπίστι, που καταλήγει στο ακρωτήριο Αχέδο (κοντά βρίσκεται η νησίδα Μπίστι), στα ΝΑ εκτείνεται η χερσόνησος του Μοναστηριού, που καταλήγει στο ακρωτήριο Κακορέλλι (ή Μόδι), ενώ προς την ανατολή χαμηλώνει η χερσόνησος Ακρίτσα, που καταλήγει στο ακρωτήριο Ντάνα (ή Φανάρι), στην άκρη του είναι κτισμένος ο ομώνυμος φάρος.
Πεύκα, πουρνάρια και αγροτική γη
Το λεκανοπέδιο Φούσα
Πατήστε για μεγέθυνση
Το λεκανοπέδιο Φούσα
Αν και σχετικά ήπιων κλίσεων, το ανάγλυφο του Πόρου είναι ανήσυχο: οι πλαγιές των λόφων είναι κατάλληλες για την κτηνοτροφία μικρών ζώων, αλλά παραχωρούν ελάχιστο χώρο για καλλιέργειες. Ευτυχώς, η γεωργική παραγωγή εξασφαλιζόταν από την επίπεδη, πλούσια σε νερά και εύφορα εδάφη τροιζηνιακή γη.
Η μόνη αξιόλογη έκταση γεωργικής γης στον Πόρο βρίσκεται στο λεκανοπέδιο Φούσα, στη βόρεια πλευρά του νησιού. Πρόκειται για μια μεγάλη λεκάνη, που απορρέει προς τα βόρεια, διατηρώντας ωστόσο έναν αξιοποιήσιμο υδροφορέα.
Αγροικία στις πλαγιές της Βαγιωνιάς
Ήδη από την αρχαιότητα, η Φούσα υπήρξε υπόδειγμα αγροτικής οργάνωσης: ο επίπεδο πυρήνας του λεκανοπεδίου είχε αποδοθεί στις αροτριαίες καλλιέργειες, ενώ στη φυσικά αποστραγγιζόμενη περίμετρο είχαν φυτευτεί αμπέλια και στις γύρω πλαγιές απλώνονταν ελαιώνες.
Μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, η Φούσα ήταν το επίκεντρο μιας εργώδους αγροτικής ζωής: το αρχαίο ελαιοτριβείο που έχει αποκαλυφθεί δίπλα στο δρόμο τεκμηριώνει τη διαχρονική σημασία της ελιάς, ενώ μπορεί κανείς να φανταστεί ότι δίπλα στα πηγάδια που ακόμα και σήμερα υδρεύουν τις αγροικίες θα υπήρχαν ληνοί που θα παρήγαγαν το ντόπιο «φουσαΐτικο» κρασί.
Στα Μοσχογιανναίικα, ανάμεσα Βαγιωνιά και Βίγλα
Στη γειτονική λεκάνη της Βαγιωνιάς είχαν αναπτυχθεί οπωρώνες και μποστάνια, που αρδεύονταν από τις μικρές αναβλύσεις της κοιλάδας, γύρω από τις οποίες δημιουργούνται εποχικές ή μόνιμες εγκαταστάσεις, με πυρήνα το ξωκλήσι ενός ευεργετικού αγίου.
Ανάλογες συνοικήσεις σχηματίστηκαν σε όλες τις αναβλύσεις του νησιού, όπως για παράδειγμα στου Σαμουήλ.
Το αλώνι στα Μοσχογιανναίικα
Τα άνυδρα ακρωτήρια και οι πετρώδεις ράχες φιλοξενούσαν πρωτόγονες γεωργο-κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, από τις οποίες απομένουν λίγες ερειπωμένες αγροικίες και μαντριά - κοντά τους σώζονται καλοδιατηρημένα τα απαραίτητα αλώνια, τα μόνα έργα του αγροτικού πολιτισμού που δεν αποσυντίθενται από το χρόνο.
Ένα διάδημα από νησάκια
Οι νησίδες Αρβανίτης, Λαζαρέτα και Μπούρτζι, με το εντυπωσιακό Μόδι στο βάθος
Γύρω από τον Πόρο ξεμυτίζουν πολλά νησάκια, άλλα ξεχωριστά, όπως το Μόδι, το Μπούρτζι και το Δασκαλειό, και άλλα απλά πέτρινα καράβια του Σαρωνικού, όπως η Γαλένθη, ο Σταυρός, τα Λαζαρέτα, ο Αρβανίτης, το Λιμάνι και το Μπίστι.
Στο Δασκαλειό έχει κτιστεί το ωραίο εκκλησάκι της Παναγίτσας, αγαπημένο σημείο επίσκεψης με βάρκα, τόσο για τους ντόπιους, όσο και για τους επισκέπτες της περιοχής. Στο Μόδι εντοπίστηκε προϊστορική κατοίκηση: τα αμυντικά χαρακτηριστικά της ιδιόμορφης τοπογραφίες της νησίδας δεν πέρασαν απαρατήρητα.
Το οχυρό Μπούρτζι στην ομώνυμη νησίδα του Πόρου
Το μικρό νησί Μπούρτζι, στα ανατολικά του Πόρου, καλύπτεται σχεδόν εξ'ολοκλήρου από ένα κάστρο. Το οχυρό κτίστηκε το 1827 από το Βαυαρό φιλέλληνα Κ. Έιντεκ, με σκοπό να παρέχει προστασία στο λιμάνι. Περισσότερα στοιχεία για τις οχυρώσεις του Πόρου στο κεφάλαιο Μνημεία του Πόρου και της Τροιζηνίας.
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide Greece
Οδηγος για τον Πορο και την Τροιζηνια
Ο οδηγός είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η ενότητα Πόρος-Τροιζηνία περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Πόρος-Τροιζηνία topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Πόρος-Τροιζηνία topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Πόρου και της Τροιζηνίας ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, επιλέγοντάς τον από την ομάδα της Πελοποννήσου.
Περπατήστε στον Πόρο και την Τροιζηνία και γνωρίστε τον πλούτο τους με τη βοήθεια του μοναδικού οδηγού για την περιοχή.
