Ανακαλύψτε τη χερσόνησο της Κασσάνδρας

Η χερσόνησος της Κασσάνδρας είναι το δυτικότερο από τα τρία "πόδια" της Χαλκιδικής. Η χερσόνησος αποκλίνει από το σώμα της Μακεδονίας στον πολύ στενό ισθμό της Ποτίδαιας, ακριβώς νότια του μεγάλου οικισμού των Νέων Μουδανιών. Ο ισθμός διατρήθηκε από την αρχαιότητα και ο διασκελισμός της διώρυγας, που έχει μήκος 1.250 μέτρων, εξασφαλίζεται σήμερα με τη βοήθεια μιας σύγχρονης γέφυρας.

Οι κυριότεροι οικισμοί της Κασσάνδρας είναι η Νέα Ποτίδαια στην είσοδο της χερσονήσου και η Κασσάνδρεια στο κέντρο. Οι παλιοί οικισμοί Αγία Παρασκευή και Παλιούρι στο νότο, όπως και το Κασσανδρινό, η Καλάνδρα και η Φούρκα στο κέντρο, βρίσκονται σε περισσότερο ή λιγότερο ορεινές θέσεις, ενώ οι νεώτεροι οικισμοί Νέα Φώκαια, Λουτρά, Πολύχρονο, Καλλιθέα, Νέα Σκιώνη, Κρυοπηγή, Χανιώτη, Πευκοχώρι, Ποσείδι, Παραλία Φούρκας, Σίβηρη και η τουριστική Σάνη ακουμπάνε στην προσφάτως εποικισμένη ακτογραμμή.

Περιοχή με ιδιαίτερες φυσικές χερσαίες και παράκτιες ομορφιές, η Κασσάνδρα δέχεται το μαζικό τουριστικό ρεύμα της Βόρειας Ελλάδας και της Νότιας Βαλκανικής, φιλοξενώντας το σε πλήθος μικρές και μεγάλες τουριστικές υποδομές. Ωστόσο, τόσο το οικιστικό, όσο και το φυσικό τοπίο της χερσονήσου διατηρούν μεγάλο μέρος της παλιάς μορφής τους, από την εποχή της ακμής της αγροτικής οικονομίας, όταν η Κασσάνδρα ζούσε από την ελιά, τις αροτριαίες καλλιέργειες, την κτηνοτροφία και το δάσος.

Οι πεζοπορικές διαδρομές

Το απλό, λοφώδες και πολύ φιλικό ανάγλυφο της χερσονήσου της Κασσάνδρας καταλήφθηκε από την αρχαιότητα από αγροτικές και οικιστικές χρήσεις, που άφησαν ελεύθερη μόνο την κορυφογραμμή. Η επέκταση των χρήσεων, ήδη από τα μέσα του 20ού αιώνα και με μεγαλύτερη ένταση τις τελευταίες 3 δεκαετίες, άπλωσε τις σχετικές υποδομές σε όλο το ευάλωττο τοπίο της χερσονήσου. Ευτυχώς, η ανάπτυξη αυτή είχε ως κύριο άξονα τον τουρισμό, άρα περιορίστηκε στα παράλια, αφήνοντας σχετικά αλώβητη την στενή κορυφογραμμή, η οποία ωστόσο δοκιμάστηκε από μεγάλες πυργκαγιές και αναγκάστηκε να φιλοξενήσει ένα εκτεταμένο οδικό δίκτυο.

Μένει λοιπόν κάτι στην Κασσάνδρα για τον πεζοπόρο ? Ευτυχώς, μένουν αρκετά πράγματα. Σε πρώτη ανάγνωση, έχουν εντοπιστεί μερικές βασικές διαδρομές, που αξιοποιούν τις ιδιότητες αυτοπροστασίας των παράκτιων τοπίων, που μπορεί να είναι κρημνώδη ή αμμώδη. Αξιοσημείωτα, μερικές από τις διαδρομές αυτές βρίσκονται σε ζώνες μεγάλης τουριστικής έντασης και φαίνεται ότι έχουν τεθεί υπό την στέγη της ευρύτερης αξίας του τοπίου, που αποτελεί πλέον αναγνωρίσιμο κεφάλαιο του τουρισμού ποιότητας.

Οι πιο γνωστές πεζοπορικές διαδρομές είναι οι πιο κάτω:

• Σάνη-Σίβηρη
• Υγρότοποι Φώκαιας
• Ακρωτήρι Ποσείδι
• Καλάνδρα-αρχαία Μένδη

Οι διαδρομές για MTB και όχημα 4x4

Πέραν του κεντρικού άξονα της Κασσάνδρας, το παράπλευρο οδικό δίκτυο της χερσονήσου είναι αρκετά βασικό και σε πολλές περιπτώσεις πρωτόγονο, πληγώνοντας ελάχιστα το τοπίο και αφήνοντας τη δυνατότητα φιλοξενίας ενός εποχούμενου περιηγητισμού αργής ταχύτητας. Το τριτεύον αυτό δίκτυο - δασικοί και αγροτικοί δρόμοι, άξονες πυροπροστασίας, μικροί συνδετήριοι χωματόδρομοι και κακοτράχαλοι δρόμοι που εξυπηρετούν παραλίες και απόμερες ελάχιστα τουριστικές γωνιές - μπορεί να αξιοποιηθεί για διαδρομές και περιηγήσεις με όχημα εκτός δρόμου - ή έστω ένα ψηλό αυτοκίνητο - ή καλύτερα ποδήλατο βουνού.

Όλες οι διαδρομές αυτές περιλαμβάνουν ή γειτονεύουν με πολύ ενδιαφέρουσες περιβαλλοντικές, αρχαιολογικές και ιστορικές θέσεις ή με τις πιο πάνω πεζοπορικές διαδρομές ή άλλες μικρότερες πορείες.

Οι εκτός δρόμου διαδρομές διαδρομές που έχουμε αναγνωρίσει είναι οι εξής:

• Σάνη-Ποτίδαια
• Παλιούρι–Άγιος Νικόλαος
• Κασσανδρινό-Αγία Παρασκευή
• Κασσανδρινό-Μαυρόμπαρα-Πολύχρονο
• Κασσανδρεία–Κρυοπηγή–Κασσανδρινό–Κασσανδρεία

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
Έρευνα: Κατερίνα Ζαγκαρέτου