Πουλιά της Ελλάδας

Ο Χειμωνόσπινος (Fringilla montifringilla)
ο σπίνος του χειμώνα

Ο Χειμωνόσπινος (Fringilla montifringilla) είναι μια πολύ όμορφη σπίζα, ακριβώς στο μέγεθος του Σπίνου, με σημαντικές διαφορές στο χρωματισμό ωστόσο, που είναι πολύ πιο φωτεινός και με πορτοκαλί τόνους στην πλάτη και το στήθος. Το κελάηδημά του, επίσης, είναι πολύ διαφορετικό από το μελωδικό και εξαιρετικά ποικίλο τραγούδι του Σπίνου: είναι μια σειρά μάλλον κακόηχων οξείων τόνων, χωρίς μουσικότητα.

Το επιστημονικό όνομά του δηλώνει την προτίμησή του - το καλοκαίρι - σε πιο ορεινά περιβάλλοντα, από ότι οι άλλες σπίζες (montis + fringilla = σπίζα των βουνών).

Ο Χειμωνόσπινος είναι σχετικά σπάνιος χειμερινός επισκέπτης στην Ελλάδα. Τον συναντάμε από τα μέσα Νοέμβρη μέχρι και τον Φεβρουάριο, σε όλη την ηπειρωτική χώρα, σε μικρούς αριθμούς και σχεδόν πάντα ανάμεσα σε ομάδες σπίνων. Το χειμώνα, δηλαδή όταν τον συναντάμε στη χώρα μας, το κεφάλι και ο λαιμός του αρσενικού έχει ένα ζεστό γκρι τόνο (το καλοκαίρι σκουραίνει και γίνεται μαύρο), ενώ το κεφάλι του θηλυκού είναι καφετί.

Το καλοκαίρι, στις βορινές χώρες, είναι πουλί των δασών.Έτσι, όταν φτάνει στη χώρα μας εγκαθίσταται αρχικά στο δάσος των ελάτων, όσο πιο ψηλά μπορεί και συχνά στο δασοόριο. Κινείται σε ομάδες, μαζί με κοινούς σπίνους, και ερευνούν τα κουκουνάρια των ελάτων για έντομα και ακάρεα.

Με τις βαρυχειμωνιές, όταν το ορεινό δάσος καλυφθεί από χιόνι, οι χειμωνόσπινοι κατεβαίνουν σε χαμηλά υψόμετρα, με προτίμηση σε παραδοσιακά αγροτικά τοπία, με ωπωροφόρα δέντρα και μποστάνια, όπου αναζητά σπόρους και μικρούς καρπούς. Όταν έχει χιόνια και στα χαμηλά, συνωστίζεται μαζί με εκατοντάδες σπίνους κοντά σε κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και σε πεδινές καλλιέργειες, όπου ψάχνει στο χώμα για σκουλίκια και έντομα, που είναι και η συνήθης καλοκαιρινή τροφή του.

Αναπαράγεται στη Βόρεια Ευρασία, από τη Σκανδιναβία μέχρι τη χερσόνησο Καμτσάτκα. Την εποχή της μετανάστευσης, σχηματίζει τεράστια σμήνη, που μπορεί να περιλαμβάνουν και εκατομμύρια πουλιά.

Κείμεν & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος