Η φύση της Βάλια Κάλντα

Τα πουλιά της Βάλια Κάλντα

Η Βάλια Κάλντα

Η Βάλια Κάλντα είναι μια ορεινή κοιλάδα της ΒΑ Πίνδου, οριοθετημένη από τέσερεις ορεινούς όγκους: το Αυγό (2.177 μ), το σύμπλεγμα Φλέγκα-Μαυροβούνι, το Βουνό της Μηλιάς και τις Μπάλτσες. Η ενότητα της Βάλια Κάλντα συνέχεται με το σύμπλεγμα του Ζυγού και μέσω αυτού συνδέεται με τον ορεογραφικό άξονα της Πίνδου στο Διάσελο της Κατάρας, αλλά και με τα Χάσια. Στο δυτικό όριο της ενότητας της Βάλια Κάλντα απλώνονταν τα λιβάδια των Πολιτσών, όπου σήμερα έχει δημιουργηθεί ο μεγάλος ταμιευτήρας των Πηγών Αώου. Από το φράγμα του ταμιευτήρα και προς το βορά, το όριο της κοιλάδας το σχηματίζει ο άξονας του Αώου, που παραλαμβάνει και το σύνολο των απορροών της κοιλάδας μέσω του Αρκουδορέματος. Τέλος, η Βάλια Κάλντα χωρίζεται από το μεγάλο συγκρότημα της Βασιλίτσας στο πέρασμα του Τίζα, και από τα υπόλοιπα ορεινά ανάγλυφα της ΒΑ Πίνδου (Λιάγκουνα, Όρλιακα, Τσούκα Καραλή κλπ) με τον άνω κλάδο του Βενέτικου, που τοπικά λέγεται Ασπροπόταμος.

Μια μοναδική βιογεωγραφική θέση

Οριοθετημένη με τα τοπόσημα που αναφέραμε πιο πάνω, η Βάλια Κάλντα είναι ένα καθαρά ορεινό τοπίο, με ελάχιστο υψόμετρο 740 μ (συμβολή Ασπροπόταμου και ρέματος Κρανιάς στην Αρβανιτίτσα). Η ενότητα έχει μικρό υψομετρικό εύρος (από 740 έως 2177 μ.) και δεν περιλαμβάνει κάποιο εξέχον τοπογραφικό στοιχείο, πχ τις ατελείωτες ορθοπλαγιές του συγκροτήματος της Τύμφης. Ωστόσο, η Βάλια Κλαντα κατέχει μια εξέχουσα βιογεωγραφική θέση στον ορεινό χώρο της Πίνδου: αποτελεί τη χαμηλότερου υψομέτρου κλειστή τοπογραφία της οροσειράς, το πιο προστατευμένο ανάγλυφο μιας τεράστιας ορεινής ζώνης και παρέχει ιδιαίτερες συνθήκες ασφάλειας και κλίματος. Στην πραγματικότητα αυτή συνευσφέρει και το το καθεστώς του Εθνικού Πάρκου: σήμερα η Βάλια Κάλντα είναι τμήμα της ζώνης αυστηρής προστασίας του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, ενώ μέχρι πρόσφατα αποτελούσε αυτόνομ Εθνικό Δρυμό.

Πιο συγκεκριμένα, οι τέσσερεις όγκοι που σχηματίζουν τη Βάλια Κάλντα, περιβάλλουν με σχετικά απότομες πλαγιές μια σχεδόν επίπεδη λεκάνη, η οποία διαρρέεται από ένα μικρό ποτάμι, το Αρκουδόρεμα. Το Αρκουδόρεμα αποτελεί την τέταρτη από τις διόδους της λεκάνης: οι άλλες τρεις είναι τα διάσελα Σαλατούρα Σταυρού, Σαλατούρα Παπαγιάννη και Σαλατούρα Μηλιάς, ανάμεσα στους όγκους Αυγό-Μπάλτσες, Μπάλτσες-Βουνό Μηλιάς και Βουνό Μηλιάς-Μαυροβούνι αντίστοιχα. Ενώ τα τρία διάσελα επιτρέπουν εύκολη προσπέλαση της κοιλάδας, το Αρκουδόρεμα είναι δύσβατο.

Το χειμώνα ωστόσο η κοιλάδα είναι απροσπέλαστη, καθόσον τα διάσελα κλείνουν από το χιόνι και το ποτάμι είναι αδιάβατο. Έτσι, κάθε Άνοιξη, ενώ τα λιβάδια της κοιλάδας είναι καταπράσινα, τα τέσσερα περάσματα είναι κλειστά, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό ένα φυσικό καταφύγιο, αδιατάρακτο από τον άνθρωπο. Χάρη στην ιδιόμορφη τοπογραφία της, η Βάλια Κάλντα είναι το ιδανικό σπίτι για τα μεγάλα θημαστικά, αλλά και τα πουλιά, που έχουν ένα παρατεταμένο ήσυχο διάστημα για την προετοιμασία της νέας ετήσιας περιόδου.

Οι βιότοποι της Βάλια Κάλντα

Η κοιλάδα της Βάλια Κάλντα και οι όγκοι που την περιβάλλουν αποτελούν ένα μεγάλο οικοσύστημα, που περιλαμβάνει κυρίως δασικούς βιοτόπους, υποαλπικά λιβάδια και - σε μικρότερο βαθμό - ορθοπλαγιές. Αξίζει να σημειώσουμε ότι στην ενδοχώρα της Πίνδου και ειδικά στους οφιόλιθους δεν ευδοκιμούν τα μεσογειακά είδη θάμνων και έτσι η χαμηλότερη ζώνη της Βάλια Κάλντα καλύπτεται από πυξάρια, μια μορφή θαμνώδους βλάστησης που δεν προσφέρει το εύρος ευκαιριών του μεσογειακού θαμνώνα.

Ως άμεσο επακόλουθο αυτής της διάρθωσης και σε ότι αφορά στην ορνιθοπανίδα, η ευρύτερη ενότητα της Βάλια Κάλντα φιλοξενεί κυρίως πουλιά του δάσους και των ορεινών λιβαδιών και πολύ λιγότερο πουλιά του θαμνώνα. Η τεράστια ποικιλία περιβαλλοντικών καταστάσεων μέσα στο δάσος εξασφαλίζει θώκους για όλα σχεδόν τα ελληνικά είδη δασόβιων πουλιών, χαρίζοντας στην περιοχή ένα βιολογικό πλούτο συγκρίσιμο μόνο με αυτόν της Ροδόπης.

Οι κορυφές και τα υποαλπικά πετρολίβαδα

Η ζώνη ανάμεσα στο πάνω όριο του δάσους και τις κορυφές, δηλαδή οι εκτάσεις ανάμεσα στα 1300 και 2177 μέτρα υψόμετρο, αποτέλεσαν επί αιώνες τον προτιμώμενο θερινό πεδίο της ημινομαδικής κτηνοτροφίας. Τα κοπάδια των Βλάχων κτηνοτρόφων έφταναν εδώ περί τα τέλη Μάη από τα χειμαδιά της Θεσσαλίας και εγκαθίσταντο μέχρι τα πρώτα βαριά κρύα, κάπου στα τέλη Οκτωβρίου. Κατά την πολύμηνη παραμονή τους, οι κτηνοτρόφοι οδηγούσαν τα κοπάδια γύρω και μέσα από τα φυσικά και τεχνητά διάκενα, ενώ παράλληλα τα διεύρυναν, καθώς χρησιμοποιούσαν την Οξιά και το Ρόμπολο ως καύσιμη και δομική ύλη. Η σύντομη αυξητική περίοδος της ζώνης αυτής συνέβαλε στην διατήρηση των ανοιχτών εκτάσεων, καθώς τα διάκενα σταδιακά ενώθηκαν σε ένα τεράστιο μωσαϊκό πετρολίβαδων και δάσους.

Πάνω από τα 1800 μέτρα υψόμετρο, το μωσαϊκό αυτό παραχωρεί τη θέση του σε ένα πολύ ιδιαίτερο τοπίο πετρολίβαδων με μεμονωμένα Ρόμπολα και μικρών βραχώνων. Το πολύ ήπιο ανάγλυφο ποικίλεται με ρεματιές και ορεινούς βάλτους που σχηματίζονται από πολυάριθμες αναβλύσεις. Το πεδίο αυτό δέχεται εποχικά τις μικρές ομάδες Αγριόγιδων της ΒΑ Πίνδου, τα οποία μαζί με τα μικρά και μεγαλύτερα τρωκτικά και τα ερπετά του βουνού συντηρούν ένα μικρό αλλά σταθερό πληθυσμό από μεσαία και αρπακτικά πουλιά, όπως το Ξεφτέρι, ο Χρυσαετός, ο Φιδαετός και το Βραχοκιρκίνεζο.

Η καλπάζουσα θερινή περίοδος της ζώνης αυτής προσφέρει μια σύντομη αλλά εκρηκτική περίοδο δημογραφικής έντασης σε μια ποικιλία από έντομα, που τροφοδοτούν αξιόλογους πληθυσμούς θερινών επισκεπτών, όπως η Ασπροκωλίνα και ο συγγενικός Σταχτοπετρόκλης.

Λόγω της μικρής περατότητας των οφιολίθων, τα επιφανειακά νερά σχηματίζουν αναρίθμητα ρυάκια, που η ροή τους επεκτείνεται χρονικά σε όλο σχεδόν το έτος. Παράλληλα, η δράση των τελευταίων παγετωνικών περιόδων δημιούργησε στην ανώτερη υψομετρικά ζώνη, πολλές υφέσεις μικρού βάθους και κυκλικού σχήματος με στάσιμα νερά, τα οποία τροφοδοτούνται από ρυάκια και πηγές. Οι λίμνες αυτές συμπληρώνουν τους υδατικούς πόρους των κορυφών και προσφέρουν μια ακόμα πηγή τροφής στα πουλιά που θηρεύουν αμφίβια και μεγάλα έντομα. Τυπικοί επισκέπτες των υποαλπικών λιμνών είναι τα κορακοειδή - με πιο χαρακτηριστικά τα Κοράκια.

Το ορεινό δάσος

Λόγω της συγκεκριμένης υψομετρικής κλιμάκωσης (740-2177 μ.), η βλάστηση της Βάλια Κάλντα ανήκει σχεδόν εξ' ολοκλήρου στη ζώνη του ορεινού δάσους. Στην Πίνδο, τα κυριάρχα είδη της ζώνης αυτής είναι το Έλατο, το Μαυρόπευκο και η Οξιά. Στα οφιολιθικά εδάφη ωστόσο το Έλατο δεν μπορεί να ανταγωνιστεί το Μαυρόπευκο, που έχει καταλάβει όλο το διαθέσιμο χώρο, αφήνοντας τις πιο υγρές και κρύες θέσεις στην Οξιά και ελάχιστες τοποθεσίες στην Υβριδογενή Ελάτη.

Από την οπτική της ορνιθοπανίδας, τόσο το Μαυρόπευκο, όσο και η Οξιά προσφέρουν ικανές ποσότητες καρπών στα σποροφάγα πουλιά του δάσους, ενώ φιλοξενούν και αρκετά έντομα για τα πουλιά που αναζητούν έντομα στο φλοιό και τα κλαδιά. Ως εκ τούτου, τα πουλιά του δάσους - παπαδίτσες, Σταυρομύτης, δασικές σπίζες, δεντροβάτες, Δεντροτσοπανάκος κλπ - διατηρούν υψηλή ποικιλότητα και αξιόλογους πληθυσμούς στην κοιλάδα.

Τη νύχτα, το ορεινό δάσος αναστατώνεται από η διαπεραστική επαναλαμβανόμενη κραυγή του Χουχουριστή (Strix aluco) και το "τρομακτικό" κάλεσμα του Μπούφου (Bubo bubo).

Παράλληλα, το καθεστώς προστασίας ευνοεί την παρουσία στρεβλών, γέρικων και προσβεβλημένων από έντομα δέντρων, που θα είχαν απομακρυνθεί αν η περιοχή βρισκόταν υπό παραγωγική δασική εκμετάλλευση. Οι σημερινές συνθήκες του ορεινού δάσους της περιοχής προσελκύουν μια εντυπωσιακή ποικιλία δρυοκολαπτών - πρακτικά όλα τα είδη δρυοκολαπτών της χώρας, εκτός του σπάνιου Τριδάκτυλου, που ζει μόνο στη Ροδόπη.

Τέλος, η πολύ μικρή συστάδα Δασόπευκων στο χαμηλότερο σημείο της κοιλάδας δεν φαίνεται να έχει κάποιο ιδιαίτερο ρόλο σε σχέση με τα πουλιά.

Ο ημιορεινός περίγυρος

Με εξαίρεση τις λιβαδικές εκτάσεις γύρω από την κεφαλή του Αρκουδορέματος - το γνωστό λιβάδι της Βάλια Κάλντα - η ζώνη κάτω από τα 1400 βρίσκεται έξω από την αγκαλιά των βουνών, στις πλαγιές γύρω από τον Ασπροπόταμο, τη Βοβούσα και τη λίμνη Πηγών Αώου. Εδώ, κυριαρχεί το Μαυρόπευκο με υπόροφο από Πυξάρι, ενώ διατηρούνται σημαντικές λιβαδικές εκτάσεις, με κατά τόπους κέδρα και πυξάρια. Τη σχετική ομοιομορφία της ζώνης αυτής διακόπτουν τα χωριά - Μηλιά, Κρανιά, Μικρολίβαδο, Περιβόλι, Βοβούσα - και οι λιγοστές εν ενεργεία κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις: και τα δύο προσφέρουν σημαντικές πηγές τροφής στα πουλιά, είτε όλη τη χρονιά (ήμερα και ημιάγρια καρποφόρα στα χωριά), είτε μόνο το καλοκαίρι (κοπριές και άλλα απορρίμματα στα μαντριά).

Οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις προσελκύουν οπουρτινιστικά είδη - στην κρουφή της κατηγορίας βρίσκεται σίγουρα η Κουρούνα. Στη ζώνη γύρω από τα χωριά κυκλοφορούν ο Αετομάχος, το Βραχοκιρκίνεζο και το Ξεφτέρι, ενώ πιο μακριά αναπάγονται το Βουνοτσίχλονο, η Δεντροσταρήθρα, το Βλαχοτσίχλονο, καθώς και λίγα ζευγάρια από Χρυσοτσίχλονα. Τέλος, η παρουσία της Κουκουβάγιας (Athene noctua) περιορίζεται στη ζώνη γύρω στα χωριά.

Η λίμνη των Πηγών Αώου

Η λίμνη Πηγών Αώου είναι μια μεγάλη ορεινή επιφάνεια νερού, που δημιουργήθηκε επί του οροπεδίου Πολιτσές για να συλλέξει τα νερά των πηγών και ρεματιών της περιοχής και να τα εκτρέψει προς τα ΝΔ, με σκοπό την τροφοδοσία του υδροηλεκτρικού σταθμού Χρυσοβίτσας και την ενίσχυση του υδρολογικού καθεστώτος του Άραχθου ποταμού. Η τεχνητή λίμνη οριοθετείται στα ανατολικά από τις πλαγιές του Μαυροβουνίου και της Φλέγκας και στα δυτικά από τα ανάγλυφα των μετσοβίτικων βουνών. Οι παλιές οδοί απορροής της λεκάνης κλείνουν με τη βοήθεια τριών φραγμάτων, το μεγαλύτερο από τα οποία ορθώνεται στην κοίτη του Αώου.

Η λίμνη έχει αρκετά μεγάλη διακύμανση στάθμης, χάρη ωστόσο στην ομαλή περίμετρο οι εκτάσεις που χερσεύουν αποικούνται από πόες και υδροχαρή είδη φυτών, ενώ όλος ο περίγυρος καλύπτεται από δάση οξιάς. Τόσο οι δασωμένες, όσο και οι υδάτινες και λιβαδικές επιφάνειες φιλοξενούσαν ανέκαθεν πολλά είδη πανίδας και ορνιθοπανίδας, με νεότερη προσθήκη τα παρυδάτια και υδρόβια πουλιά. Ανάμεσα στα είδη που έχουν παρατηρηθεί εδώ ξεχωρίζουν οι Κορμοράνοι, οι Λαγγόνες, ο Αργυροπελεκάνος, ο Μαύρος Πελαργός και ο Νανόμπουφος.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Νανόμπουφος	Long-eared owl	Asio otus
Κορμοράνος	Cormorant	Phalacrocorax carbo
Λαγγόνα	Pygmy cormorant	Microcarbo pygmaeus
Ασημόγλαρος της Μεσογείου	Yellow Legged Gull	Larus michahellis
Καστανοκέφαλος Γλάρος	Black headed Gull	Chroicocephalus ridibundus
Νανοβουτηχτάρι	Little grebe	Tachybaptus ruficollis
Πρασινοκέφαλη πάπια	Mallard	Anas platyrhynchos
Σταχτοτσικνιάς	Grey heron	Ardea cinerea
Αργυροτσικνιάς	Great egret	Ardea alba
Λευκοτσικνιάς	Little egret	Egretta garzetta
Αργυροπελεκάνος	Dalmatian pelican	Pelecanus crispus
Μαυροπελαργός	Black stork	Ciconia nigra
Ακτίτης	Common Sandpiper	Actitis hypoleucos
Νανοσκαλίδρα	Little stint	Calidris minuta
Δασότρυγγας	Green sandpiper	Tringa ochropus
Μπεκατσίνι	Common snipe	Gallinago gallinago
Αλκυόνη	Kingfisher	Alcedo atthis

Τα πουλιά της Βάλια Κάλντα

Αρπακτικά

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Χρυσαετός	Golden eagle	Aquila chrysaetos
Φιδαετός	Short-toed snake eagle	Circaetus gallicus
Γερακίνα	Common buzzard	Buteo buteo
Σφηκιάρης	European honey buzzard	Pernis apivorus
Διπλοσάινο	Eurasian goshawk	Accipiter gentilis
Ξεφτέρι (Τσιχλογέρακο)	Eurasian sparrowhawk	Accipiter nisus
Σαΐνι	Levant sparrowhawk	Accipiter brevipes
Πετρίτης	Peregrine falcon	Falco peregrinus
Βραχοκιρκίνεζο	Kestrel	Falco tinnunculus
Μαυροπετρίτης	Eleonora's falcon	Falco eleonorae
Δεντρογέρακο	Eurasian hobby	Falco subbuteo

Νυχτοπούλια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Μπούφος	Eagle owl	Bubo bubo
Χουχουριστής	Tawny Owl	Strix aluco
Κουκουβάγια	Little Owl	Athene noctua

Δρυοκολάπτες

Οι εκτεταμένοι δασικοί βιότοποι της περιοχής φιλοξενούν πληθώρα τυπικών δασόβιων πτηνών. Πολύ κοινός στην ζώνη αυτή είναι ο Μαύρος Δρυοκολάπτης, ωστόσο η περιοχή είναι ιδανικός βιότοπος και για άλλους δρυοκολάπτες, από τους πιο συνήθεις, όπως ο Πευκοδρυοκολάπτης, έως και τους πιο ακριβοθώρητους, όπως ο Σταχτής Δρυοκολάπτης και ο Λευκονώτης Δρυοκολάπτης.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Μαύρος Δρυοκολάπτης	Black woodpecker	Dryocopus martius
Πράσινος Δρυοκολάπτης	European green woodpecker	Picus viridis
Σταχτής Δρυοκολάπτης	Grey-headed woodpecker	Picus canus
Λευκονώτης Δρυοκολάπτης	White-backed woodpecker	Dendrocopos leucotos
Πευκοδρυοκολάπτης	Great spotted woodpecker	Dendrocopos major
Μεσαίος Δρυοκολάπτης	Middle spotted woodpecker	Leiopicus medius
Βαλκανικός Δρυοκολάπτης	Syrian woodpecker	Dendrocopos syriacus
Νανοδρυοκολάπτης	Lesser spotted woodpecker	Dryobates minor
Στραβολαίμης	Eurasian wryneck	Jynx torquilla

Κορακοειδή

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Κόρακας	Raven	Corvus corax
Κουρούνα	Carrion crow	Corvus cornix
Κάργια	Western jackdaw	Corvus monedula
Κίσσα	Eurasian jay	Garrulus glandarius
Καρακάξα	Eurasian magpie	Pica pica
Κιτρινοκαλιακούδα	Alpine chough	Pyrrhocorax graculus
Ψαρόνι	Common starling	Sturnus vulgaris

Κορακιόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Τσαλαπετεινός	Eurasian hoopoe	Upupa epops

Περιστερόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Δεκαοχτούρα	Eurasian collared dove	Streptopelia decaocto
Φάσσα	Common wood pigeon	Columba palumbus
Αγριοπερίστερο	Rock dove	Columba livia

Χελιδόνια & σταχτάρες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Σπιτοχελίδονο	Western house martin	Delichon urbicum
Σταβλοχελίδονο	Barn swallow	Hirundo rustica
Μιλτοχελίδονο	Red-rumped swallow	Cecropis daurica
Βραχοχελίδονο	Eurasian crag martin	Ptyonoprogne rupestris
Βουνοσταχτάρα	Alpine swift	Tachymarptis melba
Σταχτάρα	Common swift	Apus apus
Ωχροσταχτάρα	Pallid swift	Apus pallidus

Ορνιθόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Πετροπέρδικα	Rock partridge	Alectoris graeca

Κούκοι

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Κούκος	Common cuckoo	Cuculus canorus

Σπίζες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Καρδερίνα	European goldfinch	Carduelis carduelis
Σπίνος	Eurasian chaffinch	Fringilla coelebs
Χιονόστρουθος	White-winged snowfinch	Montifringilla nivalis
Χιονάδα	Horned lark	Eremophila alpestris
Σταυρομύτης	Red crossbill	Loxia curvirostra
Φανέτο	Common linnet	Linaria cannabina
Σκαρθάκι	European serin	Serinus serinus
Φλώρος	European greenfinch	Chloris chloris
Λούγαρο	Eurasian siskin	Spinus spinus
Κοκκοθραύστης	Hawfinch	Coccothraustes coccothraustes
Πύρρουλας	Eurasian bullfinch	Pyrrhula pyrrhula

Τσίχλες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Τσαρτσάρα	Mistle thrush	Turdus viscivorus
Τσίχλα	Song thrush	Turdus philomelos
Κεδρότσιχλα	Fieldfare	Turdus pilaris
Κοκκινότσιχλα	Redwing	Turdus iliacus
Κοτσύφι	Common blackbird	Turdus merula
Χιονοκότσυφας	Ring ouzel	Turdus torquatus

Τσιχλόνια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Τσιφτάς	Corn bunting	Emberiza calandra
Βουνοτσίχλονο	Rock bunting	Emberiza cia
Σιρλοτσίχλονο	Cirl bunting	Emberiza cirlus
Χρυσοτσίχλονο	Yellowhammer	Emberiza citrinella

Σπουργίτια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Σπιτοσπουργίτης	House sparrow	Passer domesticus

Κεφαλάδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Αετομάχος	Red backed shrike	Lanius collurio

Σουσουράδες & Κελάδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Λευκοσουσουράδα	White Wagtail	Motacilla alba
Σταχτοσουσουράδα	Grey Wagtail	Motacilla cinerea
Κιτρινοσουσουράδα	Western Yellow Wagtail	Motacilla flava
Ωχροκελάδα	Tawny pipit	Anthus campestris
Λιβαδοκελάδα	Meadow pipit	Anthus pratensis
Νεροκελάδα	Water pipit	Anthus spinoletta
Δεντροκελάδα	Tree pipit	Anthus trivialis

Κορυδαλλοί

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Σιταρήθρα	Eurasian skylark	Alauda arvensis
Δεντροσταρήθρα	Woodlark	Lullula arborea
Μικρογαλιάντρα	Greater short-toed lark	Calandrella brachydactyla

Παπαδίτσες, τσομπανάκοι και συγγενή

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Καλόγερος	Great tit	Parus major
Ελατοπαπαδίτσα	Coal tit	Periparus ater
Λοφιοπαπαδίτσα	Crested tit	Lophophanes cristatus
Αιγίθαλος	Long-tailed tit	Aegithalos caudatus
Γαλαζοπαπαδίτσα	Eurasian blue tit	Cyanistes caeruleus
Βουνοπαπαδίτσα	Willow tit	Poecile montanus
Καστανοπαπαδίτσα	Marsh tit	Poecile palustris
Καμποδεντροβάτης	Short-toed treecreeper	Certhia brachydactyla
Βουνοδεντροβάτης	Eurasian treecreeper	Certhia familiaris
Δεντροτσοπανάκος	Eurasian nuthatch	Sitta europaea
Τρυποφράχτης	Wren	Troglodytes troglodytes

Τσιροβάκοι, τριλιστές & βασιλίσκοι

Στη χαμηλή βλάστηση κρύβονται οι διάφοροι τσιροβάκοι του μεσογειακού θαμνώνα.

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Θαμνοτσιροβάκος	Common whitethroat	Curruca communis
Βουνοτσιροβάκος	Lesser Whitethroat	Curruca curruca
Μαυροσκούφης	Eurasian blackcap	Sylvia atricapilla
Πυρροβασιλίσκος	Common firecrest	Regulus ignicapilla
Χρυσοβασιλίσκος	Goldcrest	Regulus regulus

Ψάλτες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Χιονοψάλτης	Alpine accentor	Prunella collaris
Θαμνοψάλτης	Dunnock	Prunella modularis

Φυλλοσκόποι

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Θαμνοφυλλοσκόπος	Willow warbler	Phylloscopus trochilus
Δασοφυλλοσκόπος	Wood warbler	Phylloscopus sibilatrix
Δεντροφυλλοσκόπος	Common chiffchaff	Phylloscopus collybita

Αιγοθηλίδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Γιδοβύζι	European nightjar	Caprimulgus europaeus

Μυγοχάφτες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Σταχτομυγοχάφτης	Spotted flycatcher	Muscicapa striata
Κρικομυγοχάφτης	Collared flycatcher	Ficedula albicollis
Δρυομυγοχάφτης	Semicollared flycatcher	Ficedula semitorquata
Καρβουνιάρης	Black redstart	Phoenicurus ochruros
Φοινίκουρος	Common redstart	Phoenicurus phoenicurus
Σταχτοπετρόκλης	Northern wheatear	Oenanthe oenanthe
Ασπροκωλίνα	Western black-eared wheatear	Oenanthe melanoleuca
Καστανολαίμης	Whinchat	Saxicola rubetra
Μαυρολαίμης	European stonechat	Saxicola rubicola
Κοκκινολαίμης	European robin	Erithacus rubecula
Αηδόνι	Common nightingale	Luscinia megarhynchos

Νεροκότσυφες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Νεροκότσυφας	White-throated dipper	Cinclus cinclus

Κείμενο & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος