Θηλαστικά του Ολύμπου

Γνωρίστε είδη θηλαστικών του Ολύμπου

Στον Όλυμπο έχουν καταγραφεί πάνω από 40 είδη θηλαστικών. Σε ότι αφορά στα μεγάλα θηλαστικά, πιο σημαντική είναι η παρουσία ενός αξιόλογου πληθυσμού αγριόγιδων (Rυρicapra rupicapra), που ζουν στην ευρύτερη περιοχή του Οροπεδίου των Μουσών, όπου βρίσκουν ησυχία και προστασία, αν και περιπλανιώνται και χαμηλότερα - συχνά φτάνουν μέχρι και κάτω απο την Κορομηλιά - και το χειμώνα βρίσκονται συστηματικά μέσα στο δάσος.

Το αγριόγιδο είναι ένα μεσαίου μεγέθους αιγοειδές με κατανομή αποκλειστικά σε ορεινές περιοχές με υψόμετρο πάνω από 2000 μέτρα. Το σώμα του είναι πιό γεροδεμένο από της κατσίκας και έχει χαρακτηριστικές καστανόμαυρες ρίγες στις δύο πλευρές του προσώπου του, που διαγράφονται έντονα ανάμεσα στις υπόλευκες λουρίδες της μύτης και του λαιμού. Τα κέρατά του είναι μικρά και γυρίζουν χαρακτηριστικά προς τα πίσω.
Ειδικές προσαρμογές, όπως η αυξημένη σωματική θερμοκρασία (39.5 βαθμοί), η μεγάλη καρδιά με πολύ ισχυρά μυϊκά τοιχώματα και ο μεγάλος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων, δίνουν στο ζώο μια αντοχή πέρα από το συνηθισμένο. Αντίστοιχα, η άνεσή του στην κίνηση στις ορθοπλαγιές είναι παροιμιώδης. Κανένας θηρευτής δεν μπορεί να το ακολουθήσει στο ακραίο αλπικό πεδίο και έτσι το αγριόγιδο δεν έχει πρακτικά άλλο εχθρό από τον άνθρωπο.

Στη μέση υψομετρικά ζώνη επιβιώνει ένας άγνωστος πληθυσμός ζαρκαδιών (Capreolus capreolus). Τα ζαρκάδια είναι μάλλον αραιά κατανεμημένα στα απέραντα δάση του Ολύμπου, κάνουν ωστόσο έντονα αισθητή την παρουσία τους με τις βραχνές υλακές τους.

Αντίστοιχα, τα αγριογούρουνα (Sus scrofa) πρέπει να έχουν φτάσει σε ένα καλό πληθυσμιακό επίπεδο, αν κρίνει κανείς από τα συχνά σημάδια "ανασκαφών", τα "λουτρά" τους και τους πυκνούς ντορούς.

Ο λύκος εμφανίζεται συστηματικά στον πυρήνα του βουνού, συγκομίζοντας αγριόγιδα ή - όπως λένε οι ντόπιοι - μερικά από τα ελεύθερα άλογα και φαίνεται ότι έχει εγκαταστήσει έναν μικρό μόνιμο πληθυσμό στον Όλυμπο. Σποραδικά, αναφέρεται η παρουσία του και σε περιμετρικές περιοχές όπου διατηρούνται ακόμα κοπάδια. Τα τελευταία χρόνια, λίγα άτομα αρκούδας κάνουν την εμφάνισή τους στα δάση της βόρειας πλευράς, αλλά δεν είναι σαφές αν έχουν εγκατασταθεί μόνιμα ακόμα. Υπάρχουν αρκετές παρατηρήσεις περάσματος από την αλπική ζώνη, όπως και σημάδια παραμονής στα λιγοστά δρυοδάση της δυτικής πλευράς. Είναι πιθανότερο να πρόκειται για νεαρά άτομα που αναζητούν ελεύθερες επικράτειες και περιπλανώνται, παρά για κάποιον μόνιμο, έστω μικρό, πληθυσμό. Οι λαγοί (Lepus europaeus) και οι αλεπούδες (Vulpes vulpes) αφθονούν και καλύπτουν όλες τις υψομετρικές ζώνες. Στα χαμηλά και μέσα υψόμετρα ζουν επίσης ασβοί (Meles meles), κουνάβια (Martes foina), σκίουροι (Sciurus vulgaris), αγριόγατες (Felis sylvestris), νυφίτσες (Mustela nivalis) και σκαντζόχοιροι (Erinaceus roumanicus). Τέλος, στον Ενιπέα έχει καταγραφεί η παρουσία της Βίδρας (Lutra lutra). Έχουν καταγραφεί επίσης πολλά είδη μικροθηλαστικών, δηλαδή ποντίκια, μυωξοί (όπως ο μεγάλος Δασομυωξός Glis glis και ο Δεντρομυωξός Dryomys nitedula), μυγαλές όπως η Ετρουσκομυγαλίδα (Suncus etruscus) και η Χωραφοµυγαλίδα (Crocidura leucodon), Τυφλοπόντικες (Talpa caeca), καθώς και πολλά είδη νυχτερίδων. Στις νυχτερίδες αναφέρονται από κοινά είδη, όπως οι ρινόλοφοι Rhinolophus ferrum-equinum και Rhinolophus hipposideros και η Pipistrellus pipistrellus, έως μάλλον ασυνήθιστα, όπως η Myotis emarginatus, Barbastella barbastellus, ο Eptesicus serotinus, ο Plecotus kolombatovici, ο Pipistrellus savii και ο Pipistrellus pygmaeus.

Τέλος, όσοι διασχίζουν την αλπική ζώνη, έχουν - μικρές - πιθανότητες να συναντήσουν μέσα στους λιθοσωρούς των κορυφών τον εξαιρετικά ασυνήθιστο Χιονοπόντικα (Chionomys nivalis).

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος