Ε.Π. Αμβρακικού: Στέπες και αλμυρόβαλτοι

Περιήγηση στο Εθνικό Πάρκο Αμβρακικού
Στέπες και αλμυρόβαλτοι

Περιήγηση του Αμβρακικού
Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Βουνοσφυριχτής (Eudromias morinellus) στο Πλατανάκι

Ανάμεσα στο Κομμένο, την παραλία Πλατανάκι και την αλιευτική ζώνη Κόφτρα-Παλιομπούκα απλώνονται τα Παλιοκόπρια, μια επίπεδη έκταση σε αργιλώδες έδαφος, όπου κυριαρχούν οι φρυγανικές και αλοφυτικές διαπλάσεις, πλαισιωμένες από κανάλια και βάλτους. Τα φρύγανα, στην πλειονότητά τους αγκάθια και ανθεκτικοί ημίθαμνοι, καλύπτουν τις εκτάσεις που είτε λόγω ενός ελαφρά μεγαλύτερου υψομέτρου, είτε χάρη στην προστασία από φυσικά και τεχνητά αναχώματα, δεν πλημμυρίζουν, ενώ στις εκτάσεις που περιοδικά καλύπτονται από υφάλμυρα νερά ενδημούν τα συνήθη αλόφυτα της παράκτιας ζώνης (Salicornia sp. και Arthrocnemum macrostachyum).

Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Αλμυρόβαλτος με αλόφυτα στο Πλατανάκι

Γύρω από το παζλ των φρυγάνων και των αλόφυτων των Παλιοκόπριων, απλώνονται έλη, λόχμες από αρμυρίκια, κτήματα με πορτοκαλιές και άλλα οπωροφόρα, μποστάνια και κτηνοτροφικές μονάδες, δημιουργώντας ένα χαοτικό μωσαϊκό ευκαιριών και πιέσεων.

Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Οι τυρφώνες στο Κομμένο, τα Παλιοκόπρια και το Πλατανάκι κρύβουν κάτω από τις αρμυρήθρες και τα βούρλα σπαράγματα της ιστορίας του τόπου

Τα εδάφη των ρηχών ελών είναι εντελώς επίπεδα και έχουν φτωχή επιφανειακή αποστράγγιση, διατηρώντας επί μακρόν τα όμβρια και τις υπερχειλίσεις των καναλιών. Οι εκτάσεις αυτές είναι κατάφυτες κυρίως από αρμυρήθρες (Salicornia sp.) και βούρλα (Juncus sp.), ενώ τα τμήματα που πλημμυρίζουν περιοδικά καλύπτονται από σπαθόχορτα (Carex sp., συνηθέστερο το Carex acuta) και υγρόφιλα βρύα (Sphagnum sp.).

Στη διάρκεια χιλιετιών, τα εδάφη αυτά έχουν αναπτύξει ένα τυρφώδες υπόβαθρο, που έρχεται στην επιφάνεια ως δευτερογενής συνέπεια της διάνοιξης ή συντήρησης ρηχών αυλάκων. Αντίθετα η διάνοιξη ή εκβαθύνση βαθέων καναλιών ανορύσσει κυρίως το αμμοαργιλώδες υπέδαφος της περιοχής.

Σε ότι αφορά στην ορνιθοπανίδα, οι πιο πάνω εκτάσεις παρέχουν ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες στα πουλιά και τα μικρά θηλαστικά, καθώς προσφέρουν κάλυψη και ποικιλία πηγών διατροφής.

Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Τουρλίδα (Numenius arquata) στο Κομμένο

Η γειτνίαση του πιο πάνω μωσαϊκού με τα διβάρια της Κόφτρας και της Παλιομπούκας, με τα κανάλια που εκβάλλουν και στον κεντρικό χώρο του Αμβρακικού, με τους όρμους-λιμνοθάλασσες και τέλος με τους ατελείωτους καλαμιώνες στο Ψαθοτόπι και το Φιδόκαστρο, χαρίζει στη μεγάλη αυτή ενότητα μια μοναδική ποικιλότητα περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών, που με τη σειρά της προσκαλεί μια πολύ ενδιαφέρουσα ποικιλία πουλιών, την οποία οι μέχρι τώρα σποραδικές παρατηρήσεις ανεβάζουν στα περίπου 100 είδη.

Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
Μαχητής (Calidris pygnax)

Ανάμεσα στα πιο συχνά καταγεγραμμένα είδη θα συναντήσουμε:

  • πουλιά της ακτής, όπως λευκοσκαλίδρες, τουρλίδες, ποταμοσφυριχτές και αργυροπούλια,

  • πουλιά των πετρότοπων, όπως πετροτουρλίδες, μελισσοφάγους και κατσουλιέρηδες,

  • πουλιά των βάλτων, όπως μπεκατσίνια, κοκκινοσκέληδες, πρασινοσκέληδες, λασπότρυγγες και μαχητές,

  • είδη των ρηχών νερών, όπως σταχτοτσικνιάδες, αργυροτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες, νεροκοτσέλες, αβοκέτες και καλαμοκανάδες,

  • αλλά κυρίως είδη της στέπας, όπως ο σπανιότατος Βουνοσφυριχτής, που αναπληρώνει τις δυνάμεις του πριν το φθινοπωρινό ταξίδι του πάνω από τη Μεσόγειο.
  • Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
    Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
    Καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus)

    Η πραγματικά απεριόριστη έκταση των λιβαδιών είναι ιδανικό πεδίο κυνηγιού για τα αρπακτικά, όπως ο Στικταετός (Clanga clanga), ο Χειμωνόκιρκος (Circus cyaneus), το Ξεφτέρι (Accipiter nisus), οι συνήθεις Καλαμόκιρκοι (Circus aeruginosus) και Γερακίνες (Buteo buteo), αλλά και ο δυσθεώρητος Βαλτόμπουφος (Asio flammeus).

    Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
    Οι βιότοποι του Ε.Π. Υγροτόπων Αμβρακικού
    Μικρογαλιάντρα (Calandrella brachydactyla) στην παραλία Πλατανάκι

    Άλλα αξιοσημείωτα είδη της περιοχής είναι ο Μαυροπελαργός (Ciconia nigra), η Αλκυόνη (Alcedo atthis), η Μικρογαλιάντρα (Calandrella brachydactyla), ο Κοκκινοτσιροβάκος (Curruca cantillans), ο Αμμοπετρόκλης (Oenanthe isabellina), η Υφάντρα (Remiz pendulinus) και ο Μουστακαλής (Panurus biarmicus).

    Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
    Πληροφορίες: Δ. Νικόλης