Ορειβασία στο Γράμμο

Χωριό Γράμος
Φακού
Σκάλα
Κορυφή 2520

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Η αμεσότερη ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή του Γράμου, την Τσούκα Πέτσικ ή "2520", όπως είναι πιο γνωστή, από το χωριό Γράμος, είναι το μονοπάτι της Σκάλας, που ξεκινά από το λιβάδι του Φακού. Το μονοπάτι της Σκάλας οδηγεί στην κορυφογραμμή των ψηλών κορυφών και αποτελεί επίσης την καλύτερη επιλογή για την ανάβαση της κορυφής Περήφανο, που βρίσκεται πιο ανατολικά.

Από το χωριό Γράμος (ή Γράμοστα), παίρνουμε τον αγροτικό δρόμο προς τη Λεύκα. Στη χαρακτηριστική διακλάδωση (υψόμετρο 1850 μ., πέτρινο εικονοστάσι) ακολουθούμε τον αριστερό κλάδο προς το λιβάδι Φακού. Στο σημείο αυτό μπορούμε να φτάσουμε και από το μονοπάτι που εξυπηρετεί την ανάβαση στη Γκιστόβα.

Μετά από 5.5 χλμ στο χωματόδρομο, και αφού περάσουμε το μεγάλο ρέμα που δημιουργείται από τις πηγές Πεντάβρυσο και σχηματίζει έναν εντυπωσιακό καταρράκτη, φτάνουμε στο λιβάδι Φακού. Εδώ, ανάμεσα σε 3 τσιμεντένια καλύβια, υπάρχει πηγή, κάπως διαμορφωμένη χαμηλά στο έδαφος.

Από τα καλύβια, θα σκοπεύσουμε στα σπασμένα βράχια στα αριστερά, κάτω από τις απότομες πλαγιές των κορυφών. Αρχικά, θα ανηφορίσουμε σε ομαλά λιβάδια και αφήνοντάς τα θα γυρίσουμε αριστερά, σε σαφές ίχνος μονοπατιού, που διατρέχει πετρώδεις πλαγιές και σάρες. Μετά έναν πρώτο ώμο, όπου και μικρή πινακίδα που επισημαίνει ότι η πορεία αυτή οδηγεί και στο Περήφανο, φτάνουμε κάτω από συμπαγέστερο βραχώδες ύψωμα, που το περιτρέχουμε από τα αριστερά. Φτάνοντας πάνω στο βραχώδες ύψωμα, βλέπουμε το ίχνος του μονοπατιού να κάνει έναν μεγάλο ανοιχτό ελιγμό στην ομαλή πλαγιά και ανηφορίζει προς τον πλατύ αυχένα Περήφανου-2520. Απέναντί μας διακρίνουμε έναν ακόμα κλάδο του μονοπατιού, τον οποίο αγνοούμε. Φτάνουμε στον αυχένα με λίγους ελιγμούς και συναντάμε τον παλιό στρατιωτικό δρόμο Αετομηλίτσα-Γκέσος-2520. Ακολουθώντας το παλιό αυτό δρομάκι, που μόνο κατά τμήματα διατηρεί τη μορφή τεχνικού έργου, καθότι σε μεγάλο μέρος του μήκους του έχει καταλήξει να μοιάζει με μονοπάτι, κατηφορίζουμε στα Πληκατιώτικα λιβάδια, αφήνοντας την κορυφογραμμή, που στο τμήμα αυτό είναι ιδιαίτερα δύσβατη, στα δεξιά μας. Στο κέντρο της λεκάνης, διακρίνουμε λείψανα μαντριού. Μια-δυό λιμνούλες και κάποιες μικρές πηγές διατηρούνται όλο το καλοκαίρι.

Από τα λιβάδια, το μονοπάτι ανηφορίζει ελαφρά και γυρίζοντας δεξιά, περνά πάνω από μια τεράστια κατολίσθηση και ξαναβγαίνει στην κορυφόγραμμή. Με σαφέστερο ίχνος πλέον, το δρομάκι οδηγεί στη βάση της νότιας όψης της 2520. Καταλήγουμε στην κρουφή από την πιο βατή δυτική πλευρά, περνώντας μπροστά από την πετρόχτιστη βάση της παλιάς εκκλησίας της Παναγίας.

Η διαδρομή δεν έχει σήμανση, εκτός από μια αυτοσχέδια πινακίδα που σημειώνει τη δυνατότητα ανάβασης στο Περήφανο. Από το χωριό Γράμος μέχρι την Κορυφή 2520, η πορείας μας έχει μήκος 13.8 χλμ. και μπορεί να γίνει σε 6 ώρες. Νερό θα βρούμε μόνο στη πηγή ανάμεσα στα καλύβια. Σημειώστε ωστόσο ότι μέχρι την άνοδο των κοπαδιών, τα νερά των μεγάλων ρυακιών είναι πεντακάθαρα.