Γράμοστα-Διάσελο Κιάφας-Περήφανο
Ορειβασία στο Γράμμο
Γράμοστα
Διάσελο Κιάφας
Περήφανο
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
Το χωριό Γράμος ή Γράμοστα
(πατήστε για μεγέθυνση).
Το χωριό Γράμος ή Γράμοστα
Η διαδρομή χωριό Γράμος-διάσελο Κιάφας-Περήφανο συνιστά την ευκολότερη και πιο "περιηγητική" ανάβαση στις μεγάλες κορυφές του Γράμου. Η διαδρομή διατρέχει τα μεγάλα λιβάδια της Γράμοστας μέχρι το πέρασμα της Κιάφας και μετά συνεχίζει σε πιο άγριο πεδίο μέχρι τον περίοπτο κώνο του Περήφανου (2444 μ.).
Ξεκινάμε από την ενοριακή εκκλησία του χωριού Γράμος (ή Γράμοστα) και κατηφορίζουμε στο ποτάμι. Δρασκελίζουμε το μεγάλο και συχνά θυμωμένο ρέμα με τη βοήθεια μεγάλης οδικής γέφυρας. Από εδώ και για περίπου 6.5 χλμ θα περπατήσουμε πάνω ή κοντά στον κτηνοτροφικό δρόμο που εξυπηρετεί την τελευταία στάνη του χωριού, στους πρόποδες της Κιάφας.
Το ημιτελές εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής
Ο δρόμος είναι μέτριας ως και κακής βατότητας και χρησιμοποιείται ελάχιστα από οχήματα. Περνάμε μπροστά από το ημιτελές εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής και συνεχίζουμε μέχρι διακλάδωση, όπου θα πάρουμε το δεξί παρακλάδι (στην ουσία, συνεχίζουμε ευθεία).
Ο χωματόδρομος κάνει ελιγμούς στην πλαγιά και έχει ένα παρακλάδι που εξυπηρετεί μεγάλη κτηνοτροφική εγκατάσταση δίπλα σε λιμνούλα. Είτε από το παρακλάδι αυτό, είτε από τον ίδιο το χωματόδρομο, είτε από το ίχνος μονοπατιών που έχουν χαράξει τα ζώα στα λιβάδια, φτάνουμε στο τέλος του δρόμου, σε μικρή λάκκα με λείψανα μαντριού. Λίγο πάνω από τον περιφραγμένο χώρο, υπάρχει εποχική πηγή.
Η πρόκληση της κορυφής, από το τέλος του χωματόδρομου
Εδώ θα βρούμε το ίχνος του παλιού μονοπατιού προς Αετομηλίτσα, που διατηρεί κάποια σήμανση με κόκκινα/άσπρα σημάδια. Το μονοπάτι έχει διασπαστεί από τα βοοειδή, που δεν ακολουθούν πιστά παρά τα ίχνη του προηγούμενου ζώου, όλοι ωστόσο οι ντοροί συγκλίνουν στο πέρασμα της Κιάφας, όπου και παλιά βάση πινακίδας, που σήμερα χρησιμεύει ως παγκάκι.
Η λιμνούλα στο λιβάδι Μπουκουβάλα
(πατήστε για μεγέθυνση).
Η λιμνούλα στο λιβάδι Μπουκουβάλα
Εδώ θα αφήσουμε το μονοπάτι και θα κινηθούμε προς τα δυτικά, στον άξονα της ράχης και πάνω σε ευδιάκριτο μονοπάτι, σημαδεμένο με πρόχειρα αλλά σχετικά συνεπή κόκκινα σημάδια. Το μονοπάτι περνά από έναν μικρό ώμο και χάνει λίγο ύψος, για να περάσει ομαλά κάτω από τις βραχουριές μιας μικρής κορυφής. Βγαίνουμε σε πιο ομαλό πεδίο και συνεχίζουμε πάνω στην κόψη μέχρι να συναντήσουμε το παλιό στρατιωτικό δρομάκι από το Γκέσο προς το Περήφανο.
Aubrieta scardica
Σε πολύ πιο εύκολο πεδίο πλέον, συνεχίζουμε στο δρομάκι μέχρι το ψηλότερο σημείο του κώνου της κορυφής Περήφανο.
Η διαδρομή έχει σήμανση μόνο τοπικά. Από το χωριό Γράμος μέχρι το Περήφανο, η πορεία μας έχει μήκος 10.5 χλμ. και μπορεί να γίνει σε 4ω30-5 ώρες. Νερό θα βρούμε μόνο στη πηγή στην τελευταία στάνη.
topoguide Greece
Οδηγός του Γράμμου
Ο οδηγός Γράμμος topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Ο Γράμμος περιλαμβάνεται στην ομάδα της Βόρειας Ελλάδας. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Γράμμος topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, κάνοντας τη σχετική αγορά από την ομάδα της Βόρειας Ελλάδας.
Ο οδηγός παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος της διαδρομής, καθώς και έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής του Γράμμου.
Όλα τα σημεία ενδιαφέροντος που απεικονίζονται στο χάρτη αποτελούν διαδραστικές πηγές πληροφορίας του οδηγού: στο πεδίο, κάθε σημείο προβάλλεται αυτόματα στην οθόνη όταν το πλησιάζουμε και μας οδηγεί στο σχετικό λήμα του ψηφιακού οδηγού που περιέχεται στην εφαρμογή.