Η φύση του Καλλίδρομου

Τα πουλιά του Καλλίδρομου

Οι βιότοποι του Καλλίδρομου

Το Καλλίδρομο αποτελεί ένα ιδιόμορφο σύμπλεγμα ημιορεινών και ορεινών βιοτόπων, που συνδυάζουν τη μεγάλη έκταση, την αξιοπρόσεκτη μωσαϊκότητα αλλά και την έντονη ανθρώπινη διείσδυση. Αν και σημειακά η όχληση είναι μάλλον μικρή, δεν υπάρχει περιοχή του βουνού που να μην έχει δεχθεί μακρόχρονη ανθρώπινη επίδραση και έτσι - παρόλες τις κρυφές ανεπηρέαστες γωνιές - το σύνολο εμφανίζει μια μέση κατάσταση φυσικότητας.

Η κατάσταση αυτή καθρεφτίζεται και στην ποικιλότητα της ορνιθοπανίδας.

Πράγματι, το Καλλίδρομο φιλοξενεί στα δάση και τις ανοιχτές εκτάσεις του είδη πουλιών που αντιστοιχούν σε περιβάλλοντα με μικρότερη ποικιλότητα και έκταση. Φυσικά, η εκτίμηση αυτή πρέπει να αναγνωστεί υπό την επιφύλαξη της πολύ περιορισμένης έρευνας που έχει γίνει στο βουνό και κυρίως στην αχανή έκταση νότια του ελατοδάσους, δηλαδή στις τεταρτογενείς κοιλάδες ανάμεσα στην Κνημίδα και την μεσημβρινή απόληξη του συμπλέγματος. Στην τεράστια αυτή περιοχή, όπου εναλλάσσονται συστάδες ώριμων δρυών, πρεμνοφυή δρυοδάση, λόχμες ρεματικής βλάστησης, εποχικοί και μόνιμοι υγρότοποι, απέραντες καλλιέργειες, άγρια καρποφόρα, πετρότοποι, βραχώνες, ορθοπλαγιές και μεγάλοι θαμνώνες, είναι βέβαιο ότι κρύβονται είδη που αν και δεν ανήκουν καθαρά στην ορεινή πανίδα (κυρίως καλοβατικά και παρυδάτια), θα συμπλήρωναν την εικόνα ενός ολοκληρωμένου οικοσυστήματος.

Το πιο εύληπτο και πιο προβεβλημένο στοιχείο του Καλλιδρόμου είναι η ζώνη του ελατόδασους, που καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του βουνού, πριν το ανάγλυφο χαμηλώσει προς τη χαράδρα του Ασωπού, πλαισιωμένη με εκτεταμένα δρυοδάση. Το ελατόδασος του Καλλιδρόμου είναι μάλλον ταλαιπωρημένο και αναπτύσσεται σε οριακής καταλληλότητας εδάφη. Η μικρή ζωτικότητά τους αναπληρώνεται από την ποικιλία καταστάσεων που ενσωματώνει: ξέφωτα με γέρικα δέντρα, βραχώνες, λιβάδια κορεσμένα από νερό ρυακιών και πηγών, ακόμα και οπωρώνες. Ως αποτέλεσμα, η ορνιθοπανίδα που ενδημεί εδώ είναι σχετικά ενδιαφέρουσα και περιλαμβάνει μερικά εμβληματικά είδη, όπως τον Πράσινο δρυοκολάπτη.

Τα ταλαιπωρημένα έλατα είναι κατακλυσμένα από Ιξό (Viscum album), ένα παράσιτο που δίνει - έστω εικονικά - τροφή στις άφθονες Τσαρτσάρες του βουνού.

Τα πουλιά του Καλλίδρομου

Αρπακτικά

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Γερακαετός	Booted eagle	Aquila pennata
Φιδαετός	Short-toed snake eagle	Circaetus gallicus
Γερακίνα	Common buzzard	Buteo buteo
Σφηκιάρης	European honey buzzard	Pernis apivorus
Διπλοσάινο	Eurasian goshawk	Accipiter gentilis
Ξεφτέρι	Eurasian sparrowhawk	Accipiter nisus
Πετρίτης	Peregrine falcon	Falco peregrinus
Βραχοκιρκίνεζο	Kestrel	Falco tinnunculus
Μαυροπετρίτης	Eleonora's falcon	Falco eleonorae
Δεντρογέρακο	Eurasian hobby	Falco subbuteo
Καλαμόκιρκος	Western marsh harrier	Circus aeruginosus
Χειμωνόκιρκος	Hen harrier	Circus cyaneus

Νυχτοπούλια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Μπούφος	Eagle owl	Bubo bubo
Χουχουριστής	Tawny Owl	Strix aluco
Κουκουβάγια	Little Owl	Athene noctua
Γκιώνης	Scops Owl	Otus scops

Γλάροι & γλαρόνια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Ασημόγλαρος της Μεσογείου	Yellow Legged Gull	Larus michahellis

Πελαργοί

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Λευκοπελαργός	White stork	Ciconia ciconia

Δρυοκολάπτες

Βαλκανικός Δρυοκολάπτης

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Πράσινος Δρυοκολάπτης	European green woodpecker	Picus viridis
Μεσαίος Δρυοκολάπτης	Middle spotted woodpecker	Leiopicus medius
Syrian woodpecker	Dendrocopos syriacus
Στραβολαίμης	Eurasian wryneck	Jynx torquilla

Κορακοειδή

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Κόρακας	Raven	Corvus corax
Κουρούνα	Carrion crow	Corvus cornix
Κάργια	Western jackdaw	Corvus monedula
Κίσσα	Eurasian jay	Garrulus glandarius
Καρακάξα	Eurasian magpie	Pica pica
Ψαρόνι	Common starling	Sturnus vulgaris

Κορακιόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Μελισσοφάγος	European bee-eater	Merops apiaster
Τσαλαπετεινός	Eurasian hoopoe	Upupa epops

Περιστερόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Δεκαοχτούρα	Eurasian collared dove	Streptopelia decaocto
Τρυγόνι	European turtle dove	Streptopelia turtur
Φάσσα	Common wood pigeon	Columba palumbus

Χελιδόνια & σταχτάρες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Σπιτοχελίδονο	Western house martin	Delichon urbicum
Σταβλοχελίδονο	Barn swallow	Hirundo rustica
Μιλτοχελίδονο	Red-rumped swallow	Cecropis daurica
Βραχοχελίδονο	Eurasian crag martin	Ptyonoprogne rupestris
Βουνοσταχτάρα	Alpine swift	Tachymarptis melba

Ορνιθόμορφα

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Πετροπέρδικα	Rock partridge	Alectoris graeca
Μπεκάτσα	Eurasian woodcock	Scolopax rusticola
Ορτύκι	Common quail	Coturnix coturnix

Κούκοι

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Κούκος	Common cuckoo	Cuculus canorus

Σπίζες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Καρδερίνα	European goldfinch	Carduelis carduelis
Σπίνος	Eurasian chaffinch	Fringilla coelebs
Φανέτο	Common linnet	Linaria cannabina
Σκαρθάκι	European serin	Serinus serinus
Φλώρος	European greenfinch	Chloris chloris
Λούγαρο	Eurasian siskin	Spinus spinus

Τσίχλες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Τσαρτσάρα	Mistle thrush	Turdus viscivorus
Τσίχλα	Song thrush	Turdus philomelos
Κότσυφας	Common blackbird	Turdus merula
Γαλαζοκότσυφας	Blue rock thrush	Monticola solitarius

Τσιχλόνια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Τσιφτάς	Corn bunting	Emberiza calandra
Σιρλοτσίχλονο	Cirl bunting	Emberiza cirlus
Βλαχοτσίχλονο	Ortolan bunting	Emberiza hortulana
Βουνοτσίχλονο	Rock bunting	Emberiza cia

Σπουργίτια

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Σπιτοσπουργίτης	House sparrow	Passer domesticus
Δεντροσπουργίτης	Eurasian tree sparrow	Passer montanus

Κεφαλάδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Αετομάχος	Red backed shrike	Lanius collurio
Κοκκινοκεφαλάς	Woodchat shrike	Lanius senator

Σουσουράδες & Κελάδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Λευκοσουσουράδα	White Wagtail	Motacilla alba
Σταχτοσουσουράδα	Grey Wagtail	Motacilla cinerea
Λιβαδοκελάδα	Meadow pipit	Anthus pratensis

Κορυδαλλοί

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Κατσουλιέρης	Crested lark	Galerida cristata
Σιταρήθρα	Eurasian skylark	Alauda arvensis
Δεντροσταρήθρα	Woodlark	Lullula arborea

Ποταμίδες & Στριτσίδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Σχοινοποταμίδα	Sedge warbler	Acrocephalus schoenobaenus
Κιτρινοστριτσίδα	Icterine warbler	Hippolais icterina

Παπαδίτσες, τσομπανάκοι και συγγενή

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Καλόγερος	Great tit	Parus major
Ελατοπαπαδίτσα	Coal tit	Periparus ater
Αιγίθαλος	Long-tailed tit	Aegithalos caudatus
Γαλαζοπαπαδίτσα	Eurasian blue tit	Cyanistes caeruleus
Καμποδεντροβάτης	Short-toed treecreeper	Certhia brachydactyla
Βραχοτσοπανάκος	Western rock nuthatch	Sitta neumayer
Δεντροτσοπανάκος	Eurasian nuthatch	Sitta europaea
Τρυποφράχτης	Wren	Troglodytes troglodytes

Τσιροβάκοι, τριλιστές & βασιλίσκοι

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Κηποτσιροβάκος	Garden warbler	Sylvia borin
Μαυροσκούφης	Eurasian blackcap	Sylvia atricapilla
Κοκκινοτσιροβάκος	Eastern subalpine warbler	Curruca cantillans
Θαμνοτσιροβάκος	Common whitethroat	Curruca communis
Βουνοτσιροβάκος	Lesser Whitethroat	Curruca curruca
Μαυροτσιροβάκος	Sardinian warbler	Curruca melanocephala
Πυρροβασιλίσκος	Common firecrest	Regulus ignicapilla
Χρυσοβασιλίσκος	Χρυσοβασιλίσκος	Goldcrest	Regulus regulus
Ψευταηδόνι	Cetti's warbler	Cettia cetti

Ψάλτες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Θαμνοψάλτης	Dunnock	Prunella modularis

Φυλλοσκόποι

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Θαμνοφυλλοσκόπος	Willow warbler	Phylloscopus trochilus
Δασοφυλλοσκόπος	Wood warbler	Phylloscopus sibilatrix
Δεντροφυλλοσκόπος	Common chiffchaff	Phylloscopus collybita
Κιτρινόφρυδος Φυλλοσκόπος	Yellow-browed warbler	Phylloscopus inornatus

Αιγοθηλίδες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Γιδοβύζι	European nightjar	Caprimulgus europaeus

Μυγοχάφτες

Ελληνικό όνομα	Αγγλικό όνομα	Επιστημονικό όνομα
Σταχτομυγοχάφτης	Spotted flycatcher	Muscicapa striata
Κρικομυγοχάφτης	Collared flycatcher	Ficedula albicollis
Δρυομυγοχάφτης	Semicollared flycatcher	Ficedula semitorquata
Καρβουνιάρης	Black redstart	Phoenicurus ochruros
Φοινίκουρος	Common redstart	Phoenicurus phoenicurus
Σταχτοπετρόκλης	Northern wheatear	Oenanthe oenanthe
Κοκκινολαίμης	European robin	Erithacus rubecula
Αηδόνι	Common nightingale	Luscinia megarhynchos

Κείμενο & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος