Τα ορειβατικά καταφύγια
του Μαίναλου

Το καταφύγιο του ΕΟΣ στο οροπέδιο Οστρακίνας

Το ορειβατικό καταφύγιο του Μαίναλου "Πάνος Αλεξόπουλος" βρίσκεται σε υψόμετρο 1600 μ., στην δυτική πλευρά του όγκου της Οστρακίνας και στη βάση της ψηλότερης κορυφής (Προφήτης Ηλίας, 1981 μ.). Από τη θέση του επιβλέπει το οροπέδιο της Οστρακίνας, μέσα το οποίο βρίσκεται το Χιονοδρομικό Κέντρο Μαίναλου.

Το καταφύγιο του Μαίναλου είναι ένα σύγχρονο κτίσμα δύο επιπέδων, με ένα διόρωφο τμήμα με τους κοιτώνες και μια μεγάλη κοινόχρηστη αίθουσα. Το κτίριο έχει πρόβλεψη να λειτουργεί και κάτω από χειμερινές συνθήκες και είναι διαρρυθμισμένο εσωτερικά υπό την προοπτική της εποπτευόμενης χρήσης. Στο ημιυπόγειο βρίσκονται οι αποθήκες και άλλες βοηθητικές λειτουργίες.

Η λειτουργία του καταφυγίου ξεκίνησε το 1969. Το κτίριο ανήκει στον ΕΟΣ Τρίπολης, ο οποίος ασκεί και τη διαχείριση. Σήμερα, το καταφύγιο είναι φυλασσόμενο και παραμένει ανοιχτό όλα τα Σαββατοκύριακα του χρόνου (ή και άλλες μέρες, κατόπιν συνεννόησης).

Η προσπέλαση του καταφυγίου είναι εύκολη και χάρη στη γειτνίαση με το Χιονοδρομικό, είναι ασφαλής όλο το χρόνο: το Χιονοδρομικό και το καταφύγιο βρίσκονται στον εσωτερικό ορεινό δρόμο που συνδέει τον Καρδαρά με τη Βυτίνα. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος και σε καλή κατάσταση. Κοντά στο καταφύγιο υπάρχει διαμορφωμένο πάρκινγκ ελεγχόμενης πρόσβασης.

Το καταφύγιο διαθέτει μεγάλο σαλόνι, τραπεζαρία με μεγάλο τζάκι, εξοπλισμένη κουζίνα, τουαλέτες, ντους, ρεύμα, κεντρική θέρμανση, ζεστό νερό και υπόστεγη είσοδο. Μπορεί να φιλοξενήσει 35 άτομα σε ανεξάρτητα δωμάτια διαφόρων μεγεθών (απαιτούνται σεντόνια και μαξιλαροθήκες, παρέχονται κουβέρτες). Στον περιβάλλοντα χώρο, υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης σκηνών.

Ο διαχειριστής του καταφυγίου, Άρης Γιαννούκος, είναι γνώστης του βουνού. Το καταφύγιο παρέχει πλήρεις υπηρεσίες εστίασης, με μαγειρευτά φαγητά, πίτες και πρωινό και είναι ανοιχτό όλα τα ΣΚ και τις αργίες. Πληροφορίες και κρατήσεις στο τηλ. 6972221361.

Διαδρομές γύρω από το καταφύγιο

Το καταφύγιο του Μαίναλου βρίσκεται στο σταυροδρόμι πολλών και σημαντικών διαδρομών του Μαίναλου:

• την ανάβαση στην κορυφή της Οστρακίνας, Προφήτης Ηλίας
• το σκέλος του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4 από τη Βυτίνα στην Τρίπολη
• το Πορτοκαλί Μονοπάτι του ΣΑΟΟ
• το Κόκκινο Μονοπάτι του ΣΑΟΟ
• την Μονοπάτι από Λεβίδι προς καταφύγιο ΕΟΣ, μια παραλλαγή του πιο πάνω Κόκκινου Μονοπατιού

Το δυστύχημα του 2005

Στις 13 Φεβρουαρίου 2005, ομάδα 28 ορειβατών του ΕΟΣ Αθηνών προωθείτο από το καταφύγιο προς την κορυφή της Οστρακίνας, Προφήτη Ηλία, σε συνθήκες καιρού και χιονιού που δεν ήσαν ασφαλείς: είχε χιονίσει πολύ τις προηγούμενες μέρες και ο καιρός ήταν νοτιάς με αρκετό άνεμο. Η ομάδα έφτασε στην κορυφή από την ασφαλή διαδρομή της ράχης και άρχισε την κατάβαησ, με νεό προορισμό το Λεβίδι. Στην κάθοδο ωστόσο, η ομάδα αποφάσισε να παρακάμψει την πλήρη κατάβαση μέχρι τις λάκκες από την ασφαλή διαδρομή της ανάβσης, και δοκίμασε να διασχίσει την ανατολική όψη, που ήταν προφυλαγμένη από τον άνεμο που τους ταλαιπωρούσε. Όταν μπήκαν σε κάπως πιο απότομο πεδίο, αποκολλήθηκε κορνίζα και δημιούργησε χιονοστιβάδα που τους παρέσυρε: πέντε από την ομάδα καταπλακώθηκαν, ενώ οι υπόλοιποι παρασύρθηκαν χαμηλότερα χωρίς άλλες συνέπειες. Οι πέντε ορειβάτες, 3 άντρες και 2 γυναίκες, ανασύρθηκαν νεκροί από τα σωστικά συνεργεία, που έφτασαν στη θέση.

Το δυστύχημα προκάλεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, αναστάτωση στην ορειβατική κοινότητα, καθώς επρόκειτο για οργανωμένη ανάβαση, υπό την ευθύνη αρχηγών αναβάσεων του μεγαλύτερου ορειβατικού συλλόγου της χώρας. Ασκήθηκαν ένδικα μέσα και στη δίκη που έγινε οι δύο αρχηγοί της εκδρομής βρέθηκαν κατηγορούμενοι για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή. Δεν αποδόθηκαν ποινές. Το γεγονός άφησε πάντως έντονες μνήμες στην ορειβατική κοινότητα, που εμπέδωσε τον κοινό τόπο ότι οι κακές συνθήκες και οι λανθασμένες επιλογές μπορούν να μετατρέψουν ένα φιλικό βουνό σε άσχημη παγίδα.

Σε ανάμνηση του τραγικού γεγονότος τοποθετήθηκε μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα των νεκρών ορειβατών Φώτη Βαρουξή, Φωτεινής Σιδηρουργού, Αιμίλιου Χαρλάφτη, Seale Diana και Σπύρου Βέττα.

Το κατάλυμα του ΣΑΟΟ στην Ανάληψη

Λίγα μέτρα χαμηλότερα από το ξωκλήσι της Ανάληψης, πάνω από την Τρίπολη, ο ΣΑΟΟ έχει τη διαχείριση ενός μονόχωρου οικήματος, που λειτουργεί σαν καταφύγιο για τα μέλη του. Το κτίσμα είναι πέτρινο και έχει βασικές υποδομές και νερό από την παρακείμενη πηγή. Η χρήση του γίνεται κατόπιν συνεννόησης με το σύλλογο.

Το μπαλκόνι του μικρού καταφυγίου έχει εξαίρετη θέα στο οροπέδιο της Τρίπολης και την ίδια την πόλη.