Ορχιδέες της Πάρνηθας

Η σχετικά μεγάλη έκταση του ορεινού όγκου της Πάρνηθας και η αξιόλογη ποικιλία βιοτόπων συνεπάγεται και αντίστοιχη σημαντική διασπορά και ποικιλία στα είδη ορχιδέας που συναντούμε εδώ.

Αντίθετα απ’ ό,τι συμβαίνει στα άλλα δύο μεγάλα βουνά του λεκανοπεδίου, τον Υμηττό και την Πεντέλη, οι σημαντικές σε εξάπλωση και ποιότητα δασικές εκτάσεις της Πάρνηθας και οι πολυάριθμες ρεματιές της ευνοούν την εμφάνιση πιο απαιτητικών σε σκιά και υγρασία ορχιδεών, όπως αυτές των γενών Cephalanthera και Epipactis: και τα τρία ευρείας εξάπλωσης κεφαλάνθηρα (Cephalanthera damasonium, Cephalanthera rubra, Cephalanthera longifolia) θα παρουσιαστούν αργά ή γρήγορα μπροστά στον τακτικό περιπατητή της Πάρνηθας, ενώ οι σπανιότερες και ιδιαίτερες σε εμφάνιση επιπακτίδες (Epipactis helleborine, Epipactis microphylla) δεν έχουν καταγραφεί αλλού στην Αττική. Στους ίδιους δασικούς βιοτόπους θα συναντήσουμε και το εντυπωσιακό και σπάνιο Himantoglossum jankae.

Στη ζώνη μετάβασης μεταξύ των δασικών ενδιαιτημάτων και του ξηρού θαμνώνα θα βρούμε ορχιδέες με μεγαλύτερη πλαστικότητα σε οικολογικές απαιτήσεις, όπως η Orchis provincialis, η μοναδική Orchis anthropophora, η κομψότατη Neotinea tridentata κ.α.

Οι πετρώδεις και συχνά απότομες πλαγιές της νότιας και δυτικής πλευράς του ορεινού όγκου, που καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό από χαμηλό Μεσογειακό θαμνώνα και φρύγανα, είναι οι πλέον κατάλληλες θέσεις για τις ορχιδέες των ξηρών βιοτόπων. Το γένος Ophrys εκπροσωπείται από τουλάχιστον 12 είδη, με είδη όπως η Ophrys aesculapi και η Ophrys cinereophila να ξεχωρίζουν ως σπανιότερα. Κατά τα άλλα, οι σχετικά συνηθισμένες αλλά κομψότατες Orchis italica, Orchis pauciflora, Anacamptis pyramidalis κ.α. συνοδεύουν τις ανοιξιάτικες περιηγήσεις μας στις πλαγιές και λάκες των μεσαίων υψομέτρων της Πάρνηθας.

Κείμενο και φωτό: Τ. Αδαμακόπουλος