Ε.Π. Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα: Εκβολή Λουδία
Ε.Π. Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα & Αλυκής Κίτρους
Στην εκβολή του Λουδία
Με ιστορικό μήκος 50 χλμ., ο Λουδίας είναι ο μικρότερος σε μήκος από τους τέσσερις ποταμούς του εθνικού πάρκου.
Η εκβολή του Λουδία, πλαισιωμένη από τις αλιευτικές εγκαταστάσεις
Μέχρι το 1930, ο Λουδίας συγκέντρωνε, μέσω του παραποτάμου του Μογλενίτσα, τις απορροές και τις πηγές του ΝΑ Βόρα, του βόρειου Βέρμιου και του ΝΑ Πάικου. Η Μογλενίτσα λίμναζε στον κάμπο των Γιαννιτσών, σχηματίζοντας τον περιβόητο "Βάλτο", δηλαδή την άλλοτε λίμνη Γιαννιτσών (ή λίμνη Λουδία). Από εκεί τα νερά ακολουθούσαν διάφορες μισγάγγειες και κατέληγαν στον Θερμαϊκό.
Το νησί στην ανάντη είσοδο του συστήματος του Λουδία
Μετά την αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών, η Μογλενίτσα εκτράπηκε και οδηγήθηκε μέσω της Τάφρου 66 στον Αλιάκμονα. Στο πλαίσιο του έργου, δημιουργήθηκε ο Λουδίας, που ουσιαστικά αποτελεί ένα τεχνητό κανάλι μήκους 40 χλμ., που συγκεντρώνει τα νερά των τάφρων Γιαννιτσών, Τσεκρέ και Τσιναρλή, καθώς και του χείμαρρου Μπάλιτσα, που έχει ήδη παραλάβει τα νερά των πηγών Αρραβησού. Η θέση όπου συμβάλλον οι πιο πάνω ροές λέγεται «Σημείο Μηδέν».
Εγκαταστάσεις ψαράδων στην εκβολή του Λουδία
Πατήστε για μεγέθυνση
Εγκαταστάσεις ψαράδων στην εκβολή του Λουδία
Τα αναχώματα στο μέσο ρου του ποταμού είναι κατάφυτα από καλαμιώνες και πυκνές δεντροστοιχίες από λεύκες, που και αυτές περιβάλλονται ή συνδέονται με παρόχθιες συστάδες από λεύκες, ιτιές, σκλήθρα, σφενδάμια και φτελιές, αλλά και λευκοκαλλιέργειες και παραπέρα με άλλες ρεματικές ζώνες.
Το τελευταίο τμήμα του ποταμού διατρέχει μια ζώνη συστηματικής και εκμηχανισμένης γεωργίας, που αρδεύεται από τα αποστραγγιστικά και άλλα κανάλια. Στη ζώνη αυτή δεν υπάρχει καθόλου βλάστηση και η κοίτη του ποταμού πλαισιώνεται από οδικά αναχώματα. Σημειώνουμε ότι στον κάτω ρου του Λουδία έχουν κατασκευαστεί δυο διαδοχικά χωμάτινα φράγματα, με σκοπό να εμποδίσουν την άνοδο των υφάλμυρων υδάτων από την εκβολή προς τα ανάντη.
Ο ναός του Αγίου Νικολάου στην εκβολή του Λουδία
Στη συνάντηση του Λουδία με τη θάλασσα έχει κτιστεί ένας συνοικισμός από μεγάλες παρόχθιες ψαροκαλύβες. Στις όχθες του ποταμού έχουν διαμορφωθεί εγκαταστάσεις ελλιμενισμού και μεταφόρτωσης, ενώ κάθε καλύβα έχει το δικό της αραξοβόλι. Το συγκρότημα εξυπηρετεί τις μυδοκαλλιέργειες της άμεσης γειτονίας του και συμπληρώνεται από μια μικρή εκκλησία αφιερωμένη στην Άγιο Νικόλαο.
Οι ορυζώνες του Λουδία
Μέσα στους θερισμένους ορυζώνες, ο Αργυροτσικνιάς εξασφάλισε τον πρωινό μεζέ του
Το αγροτικό τοπίο του Λουδία, όπως και του Αξιού και του Αλιάκμονα, κυριαρχείται από τους ορυζώνες, που αποτελούν την πλειοψηφία των καλλιεργειών. Την άνοιξη, γύρω από τα καταπράσινα ρύζια τα πουλιά στήνουν πραγματικό πανηγύρι: χαλκόκοτες, μελισσοφάγοι, χαλκοκουρούνες, χελιδόνια και πολλά άλλα εντομοφάγα πουλιά βασίζονται στη δύναμη ζωής που δημιουργεί ο ορυζώνας.
Οι ορυζώνες του Λουδία
Αριστερά μετά τη συγκομιδή, δεξιά μετά την άρωση
Το χειμώνα, ένα μέρος των ορυζώνων είναι φρεσκο-οργωμένο, ενώ σε ένα άλλο τα καλάμια των φυτών παραμένουν στο χωράφι. Και τα δύο περιβάλλοντα έχουν τους θαμώνες τους: στις γεμάτες νερό αυλακιές κρύβονται καλημάνες, βροχοπούλια, νεροκελάδες, χειμωνόσπινοι, σπίνοι και τσιφτάδες, ενώ στα θερισμένα κτήματα κυκλοφορούν καλαμόκιρκοι, ξεφτέρια, γερακίνες, σταχτο- & αργυρο- τσικνιάδες, κορυδαλλοί, χαβαρόνια, σταχτοκουρούνες, χωραφοσπούργιτα, βάρβαρες, αγριόγατες και αλεπούδες.
Τα πουλιά του Λουδία
Βαρβάρα (Tadorna tadorna) στις εκβολές του Λουδία
Με λιγότερα από 180 είδη πουλιών καταγεγραμμένα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, φαίνεται πως ο τελικός ρους, η εκβολή και τα χωράφια του Λουδία δεν έχουν την ίδια ελκυστικότητα με τους γειτονικούς βιολογικούς παραδείσους του Αξιού και του Αλιάκμονα. Πράγματι ο Λουδίας δεν διαθέτει ούτε τα μαγκρόβια τοπία του Αξιού, ούτε τα παραποτάμια δάση του Αλιάκμονα και φυσικά δεν δημιουργεί ένα πραγματικό δέλτα.
Στην ακτογραμμή γύρω από στην εκβολή του Λουδία τρέφεται ένας ικανός αριθμός από μεμονωμένα Αργυροπούλια (Pluvialis squatarola)
Φυσικά, τα μεγάλα αρπακτικά της περιοχής, όπως ο Θαλασσαετός, ο Κραυγαετός και ο Στικταετός, εντάσσουν τη ζώνη αυτή στις επικράτειές τους και δεν είναι ασύνηθες να τα δούμε το πρωί να περνούν πάνω από τους ορυζώνες του Λουδία, στο δρόμο από τις κούρνιες προς τα κυνηγοτόπια τους. Συχνά, ένας Ψαραετός εποπτεύει τις εκβολές από έναν ξύλινο στύλο, ενώ πολλά είδη γλάρων παρακολουθούν την κίνηση των ψαράδικων. Πετροτουρλίδες, ήταυροι, χουλιαρομύτες, αγκαθοκαλημάνες και ερωδιοί, αρκετές πάπιες αλλά και πολλά είδη μικρότερων παρυδάτιων βόσκουν στην τάφρο εσωτερικά του παράκτιου δρόμου.
Το χειμώνα, πολλές Δεκοχτούρες τρέφονται στα χωράφια γύρω από την εκβολή του Λουδία
Εξίσου πολυσύχναστη είναι και η ακτογραμμή βόρεια της εκβολής: από μεγάλα υδρόβια, όπως οι δύο πελεκάνοι, τα φοινικόπτερα και οι τουρλίδες, μέχρι ακτίτες, κοκκινοσκέληδες και αργυροπούλια.
Τέλος οι Καλημάνες, τα Βροχοπούλια και οι Δεκοχτούρες, σταθεροί θαμώνες των αγροτικών τοπίων, συνοδεύονται από πολλά μικρόπουλα των αροτριαίων καλλιεργειών, που με τη σειρά τους επιτηρούνται από τους Καλαμόκιρκους, τις Γερακίνες και τα Ξεφτέρια.
Περιήγηση στην εκβολή του Λουδία
Τα μαγκρόβια τοπία του Αξιού, από το βόρειο σκέλος της διαδρομής
Η περιοχή του Λουδία δεν προσφέρει πολλές εναλλακτικές περιήγησης: ο βασικός, καλόβατος δρόμος ακολουθεί μια σειρά σταθερά αναχώματα και περιγράφει την περίμετρο της ζώνης ανάμεσα στον άξονα του Λουδία και τα έλη του Αξιού, περνώντας από τη μεγάλη κεραία. Τα κύρια αξιοθέατα της διαδρομής είναι το μικρό νησί στην είσοδο της περιοχής, ο συνοικισμός των μυδοκαλλιεργητών και τα μαγκρόβια τοπία του Αξιού - που απο εδώ αναπτύσσονται σε όλο το μεγαλείο τους. Η διαδρομή αποτυπώνεται με κόκκινο σύμβολο στο χάρτη.
Διαβάστε περισσότερα για τη φωτογράφισης πουλιών στις εκβολές του Λουδία στο λήμμα Φωτογραφία φύσης στην εκβολή του Λουδία.