Μονές του Παρνασσού

Μονές του Παρνασσού

Η περιοχή του Παρνασσού φιλοξενεί πολλές και σημαντικές μονές. Οι κυριότερες βυζαντινές και μεταβυζαντινές μονές του Παρνασσού βρίσκονται σε θέσεις εμβληματικές, κρυπτικές ή περίοπτες, ανάλογα με τον ρόλο που διαδραμάτισε το κάθε μοναστήρι στην ευρύτερη περιοχή του.

Μονή Ιερουσαλήμ

Παρνασσός topoguide: Η μονή Ιερουσαλήμ
Παρνασσός topoguide: Η μονή Ιερουσαλήμ

Η Μονή Αγίας Ιερουσαλήμ ή της Αγιαρσαλής (Γερσαλής), είναι μεγάλο μοναστικό συγκρότημα στη βάση της κοιλάδας ανάμεσα στον Κούβελο και τον Κούκο. Κατά την παράδοση ιδρύθηκε τον 11ο αι., δεν υπάρχει ωστόσο γραπτή ή αρχιτεκτονική τεκμηρίωση της χρονολόγησης αυτής. Η είσοδος, η περιτοίχηση και τα κελιά εντάσσονται σε ένα είδος οχυρωματικού περιβόλου, κατά τα αθωνικά πρότυπα. Το καθολικό, που είναι του 17ου αι., είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος τετρακιόνιος ναός και τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η μονή λειτουργεί ως γυναικεία κοινότητα και έχει μεγάλη επισκεψιμότητα.

Μονή Δαδίου

Παρνασσός topoguide: Η μονή Δαδίου
Παρνασσός topoguide: Η μονή Δαδίου

Η Μονή Δαδίου (ή Παναγιά Γαβριώτισσα) υπάρχει στη θέση αυτή ήδη πριν από το 1789 και κατά την παράδοση χτίστηκε στη θέση παλαιότερης. Το συγκρότημα έχει φρουριακή μορφή, αλλοιωμένη όμως από τις σύγχρονες επεμβάσεις. Από την αρχική φάση διατηρείται μόνο το καθολικό, που είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με τρούλο ελλαδικού τύπου, ο οποίος, σύμφωνα με επιγραφή στο υπέρθυρο της αρχικής εισόδου, ανεγέρθηκε το 1755. Οι τοιχογραφίες του εσωτερικού, καλής τέχνης, επιζωγραφίστηκαν εν μέρει το 1878. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο. Οι τοιχογραφίες του νάρθηκα με σκηνές από τη Δευτέρα Παρουσία είναι λαϊκότροπες.

Μονή Πανάσσαρης

Παρνασσός topoguide: Η μονή Πανάσσαρης
Παρνασσός topoguide: Η μονή Πανάσσαρης

Η Μονή Πανάσσαρης ή Παντάνασσας ιδρύθηκε τον 15ο αι. ως ανδρική μονή. Το καθολικό είναι κτίσμα τοῦ 1512, βυζαντινού ρυθμού με δύο τρούλους. Ο ναός φέρει αγιογραφικό διάκοσμο τοῦ 17ου αι., που έχει υποστεί σημαντική φθορά. Η μονή γιορτάζει στις 7 Μαΐου (της Ζωοδόχου Πηγής, αναφορά στην παρακείμενη πηγή) και στις 23 Αυγούστου, ημέρα της Απόδοσης της Κοίμησης της Θεοτόκου.

Η μονή έχει συντηρηθεί και είναι επισκέψιμη. Φιλοξενεί ολιγομελή γυναικεία αδελφότητα.

Μονή Παναγίας (Αγία Μαρίνα)

Παρνασσός topoguide: Η μονή Παναγίας στην Αγία Μαρίνα
Παρνασσός topoguide: Η μονή Παναγίας στην Αγία Μαρίνα

Η μονή Παναγίας, πάνω από την Αγία Μαρίνα, είναι παλαιά μονή (είναι γνωστή η χρονολογία γενικής επισκευής στα 1708) με φρουριακό περίβολο. Η θέση έχει αμυντικά χαρίσματα και προσφέρει περίοπτη θέα στην κοιλάδα της Αγίας Μαρίνας.

Το καθολικό είναι ρυθμού βασιλικής και φέρει νεώτερη εικονογράφηση μεταβυζαντινής τεχνοτροπίας. Η μονή ήταν έρημη και επανιδρύθηκε το 1980 ως γυναικεία κοινότητα.

Μονή Παναγίας Ζυγωτής

Παρνασσός topoguide: Η μονή Παναγίας Ζυγωτής
Παρνασσός topoguide: Η μονή Παναγίας Ζυγωτής

Η Μονή Παναγίας Ζυγωτής, υπήρξε μετόχι της Μονής Ιερουσαλήμ. Σήμερα είναι έρημη.

Μονή Προφήτη Ηλία

Παρνασσός topoguide: Η μονή Προφήτη Ηλία
Παρνασσός topoguide: Η μονή Προφήτη Ηλία

Μεγάλο μοναστικό συγκρότημα με ψηλό περίβολο φρουριακού χαρακτήρα. Το σύνολο των κτιριακών εγκαταστάσεων είναι νεώτερο (το καθολικό αναγέρθηκε, στη θέση παλιότερου ναού, το 1834). Η μονή λειτούργησε επί χρόνια ως γυναικεία, μετά το 1960 όμως ανακαινίστηκε και μετατράπηκε σε ανδρική. Στο καθολικό διατηρείται ξυλόγλυπτο τέμπλο του Μετσοβίτη ξυλογλύπτη Αν. Μόσχου με παραστάσεις από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη.

Φωτογραφίες και περιγραφές μοναστηριών της περιοχής του Παρνασσού περιλαμβάνονται στον οδηγό Παρνασσός topoguide, που περιλαμβάνεται στην ομάδα της Κεντρικής Ελλάδας της γενικής εφαρμογής topoguide Greece.

Η εφαρμογή topoguide Greece είναι διαθέσιμη τόσο για συσκευές Android, όσο και για συσκευές iOS (iPhone).
Η εφαρμογή καθοδηγεί τον χρήστη να εντοπίσει το σημείο ενδιαφέροντος με ακρίβεια.