Οικολογία του Παρνασσού
Η φύση του Παρνασσού
Οικολογία του Παρνασσού
Οι βιότοποι του Παρνασσού
Ο Παρνασσός είναι ένας μεγάλος ορεινός όγκος, με σημαντική υψομετρική κλιμάκωση και έντονο μωσαϊκό βιοτόπων και καταστάσεων.
Οι δυτικοί πρόποδες: φρύγανα, ελαιώνες, πετρότοποι, ορθοπλαγιές
Πατήστε για μεγέθυνση
Οι δυτικοί πρόποδες: φρύγανα, ελαιώνες, πετρότοποι, ορθοπλαγιές
Συγκεκριμένα, ο Παρνασσός ξεκινά, τόσο από τα ανατολικά, όσο και από τα δυτικά, από το ύψος των πεδινών βιοτόπων, που αλλού διατηρούν την αρχική μορφή τους και αλλού έχουν μετατραπεί σε ελαιώνες και αροτριαίες καλλιέργειες. Πάνω από τα φρύγανα και τις καλλιέργειες και μέχρι τη βάση του ορεινού δάσους, απλώνεται ένας συμπαγής και ολοένα πιο πυκνός θαμνώνας, που κατά τόπους ενσωματώνει παρόχθιες ενότητες ή συστάδες δρυών.
Οι ορθοπλαγιές κάτω και πάνω από τους Δελφούς
Οι ορθοπλαγιές κάτω και πάνω από τους Δελφούς
Στα βόρεια και τα νότια το βουνό συνέχεται με τη Γκιώνα και την Κίρφη αντίστοιχα, σε υψόμετρα που αντιστοιχούν στη συνέχεια του ορεινού δάσους. Η μοροφολογία και των τεσσάρων όψεων του Παρνασσού καθορίστηκε από την ένταση μεγάλων τεκτονικών διεργασιών, όπως εκφράστηκαν μέσα από τις αντίστοιχες ρηγματογενείς υφέσεις του Βοιωτικού Κηφισσού, του Πλειστού, της Άμφισσας και της Γκιώνας και είναι κατάστικτη από μεγάλες ορθοπλαγιές. Αυτές οι ορθοπλαγιές, που πλαισιώνουν κυρίως τη νότια και ΝΑ πλευρά του βουνού, αποτελούν σπουδαίους βιοτόπους σπάνιων φυτών και ζώων - μια αναλυτική περιγραφή τους δίνεται στο λήμμα Οι ορθοπλαγιές, κεφάλαιο του αφιερώματος στον Εθνικό Δρυμό Παρνασσού.
Η λίμνη στο Λιβάδι Αράχωβας
Η λίμνη στο Λιβάδι Αράχωβας
Τα εσωτερικά ανάγλυφα του Παρνασσού, πάνω από τα 1000 μ., χαρακτηρίζονται από την παρουσία ενός εκτεταμένου καρστικού πεδίου. Οι καρστικές διαμορφώσεις είναι πιο έντονες στη ζώνη των μεγάλων κορυφών, δηλαδή σε υψόμετρα πάνω από 2000 μ. και σε ένα χαμηλότερο επίπεδο, στην περιοχή του Δυτικού Παρνασσού, όπου διαμορφώνεται ένα ουσιαστικά συνεχές καρστικό τοπίο. Μεγαλύτερη καρστική λεκάνη είναι αυτή του Λιβαδιού Αράχωβας, όπου παρόλη τη σήραγγα εκροής, σχηματίζεται πάντα μια μεγάλη, αν και σύντομης πλέον διάρκειας, ορεινή λίμνη.
Το λιβάδι στην Αργοστήλια
Το λιβάδι στην Αργοστήλια
Το ορεινό δάσος αποτελείται από κωνοφόρα: κυρίως από κεφαλονίτικο έλατο, με μικρές συστάδες φυτευμένων μαυρόπευκων. Το μωσαϊκό δάσους-ανοιγμάτων είναι έντονο σε όλη την έκταση του βουνού, αλλά κυρίως στα δυτικά, όπου σε συνδυασμό με την έντονη καρστική τοπογραφία, δημιουργούν μια ατελείωτη ακμή μεταβατικών συνθηκών, πλούσια σε ευκαιρίες γονιμότητας και θήρευσης. Μια διεισδυτική ματιά στον κόσμο του ορεινού δάσους δίνεται στο λήμμα Η ζωή στο ελατόδασος, που εξετάζει κυρίως την περιοχή που αποτελεί πυρήνα του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού.
Το δασοόριο διαγράφει μια τεθλασμένη γραμμή στη ζώνη των 1600 έως 1800 μέτρων, ένα όριο που αλλού ελέγχεται από τις βιοκλιματικές συνθήκες, αλλού από τη βραχώδη τοπογραφία και αλλού από τη μακρόχρονης επίδρασης των κοπαδιών. Παρόλο τα πολύ πετρώδη εδάφη, τα έλατα στο όριο του δάσους δείχνουν αξιοπρόσεκτα θαλερά και έχουν μεγάλη παραγωγή κώνων.
Πάνω από το δασοόριο και μέχρι τα 2200 μέτρα απλώνεται μια γυμνή ζώνη με κλιματικές συνθήκες και βλάστηση που αντιστοιχεί σε υποαλπικούς βιοτόπους. Αν και φαινομενικά φτωχή, η ζώνη αυτή έχει εύφορα εδάφη, εκρηκτική ανθοφορία και οργιώδη άγρια ζωή, τόσο στον ουρανό, όσο και κάτω από τη γη. Τα πολλά και ενδιαφέροντα είδη ζώων και φυτών των υποαλπικών πετρολίβαδων, που εντάσσονται στην περιφερειακή ζώνη του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού, εξετάζονται στο κεφάλαιο Η υποαλπική ζώνη.
Τα αλπικά λιβάδια στο Γεροντόβραχο
Τα αλπικά λιβάδια στο Γεροντόβραχο
Πάνω από τα 2200 μέτρα και μέχρι τα σχεδόν 2400 μ., υψώνονται οι κορυφές του Παρνασσού, βραχώδεις και δυσπρόσιτες, τριγυρισμένες από χλοερά λιβάδια. Εδώ είναι ο τόπος πολλών ειδών φυτών και πουλιών με αρκτικο-αλπική καταγωγή που έχουν ειδικευτεί ή προσαρμοστεί στις ιδιαίτερες συνθήκες και στις παράδοξες ευκαιρίες που προσφέρει αυτό το γεμάτο αντιθέσεις τοπίο. Η άγρια ζωή των ακραίων αυτών τοπίουν του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού παρουσιάζεται στο κεφάλαιο Η αλπική ζώνη.
| Ζώνη | Έκταση τετ.χλμ |
|---|---|
| Οι ορθοπλαγιές | 16 |
| Το ορεινό δάσος | 163 |
| Η υποαλπική ζώνη | 50 |
| Η αλπική ζώνη | 9 |
Κείμενο & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide greece
Οδηγος του Παρνασσου
Ο οδηγός Παρνασσός topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide greece. Ο Παρνασσός περιλαμβάνεται στην ομάδα της Κεντρικής Ελλάδας. Αποκτήστε τον οδηγό Παρνασσός topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Παρνασσός topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Παρνασσού ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, επιλέγοντάς τον από την ομάδα της Κεντρικής Ελλάδας.
Η εφαρμογή παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος της διαδρομής, καθώς και έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής του Παρνασσού.
Όλα τα σημεία ενδιαφέροντος που απεικονίζονται στο χάρτη αποτελούν διαδραστικές πηγές πληροφορίας της εφαρμογής: στο πεδίο, κάθε σημείο προβάλλεται αυτόματα στην οθόνη όταν το πλησιάζουμε και μας οδηγεί στο σχετικό λήμα του ψηφιακού οδηγού που περιέχεται στην εφαρμογή.
