Το Λιβάδι Καλυβιών Αράχωβας: ιστορία, εξυπηρετήσεις, μονοπάτια, διαδρομές
Τοποθεσίες του Παρνασσού
Το Λιβάδι Καλυβιών Αράχωβας
Το Λιβάδι Αράχωβας είναι μια μεγάλη (10.000 στρέμματα) ομαλή λεκάνη, με κλειστή υδροφορία που κατείσδυε μέσω των πόρων του καρστικού υποβάθρου: είναι μια ορεινή πόλγη, που απλώνεται σε υψόμετρο 1060-1100 μ., ανάμεσα στο Δυτικό και τον Ανατολικό Παρνασσό.
Πολλοί και μεγάλοι χείμαρροι και οι υπόγειες ροές από ένα πλούσιο καρστικό δίκτυο από την περιοχή του Γεροντόβραχου εισρέουν στη λέκανη. Παράλληλα, ένας μικρός υπόγειος ποταμός, ο Τριζινίκος, αποστραγγίζει την Παλιοβούνα προς το σύστημα της πόλγης. Λόγω αυτών των εισροών, ένα μεγάλο μέρος του Λιβαδιού πλημμύριζε την άνοιξη, δημιουργώντας μια εκτεταμένη αλλά εποχική λίμνη.
Γενική εικόνα του οροπεδίου
Η λίμνη ήταν βαθύτερη και μακροβιότερη στο νότιο άκρο της, που είναι και φυσικά προστατευμένο μέσα σε μια ομάδα βραχωδών λοφίσκων. Η ανοιξιάτικη αυτή πλημμύρα συνέπιπτε με τη μετανάστευση των πουλιών και έτσι κάθε χρόνο στο Λιβάδι στάθμευε μεγάλος αριθμός παρυδάτιων, υδρόβιων και άλλων πουλιών, ανάμεσα στα οποία αρκετοί Λευκοί πελαργοί.
Η Παλιοβούνα υψώνεται στα δυτικά του Λιβαδιού Αράχωβας
Κατά τη δεκαετία του 1960 κατασκευάστηκε ένα μεγάλο αποστραγγιστικό δίκτυο που ταπείνωσε τον υδροφόρο ορίζοντα της λεκάνης. Τα δυο κεντρικά κανάλια οδηγούσαν τα νερά στο νότιο άκρο της πόλγης, όπου εισρέουν σε υπόγεια σήραγγα που διάτρησε την ασβεστολιθική παρειά μέχρι το νότιο, εξωτερικό πρανές του βουνού. Η σήραγγα αυτή, ελεγχόμενη από θυρόφραγμα, διοχετεύει τα νερά της πόλγης στη λεκάνη απορροής του Πλειστού, όπου αρδεύουν τον ελαιώνα.
Η λίμνη του οροπεδίου
Η λίμνη του οροπεδίου
Το έργο αυτό ανακατασκευάστηκε κατά ένα μέρος και οι νεότερες τάφροι είναι αποτελεσματικότερες. Τα τελευταία χρόνια, χάριν της οικιστικής επέκτασης στο Λιβάδι, το δίκτυο συντηρείται και έτσι μόνο ένα μικρό τμήμα κοντά στο θυρόφραγμα πλημμυρίζει την άνοιξη.
Η φύση
Μέχρι την ολοκλήρωση των έργων αποστράγγισης, η λίμνη του οροπεδίο του Λιβαδιού Αράχωβας ήταν βαθύτερη και μακροβιότερη στο νότιο άκρο της, που είναι και φυσικά προστατευμένο μέσα σε μια ομάδα βραχωδών λοφίσκων. Η ανοιξιάτικη αυτή πλημμύρα συνέπιπτε με τη μετανάστευση των πουλιών και έτσι κάθε χρόνο στο Λιβάδι στάθμευε μεγάλος αριθμός παρυδάτιων, υδρόβιων και άλλων πουλιών, ανάμεσα στα οποία αρκετοί Λευκοί πελαργοί.
Φωτογραφίζοντας το χειμώνα στρουθιόμορφα και παρυδάτια στη λίμνη
Φωτογραφίζοντας το χειμώνα στρουθιόμορφα και παρυδάτια στη λίμνη
Σήμερα ακόμα, στην πλημμυρισμένη ζώνη παρατηρούνται κάθε χρόνο κάποια μεταναστευτικά πουλιά, αν και σε μικρότερους από παλιά αριθμούς.
Παρόλη τη σταδιακή αύξηση των συγκροτημάτων κατοικιών, που ολοένα πλησιάζουν στην πλυμμηριζόμενη έκταση - και φυσικά, οι ιδιοκτήτες τους ζητούν καλύτερη αποστράγγιση της περιοχής - το τοπίο παραμένει ιδιαίτερο.
Μονοπάτια και διαδρομές
Αν και το Λιβάδι Αράχωβας βρίσκεται στο κέντρο του Παρνασσού και ανάμεσα στα δυο μεγάλα συγκροτήματα του βουνού, το δυτικό και το ανατολικό, και τα δυο μεστά από πεζοπορικές προτάσεις, το ίδιο το οροπέδιο δεν διατρέχεται από αξιόλογες διαδρομές και φαίνεται σαν να αποτελεί μια νεκρή ζώνη, που όλες οι γνωστές διαδρομές τηςν παρακάμπτουν.
Στην αρχή του μονοπατιού από την Παλιοπαναγιά προς Δελφούς
Πράγματι, το πεζοπορικό δίκτυο του Παρνασσού αναπτύχθηκε στο πνεύμα μικρής εμβέλειας - και πνοής - διαδρομών, με αφετηρίες που βρίσκονται περιμετρικά του οροπεδίου, το οποίο θεωρήθηκε ότι θα θυσιαστεί στην οικιστική ανάπτυξη και τις υπηρεσίες.
Έτσι, σήμερα όλες οι γνωστές, χαρτογραφημένες και κάπως σημασμένες διαδρομές εκκινούν από το Σταυρό και την Παλαιοπαναγιά και μόνο η διαδρομή Δελφοί-Σαραντάρι (Κόκκινο Τετράγωνο) υποτίθεται ότι διασχίζει το οροπέδιο - στην πραγματικότητα, λόγω του μεγάλου μήκους και της κατάτμησης του οροποεδίου από ιδιοκτησίες, η διαδρομή αυτή γίνεται μόνο ως προς το πρώτο και το τρίτο σκέλος της, δηλαδή ως Δελφοί-Παλιοπαναγιά και ως δρόμος Αράχωβας/Αγόριανης-Σαραντάρι.
Οι διαδρομές της περιμέτρου του Λιβαδιού φαίνονται στον πιο πάνω πίνακα. Αναμφίβολα, η πιο δημοφιλής είναι η κυκλική πορεία Παλιοπαναγιά-Κωρύκειο Άντρο, που μπορεί να συνδυαστεί με το αρχαίο μονοπάτι των Δελφών, ανασυστήνοντας την πορεία των αρχαίων λιτανειών από τους Δελφούς προς το Κωρύκειο.
Επισημαίνουμε τις δυο περιβαλλοντικές διαδρομές, που εξερευνούν την - ακόμα - πολύ ενδιαφέρουσα φύση του οροπεδίου.
Συνοπτικά, οι πεζοπορικές διαδρομές είναι οι πιο κάτω:
- Στο Κωρύκειο Άντρο
- Αράχωβα-Σταυρός-Σαραντάρι (Κίτρινο Τετράγωνο)
- Δελφοί-Λιβάδι Αράχωβας-Σαραντάρι (Κόκκινο Τετράγωνο)
- Σταυρός Λιβαδιού Αράχωβας-Άγιος Νικόλαος Ακρινού Νερού
- Σταυρός Λιβαδιού Αράχωβας-Σαραντάρι
Ενώ οι περιβαλλοντικές διαδρομές είναι οι εξής δυο:
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide greece
Οδηγος του Παρνασσου
Ο οδηγός Παρνασσός topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide greece. Ο Παρνασσός περιλαμβάνεται στην ομάδα της Κεντρικής Ελλάδας. Αποκτήστε τον οδηγό Παρνασσός topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Παρνασσός topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Παρνασσού ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, επιλέγοντάς τον από την ομάδα της Κεντρικής Ελλάδας.
Όλα τα σημεία ενδιαφέροντος που απεικονίζονται στο χάρτη αποτελούν διαδραστικές πηγές πληροφορίας της εφαρμογής: στο πεδίο, κάθε σημείο προβάλλεται αυτόματα στην οθόνη όταν το πλησιάζουμε και μας οδηγεί στο σχετικό λήμα του ψηφιακού οδηγού που περιέχεται στην εφαρμογή.
