Η Βλαχόστρατα

Ορειβασία στο Γράμο

Η Βλαχόστρατα

Βλαχόστρατα (Λιανοτόπι-Χωριό Γράμμος)
Το εικονοστάσι στις Πόρτες
(πατήστε για μεγέθυνση).

Η Βλαχόστρατα του Γράμμου ήταν, όπως και οι άλλοι ομώνυμοι κτηνοτροφικοί δρόμοι της παλιάς εποχής, ένας δρόμος των καραβανιών που εξυπηρετούσαν την άφιξη, την τροφοδοσία, τις συναλλαγές και τελικά την αναχώρηση των μεγάλων κοπαδιών των Βλάχων και των Σαρακατσάνων ημινομάδων.

Οι Βλάχοι έφταναν στο Γράμο από τα χειμαδιά της Θεσσαλίας, ενώ οι Σαρακατσάνοι από τις παράκτιες ζώνες της Ηπείρου. Μπαίνοντας στο βουνό από τα ανατολικά ή τα νότια, έφταναν στο τελευταίο τμήμα της Βλαχόστρατας, στην περιοχή του Λιανοτοπίου και δρασκελίζοντας το διπλό βράχο που προστάτευε την κοιλάδα της Γράμοστας, κατέληγαν στο χωριό Γράμοστα, στη βάση των απέραντων λιβαδιών του Γράμμου.

Στη διάρκεια του 2ου ΠΠ, η Βλαχόστρατα ήταν ακόμα ο μοναδικός δρόμος για την προσπέλαση της κοιλάδας της Γράμμοςτας - το σημερινό οδικό δίκτυο είναι πολύ πρόσφατο και το φαράγγι της Γράμοστας είναι πρακτικά αδιάβατο. Το πέρασμα Πόρτες εξασφάλιζε την φυσική οχύρωση της διάβασης, προστατεύοντας ταυτόχρονα και τα μικρά λιβάδια στη ζώνη της ανατολικής πύλης του φαραγγιού. Στη μικρή, κρυπτική αυτή λουρίδα ήπιου αναγλύφου, ακριβώς μπροστά στο φαράγγι, δίπλα σε πηγές και κάτω από την στέγη των θεόρατων βράχων, στήθηκε και λειτούργησε το ένα τήμα του Νοσοκομείου του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στα βίαια χρόνια του Εμφυλίου. Για την προσπέλαση του ιστορικού αυτού τόπου, δες τη διαδρομή Λιανοτόπι-Νοσοκομείο Ανταρτών.

Σήμερα σώζεται μόνο ένα μικρό μέρος της Βλαχόστρατας, της μεγάλης αυτής λεωφόρου των κοπαδιών. Ξεκινά από το Λιανοτόπι και καταλήγει στο χωριό Γράμμος, περνώντας από τις Πόρτες, πάνω από το νότιο βράχο του φαραγγιού του άνω ρου του Αλιάκμονα. Η παλιά αυτή στράτα αλλού έχει πλάτος σχεδόν 2 μέτρα και σταθερό πετρόστρωτο κατάστρωμα, ενώ αλλού έχει υποβαθμιστεί σε στενό χωμάτινο μονοπάτι.

Το μονοπάτι ανηφορίζει με ήπιες κλίσεις από το Λιανοτόπι προς τις Πόρτες, όπου μεγάλο πέτρινο εικονοστάσι και μετά κατηφορίζει με ελιγμούς προς το εσωτερικό της λεκάνης. Συνεχίζει ομαλό, αν και στενό και κάπου-κάπου ασαφές, πάνω στα λιβάδια που απλώνονται στη νότια όχθη του ποταμού.

Βλαχόστρατα (Λιανοτόπι-Χωριό Γράμμος)

Βλαχόστρατα (Λιανοτόπι-Χωριό Γράμμος)
Ο άξονας της Βλαχόστρατας μέσα στην κοιλάδα της Γράμμοςτας
(πατήστε για μεγέθυνση).

Φτάνοντας κοντά στο χωριό συναντάμε νεότερο καλύβι, από όπου με λίγο δρομάκι και λίγο μονοπάτι φτάνουμε στη μεγάλη γέφυρα της Γράμοστας και καταλήγουμε στο χωριό.

Σήμανση

Πινακίδες και σημάδια

Πεζοπορία στο Γράμο: Διαδρομή Λιανοτόπι-Μικρό Νοσοκομείο ΔΣΕ

Η διαδρομή είχε κάποια σποραδική σήμανση με κίτρινα σημάδια και κορδέλες, καθώς και μερικές παλιές πινακίδες. Πρόσφατα, επ' ευκαιρία αγώνα ορεινού τρεξίματος στο Γράμο, στο σύνολο της διαδρομής τοποθετήθηκαν μεγάλα σημάδια με κόκκινο κύκλο σε λευκό κυκλικό φόντο. Τέλος, στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg του Δήμου Νεστορίου έγινε η συστηματική και πλήρης σήμανση με μεταλλικά πλακίδια (κίτρινο τετράγωνο σε λευκό φόντο).

Πέραν των επιβεβαιωτικών σημαδιών, η επισήμανση περιλαμβάνει δύο πινακίδες διαδρομής στην αρχή και το τέλος της πορείας, καθώς και αρκετές πινακίδες κατεύθυνσης.

Η πινακίδα των διαδρομών της περιοχής έχει τοποθετηθεί στο κέντρο της Γράμοστας.

Επισημάνσεις και χρήσιμα

Βατότητα και δυσκολία

Όλη η διαδρομή είναι εύκολη.

Από το Λιανοτόπι μέχρι το χωριό Γράμμος, η πορεία μας έχει μήκος 4.9 χλμ. και μπορεί να γίνει σε 2ω30-3 ώρες.

Η κρήνη στο Λιανοτόπι δεν έχει νερό.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

Οδηγός του Γράμμου

Η διαδρομή της Βλαχόστρατας περιλαμβάνεται στον οδηγό Γράμμος topoguide.

Ο οδηγός Γράμμος topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Ο Γράμμος περιλαμβάνεται στην ομάδα της Βόρειας Ελλάδας. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Γράμμος topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, κάνοντας τη σχετική αγορά από την ομάδα της Βόρειας Ελλάδας.

Ο οδηγός παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος της διαδρομής, καθώς και έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής του Γράμμου.

Όλα τα σημεία ενδιαφέροντος που απεικονίζονται στο χάρτη αποτελούν διαδραστικές πηγές πληροφορίας του οδηγού: στο πεδίο, κάθε σημείο προβάλλεται αυτόματα στην οθόνη όταν το πλησιάζουμε και μας οδηγεί στο σχετικό λήμα του ψηφιακού οδηγού που περιέχεται στην εφαρμογή.