Ερπετά και αμφίβια του Γράμου
Ερπετά και αμφίβια του Γράμου

Στο Γράμο έχουν καταγραφεί 11 είδη αμφιβίων και 18 είδη ερπετών.
Όπως είναι αναμενόμενο, η ποικιλότητα των ερπετών είναι μεγαλύτερη στα χαμηλά και μεσαία υψόμετρα, όπου θα συναντήσουμε τα περισσότερα αμφίβια, σχεδόν όλα τα φίδια (μαζί με το Στεφανοφόρο, που ωστόσο "ανεβαίνει" μέχρι την αλπική ζώνη) και τις περισσότερες σαύρες, άποδες και τετράποδες.
Τα ερπετά και αμφίβια του Γράμου
Ελληνικό όνομα |
Επιστημονικό όνομα |
Τυπικός βιότοπος |
---|---|---|
Ουροδελή | ||
Salamandra salamandra | Υγρές ζώνες του ορεινού δάσους | |
Ichthyosaura alpestris | Αλπικές και υποαλπικές λίμνες | |
Μακεδονικός τρίτωνας | Triturus macedonicus | Υποαλπικές λίμνες και άλλα στάσιμα νερά |
Λισσοτρίτωνας | Lissotriton graecus | Λίμνες και άλλα στάσιμα νερά χαμηλού υψομέτρου |
Άνουρα | ||
Bufo bufo | Δασικό μωσαϊκό στην χαμηλή ζώνη | |
Bufotes viridis | Υγρές ζώνες του ημιορεινού και ορεινού δάσους | |
Bombina variegata | Στάσιμα νερά του ορεινού δάσους | |
Hyla arborea | Δασικό μωσαϊκό στην χαμηλή ζώνη | |
Rana dalmatina | Υγρές γωνιές και στάσιμα νερά στο ημιορεινό και ορεινό δάσος | |
Rana graeca | Ψυχρά, ρέοντα νερά στην ημιορεινή και ορεινή ζώνη | |
Pelophylax ridibundus | Στάσιμα νερά στην ημιορεινή και ορεινή ζώνη | |
Χελώνες | ||
Μεσογειακή χελώνα | Testudo hermanni | Ημιορεινά ανοιχτά δάση |
Σαύρες | ||
Κονάκι | Anguis fragilis | Σκιερά ημιορεινά δάση φυλλοβόλων |
Ablepharus kitaibelii | Φυλλάδα των ημιορεινών δασών φυλλοβόλων | |
Βουνόσαυρα | Lacerta agilis | Πολύ ανοιχτό δάσος κωνοφόρων, λιβάδια έως τα 2000 μ. υψόμετρο |
Lacerta trilineata | Φωτεινοί δασικοί βιότοποι στη χαμηλή και μέση υψομετρική ζώνη | |
Lacerta viridis | Φωτεινοί δασικοί βιότοποι στη μέση και ανώτερη υψομετρική ζώνη | |
Podarcis erhardii | Βραχώδεις θέσεις στη χαμηλή και μέση υψομετρική ζώνη | |
Podarcis muralis | Βραχώδεις και λιβαδικές θέσεις στη μέση και ανώτερη υψομετρική ζώνη | |
Φίδια | ||
Natrix natrix | Στάσιμα και ρέοντα ύδατα έως τα 1500 μ. | |
Dolichophis caspius | Ημιορεινά δάση με διάκενα | |
Hierophis gemonensis | Ημιορεινά δάση με διάκενα, ορεινά λιβάδια | |
Σαΐτα | Platyceps najadum | Ημιορεινά δάση με διάκενα, ορεινά λιβάδια έως τα 2000 μ. |
Coronella austriaca | Ημιορεινά και ορεινά λιβάδια έως τα 2500 μ. | |
Zamenis longissimus | Ανοιχτά δάση και λιβάδια έως τα 2000 μ. | |
Zamenis situla | Πετρότοποι, ανοιχτά δάση και λιβάδια έως τα 1500 μ. | |
Malpolon insignitus | Ανοιχτά δάση και λιβάδια έως τα 1500 μ. | |
Vipera ammodytes | Ανοιχτοί, πετρώδεις βιότοποι έως τα 1500 μ. | |
Αστρίτης | Vipera berus | Πετρώδεις βιότοποι και λιβάδια πάνω από τα 1500 μ. |
Στις χαμηλότερες ζώνες θα βρούμε όλα τα αμφίβια που αναφέρονται από την περιοχή: σε υγρές ζώνες στο ύψος των αγρών και των ποταμών θα συναντήσουμε τον συνήθη Πρασινόφρυνο (Bufotes viridis), τον ογκώδη Χωματόφρυνο (Bufo bufo) και τον δυσδιάκριτο Δενδροβάτραχο (Hyla arborea), ενώ σε όλα τα σχετικά μόνιμα στάσιμα νερά - λούτσες και νερολακούβες στην άκρη των δρόμων - θα εντοπίσουμε εύκολα την πανταχού παρούσα Κιτρινομπομπίνα (Bombina variegata).

Στις ξηρότερες περιοχές θα συναντήσουμε τις συνήθεις σαύρες της χαμηλής ζώνης: τα ευκίνητα Σιλιβούτια (Podarcis erhardii) και τις θορυβώδεις Τρανόσαυρα (Lacerta trilineata) και Πρασινόσαυρα (Lacerta viridis). Κάτω από την άφθονη φυλλάδα του θαμνώνα κυνηγάει ο σχεδόν αόρατος Αβλέφαρος (Ablepharus kitaibelli), ενώ το Ελληνικό Κονάκι (Anguis graeca) μπορεί να βρεθεί σε κάθε ενδιαίτημα της ζώνης αυτής.

Στις μόνιμες επιφάνειες στάσιμου ή πολύ αργά ρέοντος νερού θα βρούμε τα δύο είδη τρίτωνα της χαμηλής και μέσης ζώνης, πιο συχνά τον Ελληνικό Κοινό Τρίτωνα (Lissotriton vulgaris) και σε πιο ορεινά νερά τον Μακεδονικό Τρίτωνα (Triturus macedonicus). Στις άφθονες υποαλπικές και αλπικές λίμνες θα βρούμε μεγάλους πληθυσμούς του Αλπικού Τρίτωνα (Ichthyosaura alpestris).

Με εξαίρεση τον Στεφανοφόρο, που προτιμά πιο δροσερά περιβάλλοντα, στη χαμηλή ζώνη ζουν πρακτικά όλα τα είδη φιδιών του Γράμου: η Σαΐτα (Platyceps najadum), η Δενδρογαλιά (Hierophis gemonensis), το Σπιτόφιδο (Zamenis situla), ο Λαφίτης του Ασκληπιού (Zamenis longissimus), ο Εφιός (Dolichophis caspius), ο Σαπίτης (Malpolon insignitus) και η κοινή Οχιά (Vipera ammodytes).
Το Νερόφιδο (Natrix natrix) ενδημεί σε υγρά λιβάδια και μόνιμα νερά.

Στη ζώνη του ορεινού δάσους, ένα περιβάλλον που δεν ευνοεί τα ερπετά, θα συναντήσουμε τις αργές Σαλαμάνδρες (Salamandra salamandra), ενώ σε όλα τα ρεόντα νερά θα βρούμε διάσπαρτες ομάδες από Ευκίνητους βάτραχους (Rana dalmatina).

Στην ανώτερη υψομετρικά ζώνη, δηλαδή από το δασοόριο μέχρι και τις κορυφές, θα συναντήσουμε μόνο Κιτρινομπομπίνες (Bombina variegata) και λίγες διστακτικές Τοιχόσαυρες (Podarcis muralis). Τα μοναδικά φίδια που μπορεί να συναντήσουμε στην αλπική ζώνη είναι ο Αστρίτης (Vipera berus) και ο Στεφανοφόρος (Coronella austriaca), που τον βρίσκουμε μέχρι και τα 2500 μ.
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece
Ερπετά και αμφίβια του Γράμου

Ο οδηγός Γράμος topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Ο Γράμος περιλαμβάνεται στην ομάδα της Βόρειας Ελλάδας. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Γράμος topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, κάνοντας τη σχετική αγορά από την ομάδα της Βόρειας Ελλάδας.