Θηλαστικά του Γράμου

Θηλαστικά του Γράμου

Γράμος topoguide
Γράμος
Μια ομάδα Μυώτιδες (Myotis sp.) διημερεύουν σε ερείπιο της περιοχής

Στον Γράμο έχουν καταγραφεί πάνω από 35 είδη θηλαστικών. Σε ότι αφορά στα μεγάλα θηλαστικά, πιο σημαντική είναι η παρουσία του λύκου και της αρκούδας. Ένας μικρός πληθυσμός αγριόγιδων (Rυρicapra rupicapra) διασώζεται στις βραχώδεις κορυφές, διαρκώς πιεζόμενα από το λαθραίο κυνήγι και την εκτεταμένη παρουσία των κοπαδιών. Στα δάση ζουν ζαρκάδια και αγριογούρουνα, ενώ η ευρύτερη περιοχή φιλοξενεί όλα τα μεσαία και μικρά θηλαστικά της βιογεωγραφικής ζώνης και ιδιαίτερα πολλά είδη νυχτερίδων, ανάμεσα στα οποία και είδη με καθαρά κεντρο-βαλκανική εξάπλωση.

Τα θηλαστικά του Γράμου

Ελληνικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Κατάσταση πληθυσμού
στο Γράμμο
Αρκούδα Ursus arctos Σταθερή
Λύκος Canis lupus Σποραδική παρουσία
Βίδρα Lutra lutra Σταθερή
Αλεπού Vulpes vulpes Σταθερή
Αγριόγατα Felis silvestris Σταθερή
Κουνάβι Martes foina Σταθερή
Ασβός Meles meles Σταθερή
Νυφίτσα Mustela nivalis Σταθερή
Αγριόγιδο Rupicapra rupicapra Απειλούμενο
Ζαρκάδι Capreolus capreolus Σταθερή
Αγριογούρουνο Sus scrofa Σταθερή
Λαγός Lepus europaeus Σταθερή
Σκατζόχοιρος Erinaceus roumanicus Σταθερή
Σκίουρος Sciurus vulgaris Σταθερή
Κηπομυγαλίδα Crocidura suaveolens Σταθερή
Τυφλοπόντικας Talpa caeca Σταθερή
Δασομυωοξός Glis glis Σταθερή
Ρυγχοσκαπτοπτοποντικός Pitymys subteraneus Σταθερή
Σκαπτοποντικός του Felten Microtus felteni Σταθερή
Δασοποντικός Apodemus sylvaticus Σταθερή
Κρικοποντικός Apodemus flavicolis Σταθερή
Σταχτοποντικός Mus domesticus Σταθερή
Μυωτίδα του Bechstein Myotis bechsteini Άγνωστη
Μυωτίδα του Daubenton Myotis daubentoni Άγνωστη
Μυωτίδα του Natterer Myotis nattererii Άγνωστη
Μικρομυωτίδα Myotis blythii Άγνωστη
Πυρρομυωτίδα Myotis emarginatus Άγνωστη
Μικρός νυκτοβάτης Nyctalus leisleri Άγνωστη
Νυχτερίδα του Nathusius Pipistrellus nathusii Άγνωστη
Ωτονυχτερίδα Plecotus auritus Άγνωστη
Πτερυγονυχτερίδα Miniopterus schreibersii Άγνωστη
Τρανορινόλοφος Rhinolophus ferrumequinum Άγνωστη
Μικρορινόλοφος Rhinolophus hipposideros Άγνωστη
Γράμος
Γράμος
Αγριόγιδο (Rυρicapra rupicapra)

Το αγριόγιδο είναι ένα μεσαίου μεγέθους αιγοειδές με κατανομή αποκλειστικά σε ορεινές περιοχές με υψόμετρο πάνω από 2000 μέτρα. Το σώμα του είναι ιδιαίτερα γεροδεμένο και έχει χαρακτηριστικές καστανόμαυρες ρίγες στις δύο πλευρές του προσώπου του, που διαγράφονται έντονα ανάμεσα στις υπόλευκες λουρίδες της μύτης και του λαιμού. Τα κέρατά του είναι μικρά και γυρίζουν χαρακτηριστικά προς τα πίσω.
Ειδικές προσαρμογές, όπως η αυξημένη σωματική θερμοκρασία (39.5 βαθμοί), η μεγάλη καρδιά με πολύ ισχυρά μυϊκά τοιχώματα και ο μεγάλος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων, δίνουν στο ζώο μια αντοχή πέρα από το συνηθισμένο. Αντίστοιχα, η άνεσή του στην κίνηση στις ορθοπλαγιές είναι παροιμιώδης. Κανένας θηρευτής δεν μπορεί να το ακολουθήσει στο ακραίο αλπικό πεδίο και έτσι το αγριόγιδο δεν έχει πρακτικά άλλο εχθρό από τον άνθρωπο.
Στην Ελλάδα, το αγριόγιδο είναι το μοναδικό άγριο οπληφόρο που ζει στην ανώτερη υψομετρική ζώνη των βουνών, πάνω από το όριο του δάσους. Στο Γράμο θα συναντήσουμε μεμονωμένα άτομα ή πολύ μικρές ομάδες στις Αρένες, το Σούφλικα, το Χάρο και άλλες απόκρημνες ζώνες.

Στα δάση του Γράμου ζουν και μάλλον ευημερούν διασπαρτοι πληθυσμοί ζαρκαδιών (Capreolus capreolus) και αγριογούρουνων (Sus scrofa). Τα ζαρκάδια είναι μάλλον αραιά κατανεμημένα στα απέραντα δάση της περιοχής, είναι όμως σχετικά εύκολο να τα δει κανείς, ακόμα και μέσα στη μέρα.

Γράμος
Γράμος
Ίχνη Λύκου (Canis lupus) στο διάσελο Κιάφα

Αντίστοιχα, τα αγριογούρουνα έχουν φτάσει σε ένα καλό πληθυσμιακό επίπεδο, αν κρίνει κανείς από τα συχνά σημάδια "ανασκαφών", τα "λουτρά" τους και τους πυκνούς ντορούς. Δεν είναι σπάνιο να συναντήσει κανείς τις σχετικά μεγάλες οικογενειακές ομάδες τους, καθώς μετακινούνται με θόρυβο μέσα στο δάσος.

Ο λύκος εμφανίζεται σποραδικά στο Γράμο. Η παρουσία του φαίνεται ότι πιο σταθερή στην περίμετρο του μεγάλου βουνού, σε περιοχές όπου η παρουσία κοπαδιών μικρών ζώων είναι μονιμότερη.

Γράμος: Ίχνη αρκούδας στο ρέμα της Γράμοστας
Γράμος
Ίχνη αρκούδας στο ρέμα της Γράμοστας
Η αρκούδα, με την εντυπωσιακή παρουσία της και τη μακρά ιστορία συνύπαρξης με τον άνθρωπο, αποτελεί σήμερα το πιο εμβληματικό ζωικό είδος των βουνών της Πίνδου. Πρόκειται για το πιο μεγαλόσωμο άγριο θηλαστικό των βαλκανικών βουνών, με το ύψος των ενήλικων ζώων να φτάνει τα 2 μ. Θεωρείται ζώο με ιδιαίτερη ευφυΐα, καλή μνήμη και ισχυρή ικανότητα προσανατολισμού.
Πριν από λίγες δεκαετίες, κυρίως λόγω του κατακερματισμού των βιοτόπων της και της παράνομης θήρευσης, οι πληθυσμοί της αρκούδας στην Πίνδο είχαν φτάσει στο όριο της εξαφάνισης. Σήμερα όμως, χάρη στη στήριξη που παρέχουν οι τοπικές κοινωνίες και οι αρμόδιοι φορείς, υπολογίζεται ότι ο ελάχιστος πληθυσμός ξεπερνά τα 350 άτομα.
Η παρουσία της αρκούδας στο Γράμο είναι συνεχής, τόσο χρονικά όσο και χωρικά. Είναι εύκολο να δούμε ίχνη της στους δασικούς δρόμους και τα μαλακά εδάφη.
Όλυμπος topoguide
Γράμος
Σκίουρος (Sciurus vulgaris)
Οι λαγοί (Lepus europaeus) και οι αλεπούδες (Vulpes vulpes) αφθονούν και καλύπτουν όλες τις υψομετρικές ζώνες. Στα χαμηλά και μέσα υψόμετρα ζουν επίσης ασβοί (Meles meles), κουνάβια (Martes foina), σκίουροι (Sciurus vulgaris), αγριόγατες (Felis sylvestris), νυφίτσες (Mustela nivalis) και σκαντζόχοιροι (Erinaceus roumanicus). Τέλος, σε όλα τα παρακλάδια του Αλιάκμωνα έχει καταγραφεί η παρουσία της Βίδρας (Lutra lutra).

Έχουν καταγραφεί επίσης πολλά είδη μικροθηλαστικών, δηλαδή ποντίκια, μυωξοί (όπως ο μεγάλος Δασομυωξός (Glis glis), μυγαλές όπως η Ετρουσκομυγαλίδα (Suncus etruscus) και ο Τυφλοπόντικες (Talpa caeca).

Στις νυχτερίδες αναφέρονται από κοινά είδη, όπως οι ρινόλοφοι Rhinolophus ferrum-equinum και Rhinolophus hipposideros, έως μάλλον ασυνήθιστα, όπως η Myotis emarginatus, η Myotis nattererii και η Miniopterus schreibersii.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

Θηλαστικά του Γράμου

topoguide Greece
Φωτογραφίες και περιγραφές για είδη θηλαστικών του Γράμου περιλαμβάνονται στον οδηγό Γράμος topoguide.

Ο οδηγός Γράμος topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Ο Γράμος περιλαμβάνεται στην ομάδα της Βόρειας Ελλάδας. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Γράμος topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, κάνοντας τη σχετική αγορά από την ομάδα της Βόρειας Ελλάδας.