Βλάστηση της Ελλάδας: Το Έλατο

Βλάστηση της Ελλάδας

Το Κεφαλονίτικο Έλατο (Abies cephallonica)
το έλατο των ελληνικών βουνών

Το Κεφαλονίτικο Έλατο: Το μεγαλύτερο μέρος της ζώνης του ορεινού δάσους της Νότιας και Κεντρικής Ελλάδας καλύπτεται από δάση Κεφαληνιακής ελάτης
Το Κεφαλονίτικο Έλατο
Το μεγαλύτερο μέρος της ζώνης του ορεινού δάσους της Νότιας και Κεντρικής Ελλάδας καλύπτεται από δάση Κεφαληνιακής ελάτης
Πατήστε για μεγέθυνση

Το Κεφαλονίτικο έλατο (Abies cephallonica) είναι ενδημικό είδος της Ελλάδας, ένα από τα τρία είδη ελάτης που συναντάμε στη χώρα. Το Κεφαλονίτικο έλατο εξαπλώνεται κυρίως στα βουνά της Νότιας Ελλάδας και στον Αίνο, στην Κεφαλονιά. Το ελατόδασος της Κεφαλονιάς είναι το μοναδικό δάσος ελληνικού ελάτου σε νησί και θεωρήθηκε ότι λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης έχει παραμείνει γενετικά αμιγές. Το συγκεκριμένο δάσος αποτέλεσε τον τόπο περιγραφής του είδους.

Το Κεφαλονίτικο Έλατο: Τα θηλυκά άνθη του ελάτου
Το Κεφαλονίτικο Έλατο
Τα θηλυκά άνθη του ελάτου
Πατήστε για μεγέθυνση

Το Κεφαλονίτικο έλατο προτιμά βαθιά και πλούσια εδάφη, αλλά επιβιώνει και σε αβαθή ξηρότερα περιβάλλοντα. Είναι σκιανθεκτικό και σκληρό δένδρο και εξαπλώνεται σε υψόμετρα από 800 έως 1800 μ., σε βουνά με ελάχιστο ύψος βροχής τα 1000 χιλ. Φθάνει σε ύψος των 15-25 μ.

Οίτη topoguide
Το Κεφαλονίτικο Έλατο
Τα αρσενικά άνθη του ελάτου

Στην Κεντρική Ελλάδα το Κεφαλονίτικο έλατο ανθίζει από τις αρχές Μαΐου. Το έλατο είναι δίοικο είδος, δηλαδή αναπτύσσει διακριτά αρσενικά και θηλυκά άνθη στο ίδιο δένδρο. Τα αρσενικά άνθη σχηματίζουν εντυπωσιακές κοκκινωπές ταξιανθίες, που μοιάζουν με μικρά κουκουνάρια, στα χαμηλότερα κλαδιά. Τα θηλυκά άνθη βρίσκονται στα ψηλότερα κλαδιά, όπου σχηματίζουν χαρακτηριστικούς κατακόρυφους, και αρχικά ανοιχτόχωμους κώνους. Η διάταξη αυτή βοηθά να μην μπορεί το δέντρο να γονιμοποιήσει τον εαυτό του, από τη γύρη που θα έπεφτε με τη βαρύτητα. Οι θηλυκοί κώνοι θα γονιμοποιηθούν από την άφθονη γύρη, που διασπείρεται από τον άνεμο με μορφή μικρών κίτρινων σύννεφων. Οι κώνοι θα σκουρήνουν και θα ανοίξουν: οι σπόροι θα πετάξουν με τη βοήθεια του ανέμου για να εποικίσουν νέες θέσεις.

Οίτη topoguide
Το Κεφαλονίτικο Έλατο
Ο Ιξός (Viscum album), κοινότατο παράσιτο των ελάτων

Η ρητίνη του ελάτου έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και έβρισκε εφαρμογή στην πρακτική ιατρική. Το ξύλου του είναι σχετικά ανθεκτικό και χρησιμοποιείται ως οικοδομική και ναυτική ξυλεία.

Λόγω του φυσικού κάλλους, αλλά και του συμβολισμού του "καθαρού" ορεινού τοπίου που έμμεσα αντιπροσωπεύει το έλατο, το ορεινό αυτό δέντρο έχει μεταφερθεί με τεχνητές φυτεύσεις σε ποικίλες θέσεις, τις οποίες μάλλον δεν αποίκησε φυσικά. Έτσι, στις δολίνες κοντά στην κορυφή του Υμηττού βρίσκονται μερικά έλατα, εμφανώς φυτευμένα. Χάρη στις καλές εδαφικές συνθήκες των δολινών, τα έλατα αντιστέκονται στο μάλλον ξηρό κλίμα και τους συνεχείς ανέμους και φαίνεται να υπάρχει κάποια αναγέννηση, γιατί η συστάδα δεν είναι ομήλικη.

Κείμενα: Απ. Καλτσής
Φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide greece

Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Φωτογραφίες και περιγραφές των κυριότερων ειδών δέντρων και θάμνων του ορεινού δάσους περιλαμβάνονται στους οδηγούς που αποκτούνται μέσα από την εφαρμογή topoguide greece.

Το topoguide greece είναι διαθέσιμο για συσκευές Android από το Play Store της Google topoguide greece.

Το topoguide greece είναι επίσης διαθέσιμο για συσκευές iOS (iPhone και iPad) από το App Store της Apple Topoguide Greece.

Κάθε περιοχή περιέχει έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής και παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος δεκάδων πεζοπορικών και ορειβατικών διαδρομών.

topoguide Greece