Το νερό στην Καρδαμύλη
Το νερό στην Καρδαμύλη
Γενικά τα νερά λείπουν από την Έξω Μάνη. Ο έντονα καρστικοποιημένος ασβεστόλιθος δημιουργεί μικρές, δύσκολα εκμεταλλεύσιμες αναβλύσεις, που μπορούν να τροφοδοτήσουν τη μικρή δεξαμενή ενός περιβολιού ή τα βαρέλια μιας στάνης, αλλά όχι το δίκτυο ενός οικισμού.
Γενναιόδωρη εξαίρεση στο φαινόμενο αυτό αποτελεί η μεγάλη πηγή Ίσβαρη Βυρού, η μεγαλύτερη πηγή της Έξω Μάνης. Η πηγή βρίσκεται χαμηλά στο Βυρό, κάτω απο την Κάτω Χώρα Εξωχωρίου και πάνω από τα ερείπια δύο συγκροτημάτων συνολικά 11 νερόμυλων. Το νερό, αφού εξυπηρετούσε τους μύλους της μιάς όχθης, μεταφερόταν με αγωγό στην αντίπερα όπου κινούσε άλλους τρεις μύλους. Χαμηλότερα υπήρχε άλλη συστοιχία που λειτουργούσε με το νερό της πηγής Καινούργιο Νερό.
Μεταπολεμικά, η Ίσβαρη καλλιεργήθηκε και απέδωσε πάνω από 1000 m3/ώρα. Έγινε πλήρης μάστευση και το νερό μεταφέρεται με κλειστό αγωγό, με βαρύτητα μέχρι το μέσον της πλαγιάς κάτω από το Εξωχώρι και από εκεί με αντλίες στο κοινό υδραγωγείο των οικισμών της περιοχής.
Κρήνη των Παλαιολόγων στην Παλαιά Καρδαμύλη
Το μνημειώδες κρηνικό σύμπλεγμα που ύδρευε την Παλαιά Καρδαμύλη βρίσκεται στη ρεματιά κάτω από τη βράχινη έξαρση που φιλοξενεί την παλιά συνοικία και την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα. Το μνημείο αποτελείται από δύο μεγάλες κρήνες από καλής επεξεργασίας πορόλιθο, που κρύβουν τη φυσική κοιλότητα του βράχου όπου συγκεντρώνεται αρχικά το νερό, προερχόμενο από την αποστράγγιση του πρανούς της ρεματιάς.
Η κατασκευή του συγκροτήματος, με το ύψους 4.6 μ. τοιχείο, τις μεγάλου βάθους (60 εκ.) καμάρες και τους στιβαρούς πεσσούς (πλάτους 50 εκ.), αποσκοπεί στη συγκράτηση του πρανούς, που καθώς είναι διαποτισμένο είναι πιθανόν να κατολισθαίνει ή να εμφανίζει ερπυσμό. Ταυτόχρονα, η οικοδομική λεπτοδουλειά, προσδίδει μνημειακό χαρακτήρα στο κτίσμα, που τον ενισχύει η παλιά επιγραφή με το πιο κάτω περιεχομενο:
1734
ΕΞΟΔΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΤΡΟΥΠΑΚΙ
Ο ΠΑΤΗΡ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΚΕ Ο ΙΟΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΣ
Με άλλα λόγια, ο κτήτωρ Παναγιώτης Τρουπάκης, πρόγονος των σημερινών Τρουπάκηδων της Καρδαμύλης, μέσω της χρηματοδήτησης της κατασκευής της κρήνης, προσφέρει το 1734 ένα σημαντικό έργο υποδομής στην κώμη και παράλληλα κάνει γνωστό τον άμεσο βαθμό συγγένειάς του με τους Παλαιολόγους, άρχοντες του Βυζαντίου.
Η κρήνη αυτή ήταν πολύ σημαντική για την Καρδαμύλη, καθώς απάλλαξε τους κατοίκους της - κυρίως τις γυναίκες, που ήσαν επιφορτισμένες με την ημερήσια λάτρα και την εξασφάλιση νερού για το σπίτι - να μεταβαίνουν στα κοινοτικά πηγάδια - συνήθως υφάλμυρα - και τις αβέβαιες συγκεντρώσεις νερού του Βυρού.
Η ταπείνωση του δαπέδου ήταν αναγκαία λόγω του χαμηλού ύψους των αναβλύσεων και η πρόσβαση στο δάπεδο και τους κρουνούς γινόταν μέσω πλατιάς κλίμακας με δέκα σκαλοπάτια. Η στεγανή κοιτόστρωση συγκέντρωνε το πλεόνασμα της παροχής και το διοχέτευε μέσω ενός λουκιού σε γειτονικό πηγάδι.
Κρήνη Μελισσινών στο Πραστείο
Μεγάλο και εντυπωσιακό κρηνικό συγκρότημα στη δυτική είσοδο του Πραστείου. Η αρχική φάση της κρήνης οφείλεται στον Πρωτοσύγκελο Ησαϊα και χρονολογείται στα 1643. Η κρήνη φέρει το όνομα της μεγάλης βυζαντινής οικογένειας των Μελισσινών.
Η εξάκρουνη κατασκευή τροφοδοτείται από υπόγεια ανάβλυση και στέφεται από μεγάλο αέτωματικό τρίγωνο. Ο μεγάλος, βυθισμένος σήμερα, χώρος μπροστά στην κρήνη ήταν πεδίο συναντήσεων όλου του χωριού. Μια μεγάλη σειρά από σκάφες λαξεμένες στον τοπικό πωρόλιθο εξυπηρετούσε το πλύσιμο των ρούχων.
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide Greece
ΟΔΗΓΟΙ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ
Ο οδηγός Καρδαμύλη topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η Καρδαμύλη topoguide περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Καρδαμύλη topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, από την ομάδα της Πελοποννήσου.
Ο οδηγός Καρδαμύλης topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Καρδαμύλη topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το topoguide Greece έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης πέντε περιοχών, επιτρέποντας έτσι την συνολική προβολή του αναλυτικού χάρτη όλης της Μάνης και την εύκολη εναλλαγή των διαδρομών, των εκατοντάδων Σημείων Ενδιαφέροντος και των δεκάδων σελίδων του οδηγού με τις αναρίθμητες φωτογραφίες.