ΒΑ Αττική: Μαυροβούνι

ΒΑ Αττική: Μαυροβούνι

Χάρτης

Γεωγραφία

Μαυροβούνι ονομάζεται ο πυρήνας του όγκου που αποτελεί το ανατολικό όριο του μεγάλου ημιορεινού υψιπέδου του Βαρνάβα. Η ψηλότερη κορυφή του Μαυροβουνιού βρίσκεται μέσα στο χώρου ενός μεγάλου στρατοπέδου αντιαεροπορικών πυροβόλων και έχει υψόμετρο 648 μ. (δεν είναι σαφές αν πρόκειται για τριγωνομετρικό ή άλλο σημείο αναφοράς του στρατοπέδου).

Το Μαυροβούνι απλώνει βόρεια της κορυφής του τη μεγάλη ράχη Πέτρα Σταυραετού (579 μ.), ενώ προς τα ΒΑ εκτείνεται ένα μικρό σύμπλεγμα που αποτελείται από την κορυφή Κρόι Πέτρος (572 μ.) και το ασβεστολιθικό λέπι Ζάστανι (464 μ.).

Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide: Η απόκρημνη βορεινή όψη του όγκου Κρόι Πέτρος, παρακλάδι του Μαυροβουνιού

Στα νότια όρια του κεντρικού όγκου του Μαυροβουνιού, εκεί που το ορεινό ανάγλυφο συγχέεται με τους κατοικημένους λόφους, βρίσκεται ο Βαρνάβας, ο μεγαλύτερος οικισμός της περιοχής και πιθανόν ο παλιότερος, αφού θεωρείται ότι το τοπωνύμιο προέρχεται από το όνομα του τοπικού βυζαντινού χωροδεσπότη.

Αρχαία και βυζαντινά μνημεία

Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide: Ο αρχαίος πύργος στο Βαρνάβα

Στο συνοικισμό Αγία Παρασκευή του Βαρνάβα σώζεται τετράγωνος πύργος του 4ου π.Χ. αιώνα, που προφανώς ήταν μέλος μιας συστοιχίας φρυκτωριών για την οργάνωση της άμυνας της περιοχής. Οι βάσεις ενός ακόμα αρχαίου πύργου, κρίκου του ίδιου δικτύου φρυκτωριών, σε θέση με θέα προς την ακτή των Αγίων Αποστόλων, βρίσκεται στα ΒΑ, δίπλα στο βυζαντινό ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, της επονομαζόμενης "της Κοκκινιάς".

Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide: Ο φράγκικος πύργος του Βαρνάβα

Έξω από το Βαρνάβα υψώνεται ένας μεγάλος φράγκικος πύργος με ύψος γύρω στα 11 μ. Ο πύργος είναι της ίδιας τεχνοτροπίας και προφανώς και εποχής με άλλους ανάλογους πύργους της Αττικής και της Βοιωτίας του 13ου ή των αρχών του 14ου αιώνα. Σε αντίθεση με άλλους πύργους, που ήταν καθαρά αμυντικοί, ο φράγκικος πύργος του Βαρνάβα μπορεί να χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία κάποιου τοπικού άρχοντα.

Εκκλησίες

Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide: Η βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής της Κοκκινιάς

Στις υπώρειες του Μαυροβουνίου διατηρούνται αρκετές βυζαντινές εκκλησίες, όπως ο Άγιος Γεώργιος στην Παραλία Βαρνάβα και η Αγία Παρασκευή στην ωραία αγροτική τοποθεσία Κοκκινιά, κτισμένη δίπλα στα λείψανα αρχαίου πύργου. Και οι δύο τοποθεσίες έχουν πηγαία νερά, στοιχείο πολύτιμο για την περιοχή.

Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide: Η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου

Σε θέσεις που σχετίζονται με αγροτικούς συνοικισμούς ή τοπόσημα της περιοχής θα βρούμε ενδιαφέρουσες μεταβυζαντινές ή νεώτερες εκκλησίες, όπως Αγία Παρασκευή Βαρνάβα και η Αγία Τριάδα στο Ντόρμπερι (Παραλία Βαρνάβα), και οι δύο κτισμένες δίπλα σε σημαντικές πηγές.

Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide: Η Αγία Παρασκευή στο Βαρνάβα

Φύση

Το τοπίο της ευρύτερης περιοχής του Μαυροβουνίου χαρακτηρίζεται από την παράθεση σχεδόν φυσικών με βαθειά επηρεασμένα από τον άνθρωπο στοιχεία. Έτσι, δίπλα στο άβατο συγκρότημα μεγαλόπρεπων βράχων Κρόϊ Πέτρος απλώνεται μια καλλιεργημένη λεκάνη, ενώ στην Πέτρα Σταυραετού, μια σειρά εκ θαύματος σωσμένοι φυσικοί θύλακες εναλλάσσονται με αμπέλια, βοσκοτόπια και πρόσφατα καμμένες εκτάσεις.

Προσαρμοσμένη - ή παγιδευμένη, ανάλογα την ερμηνευτική προσέγγιση - μέσα στο μωσαϊκό αυτό, η άγρια ζωή της περιοχής καταφέρνει να διατηρεί ενδιαφέροντα είδη και πληθυσμούς. Στα θηλαστικά αναμένεται η εγκατάσταση του αγριογούρουνου, ενώ τα αρπακτικά πουλιά αξιοποιούν βέλτιστα την αλληλουχία ανοιχτών και δασωμένων ζωνών.

Παρόλη την οικιστική επέκταση και τις πυρκαγιές, η βλάστηση, επικουρούμενη από τις μικρές αναβλύσεις και τις ρεματιές, διατηρεί πολλές ωραίες γωνιές με πλούσιες δομές παρόχθιων ειδών και πυκνούς θαμνώνες. Παράλληλα, τα φυτά, καθρεφτίζοντας την ποικιλία βιοτόπων, παρουσιάζουν αξιόλογη ποικιλία με αρκετά σπάνια είδη της Αττικής χλωρίδας - ορχιδέες, είδη περιορισμένης εξάπλωσης και ενδημικά της ΝΑ Ελλάδας.

Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide
Narcissus papyraceus
Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide
Draba praecox
Μικρή Αττική
Μικρή Αττική topoguide
Iris attica

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Οδηγός στο Μαυροβούνι και την περιοχή Βαρνάβα

Όρος Μικρή Αττική topoguide

Ένας πλήρης οδηγός φύσης και πεζοπορίας για το Μαυροβούνι και την περιοχή Βαρνάβα περιλαμβάνεται στην εφαρμογή Μικρή Αττική topoguide.

Η Μικρή Αττική topoguide είναι έτοιμη να σας οδηγήσει σε όλες τις πιο πάνω περιοχές, μέσα από 45 πεζοπορικές διαδρομές και με τη βοήθεια περισσότερων από 1000 Σημείων Ενδιαφέροντος.
Μαζί με έναν εξαιρετικά λεπτομερή χάρτη και ενημερωμένο χάρτη, η Μικρή Αττική topoguide περιλαμβάνει ένα βιβλίο 50 σελίδων παρουσιάζει όλες τις πτυχές της γεωγραφίας, της φύσης και του πολιτισμού της μοναδικής αυτής περιοχής.

Ταξιδέψτε με το Android smartphone σας μαζί με τη Μικρή Αττική topoguide, που περιλαμβάνεται ως τοπικός οδηγός στην εφαρμογή topoguide Greece. Αποκτήστε τη Μικρή Αττική ως αγορά εντός της εφαρμογής (in app purchase): θα τη βρείτε στην ομάδα της Αττικής.

Αν πάλι έχετε iPhone ή iPad, κατεβάστε τη Μικρή Αττική topoguide μέσα από τη γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τη Μικρή Αττική ως αγορά εντός της εφαρμογής (in app purchase): θα τη βρείτε στην ομάδα της Αττικής.

Περιπλανηθείτε στην Αττική με τον μοναδικό οδηγό Μικρή Αττική topoguide.