Σε όλες τις ιστορικές περιόδους - αρχαιότητα, μεσαίωνας, νεώτερα χρόνια - η Νάξος, πλούσια, πολυάνθρωπη και προικισμένη, ήταν ένας από τους πιο ποθητούς τόπους του Αιγαίου. Όλοι οι κύριοι του Αρχιπελάγους την θεώρησαν το πρώτο στολίδι στην προσωπική τους ιστορία και δεν παρέλειψαν να την κατακτήσουν, να την κουρσέψουν ή να την εποικίσουν.

Αναπόφευκτα, οι άρχοντες του νησιού - γηγενείς και ξενόφερτοι - έχτισαν πύργους, ακροπόλεις και κάστρα για να καταφύγουν, να αμυνθούν, να περισωθούν.

Ανάμεσα στα πολυάριθμα οχυρά του νησιού, ξεχωρίζει - με την έκταση, την κομβική και συνάμα δυσπρόσιτη θέση του - το Κάστρο του Απαλίρου.

Σήμερα ένας απέραντος ερειπιώνας, με τείχη, πύργους και προμαχώνες, αλλά και πολλές εκκλησίες και 250 οικίες, το εντυπωσιακό αυτό βυζαντινό οχυρό συνδυάζει το αρχαιογνωστικό με το πεζοπορικό ενδιαφέρον.

Η ανάβαση από τον έρημο σήμερα κάμπο του Αδησαρού είναι επίπονη και το μονοπάτι έχει σβήσει πάνω στις απόκρημνες πλαγιές.

Στην πορεία, ένα από ελάχιστα τα σημεία αναφοράς, ο σπηλαιώδης ναός της Θεοσκέπαστης κρύβεται πίσω από ένα χαμηλό τείχος.

Περνώντας την σωριασμένη πλέον πύλη, και δίπλα στον μεγάλο πύργο, θα βρούμε τη μεγάλη κινστέρνα του προμαχώνα.

Πάνω στη ράχη, ανάμεσα στα ερείπια των σπιτιών και των αποθηκών ξεχωρίζει ένα σύμπλεγμα από 5 εκκλησίες. Ανάμεσά τους, κρατώντας ακόμα όρθιες τις αψίδες της και τον όγκο του ιερού της, η κύρια εκκλησία ήταν αφιερωμένη στον Αγιώργη, τον πολεμικό άγιο, που θα ερχόταν καβαλλάρης να στέρξει τους πολιορκημένους.