Διαδρομή 21
Χαράδρα Ενιπέα

Update Ιούνιος 2021

Ανάμεσα στις αναρίθμητες διαδρομές του Ολύμπου, οι περισσότερες είναι καθαρά ορειβατικές πορείες που οδηγούν στα καταφύγια με προορισμό τις κορυφές και συνήθως προϋποθέτουν πλήρη εξοπλισμό, δύο ημέρες χρονο και κυρίως γερά ποδάρια.

Έτσι, ανάμεσα στις λίγες καθαρά πεζοπορικές διαδρομές του Ολύμπου, η πιο δημοφιλής είναι η κατάβαση της χαράδρας του Ενιπέα - προφανώς μαζί με το ρέμα του Ορλιά.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τον Ορλιά, η χαράδρα του Ενιπέα προσφέρει την ικανοποίηση μιας ολοκληρωμένης διάσχισης (δεν είναι ένα σύντομο μπρος-πίσω), μαζί με την βαθειά εντύπωση που αφήνει μια πολύωρη επαφή με ένα άγριο φυσικό τοπίο - το απόγευμα θα ακούσετε τα ζαρκάδια να "γαυγίζουν", τα αγριογούρουνα "παγιδεύνται" στο απόκρημνο ανάγλυφο, ένα μικρό πλήθος από αρπακτικά πουλιά πετάει γύρω από τις ατελείωτες ορθιπλαγιές και κάθε τόσο ένα νέο εντελώς άγνωστο αλλα εξίσου προκλητικό λουλούδι προβάλει στο δρόμο σας.

Η χαράδρα του Ενιπέα είναι μια πεζοπορία που θα μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη σας.

Μια επισήμανση πριν ξεκινήσουμε την πορεία: η λέξη "κατάβαση" δεν πρέπει να ξεγελά τον πεζοπόρο. Η χαράδρα του Ενιπέα δεν είναι μια απλή, χαριτωμένη πεζοπορία: είναι αρκετά μεγάλη (σχεδόν 11 χλμ από τα Πριόνια, και ακόμα και αν την "κλέψει" κανείς, μπαίνοντας από τη μονή Αγίου Διονυσίου, κερδίζει μόνο 2.5 χλμ), έχει κάποια ανεβοκατεβάσματα στα απόκρημνα σημεία, που μπορούν να αιφνιδιάσουν τον απροετοίμαστο πεζοπόρο.

Η διαδρομή περνά τον άξονα της κύριας ρεματιάς 6 φορές. Όλα τα περάσματα είναι εξοπλισμένα με καλοφτιαγμένα ξύλινα γεφύρια, μερικές φορές αρκετά μεγάλα. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές, όπου τα έργα υποδομής δεν κατάφεραν να μακροημερεύσουν, εδώ η Δασική Υπηρεσία έστησε μια σειρά υποδειγματικά έργα, που έχουν αντέξει πολλά χρόνια τις κατεβασιές του μικρού αλλά ορμητικού ποταμού.

Η διαδρομή ξεκινά από το χώρο στάθμευσης στα Πριόνια και είναι ελαφρά κατηφορική μέχρι την έρημη μονή Αγίου Διονυσίου. Στο ξεκίνημα περνάμε στη νότια όχθη της χαράδρας και ξαναερχόμαστε λίγο χαμηλότερα στη βόρεια πλευρά.

Λίγο πριν το μοναστήρι, ένα εμφανές παρακλάδι του μονοππατιού αποικλίνει στα δεξιά μας (δυστυχώς δεν υπάρχει κατάλληλη σήμανση) και οδηγεί άμεσα σε ένα σύστημα χαμηλώς αλλά πολύ εντυπωσιακών καταρρακτών. Το κύριο μονοπάτι παρακάμπτει το μοναστήρι, αξίζει ωστόσο να κάνουμε μια παράκαμψη για να μελετήσουμε το εξαίσιο συγκρότημα του 11ου αιώνα. Λίγο ψηλότερα, στο φυλάκειο υπάρχει κρήνη με νερό. Από το μοναστήρι περνάμε απέναντι με ένα μεγαλούτσικο γεφύρι και μετά από σύντομη ανάβαση φτάνουμε στο Άγιο Σπήλαιο, όπου η μεγάλη βραχοσκεπή στέγει το εκκλησάκι της Γέννησης του Χριστού.

Τo εκκλησάκι της Γέννησης τοy Χριστού, παλιό ασκηταριό συνυφασμένο με την παρακείμενη μονή Αγίου Διονυσίου, είναι κτισμένο δίπλα σε πηγή μόνιμης παροχής. Πιστεύεται ότι η θέση ήταν ένα από τα ασκηταριά όπου μόνασε ο άγιος Διονύσιος.

Στις σκιερές - σχεδόν σκοτεινές - γωνιές του σπηλαίου ανθίζει ένα μικρό θαμνάκι με λευκά λουλούδια, που μοιάζει με σιληνή. Πρόκεται για το ασυνήθιστο Heliosperma pusillum (εδώ ευδοκιμεί το ελληνικό ενδημικό υποείδος chromodontum). Σε ολόκληρη τη διαδρομή θα βρείτε πολύ ενδιαφέροντα λουλούδια, όπως την πανέμορφη Parnassia palustris στα νερά, καθώς και πολλές ορχιδέεες σε μια ποικιλία από βιοτόπους.

Αμέσως μετά το σπήλαιο και το 3ο γεφυράκι συναντάτε τη διακλάδωση με το μονοπάτι προς τα Χαντόλια και απο εκεί στο καταφύγιο του Σταυρού.

Συνεχίζετε κοντά στην κοίτη και μετά το 6ο γεφυράκι αρχίζει μια παρατεταμένη, αν και ήπια ανάβαση. Φτάνετε σε κρήνη (όπου και η διασταύρωση προς Γκόλνα) και συνεχίζετε μέχρι βράχινο ώμο, από όπου ξεκινά μια μεγάλη κατάβαση, που με κατά τόπους ανεβοκατεβάσματα σας φέρνει στις Πόρτες, βράχινο ώμο με θέα στις ορθοπλαγιές της Ζηλνιάς.

Συνεχίζουμε με κατηφορικούς ελιγμούς σε πλατύ πλέον μονοπάτι και μετά ένα σύντομο τμήμα στην τσιμεντέναι επικάλυψη του παλιού υδραγωγείου του Λιτοχώρου, μαπίνουμε στο πάνω άκρο του οικισμού, στο χώρο των παλιών μύλων (τώρα υπάρχει φυλάκειο, ομώνυμο εστιατόριο και κρήνες). Από εδώ, μια αλληλλουχία από δρομάκια μας οδηγεί στη νκεντρική πλατεία, κοινωνικό και εμπορικό πυρήνα του Λιτοχώρου.

Θα βρείτε νερό στο δρόμο (υπάρχει μια κρήνη ακριβώς στο μέσον της διαδρομής, στα 5.5 χλμ από τα Πριόνια, αν και κάποιες χρονιές δεν λειτουργεί) και το νερό του ποταμού είναι πόσιμο, ωστόσο για σιγουριά γεμίστε το παγούρι σας στα Πριόνια και την πηγή του Αγίου Σπηλαίου.

Αν και το μονοπάτι είναι καλά διαμορφωμένο, σε μικρά τμήματα θα χρειαστεί να περάσετε από κάπως εκτεθειμένες ζώνες ή να κατεβείτε μέσα σε σχετικά απόκρημνο πεδίο (δες το πιο κάτω διάγραμμα). Παρόλες τις τοπικές αυτές δυσκολίες, η διαδρομή στο σύνολό της χαρακτηρίζεται μέτριας δυσκολίας και μπορεί να γίνει από παιδιά από 10 ετών, εξοπλισμένα με καλά μποτάκια.

Το οπτικό πεδίο της χαράδρας είναι - όπως είναι φυσικό - περιορισμένο, ωστόσο οι εικόνες εναλλάσσονται συνεχώς. Το θέμα που κυριαρχεί στην προς τα κατάντη θέα είναι οι καλλίγραμμες ορθοπλαγιές της Ζηλνιάς.

Η διαδρομή αποτελεί τμήμα του Ε4. Η σήμανση είναι μάλλον αραιή, αλλά το ίχνος του μονοπατιού είναι άριστο και είναι αδύνατον να μπερδευτεί κανείς. Σε όλες τις διακλαδώσεις υπάρχουν αρκετές πινακίδες κατεύθυνσης.

Η κατηφορική εκδοχή της διαδρομής μπορεί να γίνει με τη βοήθεια ενός ταξί που θα σας ανεβάσει από το Λιτόχωρο μέχρι τα Πριόνια (υπολογείστε 25-30 ευρώ).

Τυπικά η διάρκεια του περπατήματος είναι 4-4ω30, χωρίς τις στάσεις.

---