Εθνικά Πάρκα της Ελλάδας

Εθνικός Δρυμός Οίτης

Ο Εθνικός Δρυμός Οίτης: ένα περίγραμμα

Η Οίτη είναι το κεντρικό στοιχείο στην τριλογία των μεγάλων βουνών που οριοθετούν και τρέφουν την λεκάνη του Μόρνου. Ο μεγάλος όγκος της, ομαλός και φιλικός στη νότια και δυτική όψη, απόκρημνος και μυστηριώδης στην βόρεια και ανατολική πλευρά του, απλώνεται ανάμεσα στα αυχμηρά Βαρδούσια και τη σκοτεινή Γκιώνα.

Οι κορυφές του συγκροτήματος περιβάλουν ένα εκτεταμένο αλλά ακανόνιστο υψίπεδο, που διατηρεί υψόμετρα πάνω από 1850 m σε μια επιφάνεια 2.500 στρεμμάτων. Γύρω από το υψίπεδο αυτό, που το πιό ομαλό τμήμα του λέγεται Λιβαδιές, υψώνονται οι κορυφές Πύργος (2151 m), Γρεβενό (2114 m), Αλύκαινα (2052 m) και Αετοφωλιά (1910 m).

Η Οίτη είναι ένα από τα λίγα βουνά που συνδυάζουν τα εκτεταμένα δάση και τα μεγάλα λιβάδια με μια μεγάλη, πρακτικά αδιατάρκτη, απόκρημνη ζώνη ορθοπλαγιών και φαραγγιών. Πιο συγκεκριμένα, τα χαμηλά υψόμετρα καλύπτονται κυρίως από θερμόφιλα αείφυλλα πλατύφυλλα είδη, όπου επικρατεί το πουρνάρι, ενώ αξιόλογη έκταση καταλαμβάνουν τα δάση των φυλλοβόλων δρυών, κυρίως Χνοώδους δρυός (Quercus pubescens). Η ζώνη του ορεινού δάσους (600 έως 1800 μ.) καλύπτεται κυρίως από δάση Κεφαληνιακής ελάτης (Abies cephalonica). Στα ΒΑ του Δρυμού απαντώνται μεγάλες, αλλά τοπικής εμφάνισης συστάδες Μαύρης πεύκης (Pinus nigra).

Το σημαντικότερο ωστόσο στοιχείο της βλάστησης της Οίτης, που συνιστά κύριο χαρακτηριστικό του τοπίου της, είναι τα εκτεταμένα λιβάδια στα μέσα και ανώτερα υψόμετρα (Καταβόθρα, Λιβαδιές, Νεοχώρι κλπ) και οι μεγάλες ορθοπλαγιές της ανατολικής πλευράς, που βυθίζονται στο ρήγμα του Μαλιακού κόλπου.

Όλη η ανώτερη ζώνη της Οίτης ανακηρύχθηκε το 1966 σε Εθνικό Δρυμό, με σκοπό τη διατήρηση και προστασία της πλούσιας πανίδας και χλωρίδας, καθώς και των ιδιαίτερων γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών του βουνού. Κατά χρονική σειρά ανακήρυξης, είναι ο έκτος Εθνικός Δρυμός της χώρας και ο τρίτος σε έκταση. Συγκεκριμένα έχει έκταση 70.000 στρέμματα, που αντιστοιχούν το 1/4 της ορεινής ζώνης του βουνού, από τα οποία τα 33.700 αποτελούν τον πυρήνα και τα υπόλοιπα 36.300 την περιφερειακή ζώνη.

Επικαλυπτόμενες των ορίων του Εθνικού Δρυμού, έχουν οριοθετηθεί τρεις περιοχές του Δικτύου Natura, και συγκεκριμένα μια Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας (Εθνικός Δρυμός Οίτης – Κοιλάδα Ασωπού, GR2440007) και δύο Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (Εθνικός Δρυμός Οίτης, GR2440004 και Φαράγγι Γοργοποτάμου, GR2440003). Τέλος, έχουν κυρηχθεί δύο Καταφύγια Άγριας Ζωής (ζώνες όπου απαγορεύεται το κυνήγι), η περιοχή Σκασμένη Φραντζή–Δυό Βουνά (Κ325) και η ζώνη Οίτη–Παύλιανη (Κ625).

Ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Οίτης, της Κοιλάδας Σπερχειού και του Μαλιακού Κόλπου

Ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Οίτης, Κοιλάδας Σπερχειού και Μαλιακού Κόλπου αποτελεί τη διευρυμένη μορφή του παλιότερου Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Οίτης. Εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η περιοχή ευθύνης του περιλαμβάνει τον Εθνικό Δρυμό Οίτης και πέντε περιοχές του Δικτύου Natura 2000 που καλύπτουν την Κοιλάδα Σπερχειού, τον Μαλιακό Κόλπο και τα όρη Καλλίδρομο, Όθρυ και Τυμφρηστό (Βελούχι).

Όπως και για τους άλλους φορείς διαχείρισης των μεγάλων προστατευόμενων περιοχών της χώρας, το αντικείμενό του είναι οι δράσεις παρακολούθησης και προστασίας των οικοσυστημάτων της ζώνης ευθύνης του, η επόπτευση και φύλαξη της περιοχής και η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών.

Περισσότερες πληροφορίες για την προστατευόμενη περιοχή και τον φορέα στον ιστότοπο του Εθνικού Δρυμού Οίτης.

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ε.Δ. Οίτης

Το μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ε.Δ. Οίτης εδρεύει στο χώρο της μονής Αγάθωνα. Η δημιουργία του υλικού άρχισε από το 1985. Στους χώρους του μουσείου εκτίθενται πληροφορίες πάνω στη γεωλογία, παλαιοντολογία, κλιματολογία, εδαφολογία και οικολογία της περιοχής του Εθνικού Δρυμού Οίτης. Στον ίδιο χώρο λειτουργεί και έκθεση για το Εκτροφείο Θηραμάτων της μονής Αγάθωνα. Πληροφορίες στο τηλ. +30 22310 95236.

Κείμενο: Απ. Καλτσής
Φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος