Χλωρίδα της Σαλαμίνας

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Με βάση την κυριότερη χλωριδική και φυτοκοινωνιολογική ανάλυση που έχει γίνει για τα νησιά του Σαρωνικού, φαίνεται ότι η χλωρίδα της Σαλαμίνας είναι σχετικά πλούσια και φτάνει τα 633 είδη και υποείδη. Το μεγαλύτερο μέρος των ειδών του νησιού είναι στοιχεία της χλωρίδας της ευρύτερης περιοχής (Αττικής, Κορινθίας, Αργολίδας, Αίγινα και άλλα νησιά του Σαρωνικού).

Αν και αισθητά μεγαλύτερη από την Αίγινα, η Σαλαμίνα εμφανίζει μικρότερο αριθμό taxa, ως αποτέλεσμα της μεγάλης οικιστικής ζώνης, της μικρότερης ποικιλίας φυσικών οικότοπων και της μεγάλης έκτασης των πευκοδασών, που καλύπτουν το 1/3 της έκτασης του νησιού. Το πευκοδάσος μπορεί να προσδίδει στο νησί φυσικότητα, αλλά συντίθεται από φυτοκοινωνίες σχετικά φτωχές σε ποικιλότητα ειδών.

Αναφορικά με τα ενδιαφέροντα στοιχεία της χλωρίδας της Σαλαμίνας, τα περισσότερα είδη βρίσκονται, όπως ήταν αναμενόμενο, στους βραχώδεις σχηματισμούς της ακτής και της ενδοχώρας. Στους αφιλόξενους αυτούς βιοτόπους θα βρούμε τα τυπικά βραχόφιλα φυτά της Αττικής Centaurea attica subsp. megarensis, Inula verbascifolia subsp. methanaea, Phagnalon saxatile, Campanula drabifolia και Campanula celsii subsp celsii.

Από τις σιληνές αξίζει να σημειθεί η παρουσία των Silene apetala, Silene corinthiaca, Silene sclerocarpa, Silene holzmannii και Silene spinescens και από τα αγριόσκορδα τα Allium bourgeaui subsp. cycladicum και Allium sphaerocephalon subsp. trachypus.

Στη Σαλαμίνα έχουν επίσης καταγραφεί τα ελληνικά ενδημικά Erysimum graecum, Onobrychis ebenoides, Crocus cartwrightianus, Cerastium brachypetalum subsp. atheniense και Ornithogalum atticum.

Άλλα ενδιαφέροντα είδη είναι η Trigonella cariensis, η μωβ παπαρούνα Roemeria hybrida subsp hybrida, η παράδοξη Aristolochia microstoma, η Anchusa aegyptiaca, η Matthiola longipetala subsp. bicornis, το Helianthemum syriacum subsp. syriacum, η Ononis viscosa subsp sieberi, ο νάρκισσος Narcissus tazetta, η ίριδα Iris attica, η φριτιλάρια Fritillaria graeca, η Achillea maritima και η Cymbalaria longipes, τα περισσότερα ανατολικο-μεσογειακής εξάπλωσης.

Χάρη στην μεγάλη έκταση των φρυγάνων και την ανοιχτή δομή του δάσους, η Σαλαμίνα φιλοξενεί περίπου 20 είδη ορχιδεών, με πιο ενδιαφέροντα τις ανακαμπτίδες Anacamptis papilionacea και Anacamptis pyramidalis, τις νεότιες Neotinea lactea, Neotinea maculata και Neotinea tridentata, τα Orchis anthropophora και Orchis italica. Έχει επίσης αναφερθεί το σπάνιο Spiranthes spiralis. Την εικόνα συμπληρώνει η τυπική "αττική" ομάδα του γένους Ophrys (Ophrys bombyliflora, Ophrys ferrum-equinum, Ophrys cinereophila, Ophrys iricolor, Ophrys speculum, Ophrys spruneri, και Ophrys tenthredinifera).

Σύμφωνα με τις τελευταίες καταγραφές, φαίνεται ότι τρία είδη ορχιδέας που ήταν γνωστά στη Σαλαμίνα έχουν εξαφανιστεί (Orchis collina, Ο. morio subsp. pieta και Ophrys aesculapi).