Θηλαστικά της Ελλάδας: Η Αλεπού
Θηλαστικά της Ελλάδας
Η Αλεπού (Vulpes vulpes)
η κυρά-Πονήρω των αγρών και των βουνών
Αλεπού (Vulpes vulpes) στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας
Πατήστε για μεγέθυνση
Αλεπού (Vulpes vulpes) στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας
Η Αλεπού (Vulpes vulpes, πιό σωστά "κόκκινη αλεπού") είναι το πιο γνωστό και ευρέως διαδεδομένο - τόσο γεωγραφικά, όσο και πληθυσμιακά - είδος αλεπούς. Είναι επίσης το μεγαλύτερο σε διαστάσεις (μήκος 50-90 εκ.) και βάρος (έως 10 κιλά) είδος ανάμεσα σε όλα τα είδη αλεπούδων. Στην εξαιρετικά μεγάλη ζώνη εξάπλωσης του είδους, που περιλαμβάνει την Ευρώπη, την Ασία, τμήμα της Βόρειας Αφρικής, τη Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία, αναγνωρίζονται τουλάχιστον 45 υποείδη.
Αλεπού στο Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, πολύ γνωστά σε όλους τους αγροτικούς πληθυσμούς του μισού πλανήτη, είναι το καλοσχηματισμένο πρόσωπο με τα λευκά "μάγουλα", την οξεία μουσούδα και τα έντονα μάτια, που της δίνουν μια όψη εξυπνάδας και εγρήγορσης, τη φουντωτή ουρά με την λευκή τούφα στην άκρη, τα λεπτά και κοντά πόδια και το κοκκινωπό τρίχωμα, με μαυριδερό πίσω μέρος των αυτιών. Θεωρείται πολύ όμορφο ζώο και δεν έχει τυχαία "θηλυκό" γένος σε πολλές εθνικές ονομασίες (σε αντίθεση με το λύκο, που είναι "αρσενικός").
Νεαρή αλεπού στη Χαλκιδική
Το τρίχωμά της ποικίλει πολύ σε αποχρώσεις του καφε-κοκκινωπού (ανάλογα την εποχή και το περιβάλλον) και μπορεί να είναι κοντό ή να δείχνει σαν μαδημένο, είτε λόγω της εποχικής αλλαγής τριχώματος, είτε λόγω κακών συνθηκών διαβίωσης.
Είναι ζώο παμφάγο και προσαρμόζεται σε όλο το εύρος πηγών που προσφέρει η εκάστοτε εποχή και η περιοχή της, από μικρά θηλαστικά έως οργανικά σκουπίδια. Στο δάσος αναζητά σαρκώδεις καρπούς (~50% του όγκου της διατροφής της), τρωκτικά (κυρίως αρουραίους, ποντίκια και τυφλοπόντικες, πάνω από 25% της διατροφής της), σαύρες και μεγάλα έντομα και σκουλήκια. Ο μύθος που τη θέλει να τρέφεται με κότες και άλλα μικρά κατοικίδια είναι περισσότερο τμήμα της λαϊκής κουλτούρας που ταυτόχρονα την τοποθετεί στην κορυφή της σειράς εξυπνάδας των ζώων, παρά αποτέλεσμα παρατηρήσεων.
Ζωηρή αλεπού στο Εθνικό Πάρκο Στροφυλιάς-Κοτυχίου
Στην Ελλάδα η αλεπού έχει προσαρμοστεί παντού (εκτός από τα μικρότερα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη) και συχνά τη βλέπουμε να κυκλοφορεί στην περίμετρο των πόλεων. Ωστόσο, επιβιώνει εξίσου εύκολα και στο ορεινό δάσος και τα αλπικά τοπία των βουνών - άλλωστε σε ένα τμήμα της κατανομής της συμβιώνει με την Αρκτική αλεπού.
Η Αλεπού είναι ένα από τα πιο έντονα ενταγμένα στη λαϊκή κουλτούρα ζώα: προσωποποιεί την πονηριά, την προσαρμοστικότητα, την ικανότητα παραπλάνησης και εκμαύλισης και θεωρείται "καταφερτζού" και ικανή να εκμεταλλευτεί τα ελαττώματα των άλλων. Από τους μύθους του Αισώπου, όπου η Αλεπού ξεγελά τον πανέξυπνο Κόρακα κολακεύοντάς τον, έως τις παροιμίες και τα λαϊκά αναγνώσματα, η Αλεπού είναι το πρότυπο της προς ίδιον κέδρος εξυπνάδας («Είναι πονηρός σαν αλεπού»), της πανθομολογούμενης ικανότητας εξαπάτησης («Είσαι μια αλεπού !»), ακόμα και της ικανότητας να αποφεύγει τις δυσκολίες, απαξιώνοντας ακόμα και το σίγουρο ώφελος («Όσα δεν φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια»). Στην ελληνική λαϊκή κουλτούρα είναι «η κλεφτο-κοτού», «η κυρά-Πονήρω», «η κυρά-Μάρω». Τα παιδιά της κατέχονται και αυτά από την αλαζονία της υπερ-ευφυΐας: «Η αλεπού εκατό, το αλεπουδάκι εκατόν δέκα».
Κείμενο & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide greece
ΤΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Το topoguide greece είναι διαθέσιμο για συσκευές Android από το Play Store της Google topoguide greece.
Το topoguide greece είναι επίσης διαθέσιμο για συσκευές iOS (iPhone και iPad) από το App Store της Apple Topoguide Greece.
Κάθε περιοχή περιέχει έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής και παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος δεκάδων πεζοπορικών και ορειβατικών διαδρομών.
