Θηλαστικά της Ελλάδας

Το Τσακάλι (Canis aureus)

×

Τα θηλαστικά της Ελλάδας
Τσακάλι (Canis aureus) στην Κερκίνη

Το Τσακάλι (Canis aureus) είναι, μαζί με το Λύκο (Canis lupus,) ένα από τα δυο είδη του γένους των σκύλων που ζουν σε άγρια κατάσταση στην Ελλάδα (τρία, αν συνυπολογίσουμε τα αδέσποτα σκυλιά, Canis familiaris, πολλά από τα οποία κυνηγούν και συμπεριφέρονται σαν άγρια ζώα).

Πιο μικρόσωμο, πολύ πιο ευπροσάρμοστο και λιγότερο «ενοχλητικό» από το Λύκο, το Τσακάλι, υποκείμενο σε πολύ μικρότερη ένταση διωγμών, κατάφερε να επιβιώσει σιωπηλά σε όλη σχεδόν την Ελλάδα.

Τα θηλαστικά της Ελλάδας
Το Τσακάλι (Canis aureus)

Το Τσακάλι (λέγεται και «Χρυσό τσακάλι» για να ξεχωρίζει από τα άλλα δυο είδη τσακαλιού, το Ριγωτό τσακάλι, Canis adustus και το Μελανόραχο τσακάλι, Canis mesomelas) ζούσε παλιότερα στο ανατολικό τμήμα της κεντρικής και νότιας Ευρώπης. Μετά τα μέσα του 20ου αιώνα, η κατανομή του διασπάστηκε σε πολλούς μενονωμένους πυρήνες, ασταθούς μεγέθους, επισφαλούς επικοινωνίας και εν τέλει αβέβαιης βιωσιμότητας. Η ίδια κατάσταση επικρατούσε και στην Ελλάδα, με έναν απομονωμένο γαλαξία θέσεων στη Νότια Πελοπόννησο και διάσπαρτους πυρήνες στη ΒΑ Ελλάδα.
Με την μετακίνηση του είδους από το χαρακτηρισμό του «επιβλαβούς» στο καθεστώς του «απειλούμενου» και τη συνεπαγόμενη μείωση της καταδίωξης, το Τσακάλι ανέκαμψε πληθυσμιακά και ανέκτησε μεγάλο μέρος της παλιάς εξάπλωσής του. Σήμερα η κατανομή του περιλαμβάνει την ημιορεινή ηπειρωτική χώρα, την Πελοπόννησο και αρκετά μεγάλα νησιά (Σάμος, Κέρκυρα, Λευκάδα, Σαπιέντζα και πρόσφατα Εύβοια). Στις προστατευόμενες περιοχές (πχ., Ε.Π Λίμνης Κερκίνης), η αύξηση του πληθυσμού σχετίζεται με τη συνεχή παρουσία φυλάκων, ενώ σε άλλες περιοχές (π.χ., Δυτική Μάνη) με την ύπαρξη νεκρών κτηνοτροφικών ζώων και την αύξηση των ανοιχτών σκουπιδότοπων.

Τα θηλαστικά της Ελλάδας
Το Τσακάλι (Canis aureus) στην Αρεόπολη

Το Τσακάλι είναι οπορτουνιστικό ζώο, τόσο σε ότι αφορά στη διατροφή του (μικρά ζώα, αμφίβια, έντομα, αλλά και ψοφίμια, σκουπίδια, φρούτα, αυγά και νεοσσούς πουλιών) όσο και στη φυσιογνωμία του πεδίου κίνησης, καταφυγής και φωλιάσματος (μακκία, φρύγανα, αραιό δάσος, καλλιέργειες, υγρότοποι).

Στην Πελοπόννησο, με την εξαφάνιση, κάπου στα μέσα του 20ου αιώνα, του Λύκου, το Τσακάλι είναι πλέον το μεγαλύτερο σαρκοφάγο που επιβιώνει σε άγρια κατάσταση. Στη Μάνη, το βράδυ τα τσακάλια κάνουν αισθητή την παρουσία τους, ακόμα και κοντά στα χωριά, με μια σύντομη αλλά εντυπωσιακή συναυλία ουρλιαχτών.
Χωρίς να είναι ακριβώς αγελαίο ζώο, το Τσακάλι σχηματίζει μικρές ομάδες ατόμων με συγγενικές σχέσεις, που αν και κινούνται και ξεχωριστά, διατηρούν μια χαλαρή δομή.
Η πρόσφατη ανανέωση της παρουσίας του ζώου στα μεγάλα νησιά επισημαίνει τη δυναμική του είδους, αλλά και την ικανότητά του να διασχίζει επιφάνειες νερού.

Κείμενο & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide greece

ΤΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Φωτογραφίες και περιγραφές των σημαντικότερων ειδών θηλαστικών της Ελλάδας περιλαμβάνονται στους οδηγούς που αποκτώνται μέσα από την εφαρμογή topoguide greece.

Το topoguide greece είναι διαθέσιμο για συσκευές Android από το Play Store της Google topoguide greece.

Το topoguide greece είναι επίσης διαθέσιμο για συσκευές iOS (iPhone και iPad) από το App Store της Apple Topoguide Greece.

Κάθε περιοχή περιέχει έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής και παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος δεκάδων πεζοπορικών και ορειβατικών διαδρομών.