Ο Παπα–Θύμιος Βλαχάβας (1760-1809), γεννημένος στην περιοχή των Χασίων, βόρεια των Μετεώρων, υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς προεπαναστατικούς ήρωες. Ο πατέρας του, Αθανάσιος Βλαχάβας, ήταν επικεφαλής των Αρματολών στα Χάσια και είχε σχέσεις με τη μονή Υπαπαντής, κοντά στην οποία βρίσκεται το πιο πάνω μνημείο.

Αρχικά ο Θύμιος Βλαχάβας έγινε κληρικός και αργότερα αρχηγός σώματος Κλεφτών. Μετά από μακρόχρονη προετοιμασία και μέσα στο κλίμα υποσχέσεων των μεγάλων ευρωπαϊκών κρατών και ειδικά της Ρωσίας για βοήθεια σε ενδεχόμενη εξέγερση κίνηση κατά των Οθωμανών, την άνοιξη τού 1808 ο Βλαχάβας υποκίνησε μια επαναστατική προσπάθεια εναντίον των Τούρκων. Οι ομάδες που τον στήριξαν ηττήθηκαν, η όλη κίνηση απέτυχε και ο Βλαχάβας υποχώρησε στον Όλυμπο και μετά στις Σποράδες.

Την επόμενη χρονιά, δίνοντας εμπιστοσύνη στην υπόσχεση για αμνηστία εκ μέρους του Σουλτάνου, ο Βλαχάβας συνέστησε την παύση των συγκρούσεων και παραδόθηκε. Ωστόσο βασανίστηκε και θανατώθηκε παραδειγματικά από τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων, που λειτουργώντας ανεξάρτητα από την Υψηλή Πύλη προσπαθούσε να καταστείλει τα κινήματα των αρχών του 19ου αιώνα. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Αλή Πασάς θα εκτελεστεί ως αποστάτης, ενώ η μεγάλη επανάσταση του 1821 θα διακόψει οριστικά την κυριαρχία των Τούρκων στα Βαλκάνια.