Παρνασσός: Νίταμος-Βαρκός Δεσπότη

Παρνασσός

Νίταμος-Βαρκός Δεσπότη

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Παρνασσός
Στο ξέφωτο με τις φτέρες, κοντά στον Νίταμο
Πατήστε για μεγέθυνση

Η διαδρομή Νίταμος-Βαρκό Δεσπότη είναι μια μικρή, εύκολη πορεία που μπορεί να γίνει από όλη την οικογένεια. Η διαδρομή περνά από δύο πολύ ενδιαφέροντα γεωλογικά στοιχεία της περιοχής: την πηγή Νίταμος και τη μικρή πόλγη Βαρκός Δεσπότη.

Η πορεία μπορεί να ξεκινήσει από οποιοδήποτε σημείο του χωματόδρομου που ανηφορίζει από την είσοδο του συμπλέγματος τουριστικών καταλυμάτων Έλατος προς τον άσφαλτο Λιβάδι Αράχωβας-Κελάρια. Αν δεν υπάρχει πρόβλημα βατότητας του χωματόδρομου, το πιο πρόσφορο σημείο να αφήσετε το όχημά σας είναι η διακλάδωση με το μικρότερο δρόμο που οδηγεί στην πηγή Νίταμος.

Με το δρομάκι αυτό φτάνουμε εύκολα στο χώρο της πηγής Νίταμος. Η πηγή είναι μαστευμένη και μπορούμε να πάρουμε νερό μόνο από βρύση, στο πλάτωμα στάθμευσης.

Το μονοπάτι ξεκινά από τη βρύση και το μικρό στέγαστρο και ανηφορίζει ομαλά στο ελατόδασος. Το ύψος και η δομή του δάσους φανερώνουν μια περιοχή που έχει να υλοτομηθεί πολλές δεκάδες χρόνια.
Παρνασσός

Παρνασσός
Ανάπαυση στον Άγιο Νικόλαο
Πατήστε για μεγέθυνση

Το μονοπάτι συναντά το χωματόδρομο στο ύψος μικρής εκκλησίας αφιερωμένης στον Άγιο Νικόλαο. Μέχρι εδώ η σήμανση είναι πυκνή και έντονα ορατή.

Από εδώ θα μπούμε στο μεγάλο οροπέδιο Βαρκός Δεσπότη, μια επιμήκη λεκάνη ελλειψοειδούς σχήματος, την οποία διασχίζουμε κατά μήκος του μεγάλου άξονά της. Περνάμε το παλιό πηγάδι και τη ζώνη βράχων της καταβόθρας και φτάνουμε εύκολα στον άσφαλτο Λιβάδι Αράχωβας-Κελάρια. Το τελευταίο αυτό τμήμα δεν έχει καθόλου σήμανση, αλλά ο στόχος είναι προφανής.

Παρνασσός: Το παλιό πηγάδι στο Βαρκό Δεσπότη

Σήμανση

Πινακίδες και σημάδια

Όλη η διαδρομή είναι πολύ καλά σημασμένη με διπλά ή και τριπλά πινακιδάκια με κυκλικά σύμβολα - κόκκινο, κίτρινο, μπλε. Η διαδρομή χρησιμοποιείται και από ποδηλάτες, και έτσι υπάρχει παράλληλα και η σήμανση των ποδηλατικών διαδρομών προς Επτάστομο και Κρόκι.

Επισημάνσεις και χρήσιμα

Νερό στη διαδρομή

Νερό θα βρούμε στη βρύση, στο τέλος του χωματόδρομου. Η βρύση τροφοδοτείται από την πηγή Νίταμος.
Η πηγή Νίταμος είναι μια από τις πολλές πηγές στα δυτικά των ψηλών κορυφών (όπως οι πηγές της Αγόριανης, η Μεγάλη Βρύση και άλλες) που αναβλύζουν σε κάποια ασυνέχεια του δαιδαλώδους καρστικού πλέγματος της ζώνης αυτής.
Η πηγή Νίταμος παίρνει το όνομά της από την κοινή παραφθορά του ονόματος του δέντρου ίταμος (Taxus bacata), σχετικά ασυνήθιστο κωνοφόρο που το βρίσκουμε διάσπαρτο στη ζώνη του ορεινού δάσους.

Η πηγή είναι μαστευμένη και το νερό της τροφοδοτεί τις τουριστικές και οικιστικές μονάδες που άνθισαν ψηλότερα από την Αγόριανη.

Γεώτοποι

Βαρκός Δεσπότη

Ο Βαρκός Δεσπότη είναι ένα από τα πολλά απροσδόκητα τοπία του Παρνασσού. Είναι μια μεγάλη δολίνη, μορφολογία πολύ συνηθισμένη στον Παρνασσό, με κύρια διαφορά ότι έχει μεγάλες διαστάσεις, είναι έντονα επιμήκης και αποτελεί το χώρο συγκέντρωσης των απορροών των γύρω εκτεταμένων κορυφών. Λόγω αυτών των χαρακτηριστικών, υδρολογικά λειτουργεί σαν μια μικρή πόλγη, που συλλέγει τα νερά των γύρω αναγλύφων και τα οδηγεί προς το χαμηλότερο σημείο της λεκάνης, όπου και εμφανής καταβόθρα.

Στη φωτογραφία φαίνεται ο βράχινος τοίχος που κρύβει τη ζώνη παροχέτευσης των εποχικών νερών της πόλγης - η πιο ορατή οπή αποτελεί την κύρια είσοδο του συτήματος της πολύστομης αυτής καταβόθρας.
Κοντά στην καταβόθρα υπάρχει παλαιό πηγάδι, που κατεβαίνει στη στάθμη κορεσμού του εδάφους.

Φύση

Κοραλιόμορφα μανιτάρια

Στα πιο πυκνά και υγρά σημεία του ελατοδάσους, θα βρούμε μεμονωμένα άτομα ή μικρές ομάδες από κοραλιόμορφα μανιτάρια, που ανήκουν στα γένη Ramaria, Calocera, Clavaria, Clavulina, Clavulinopsis, Ramariopsis, Artomyces και άλλα.
Το πιο εντυπωσιακό είδος της ομάδας αυτής είναι η Calocera viscosa (φωτογραφία αριστερά), που σχηματίζει μεγάλα καρποσώματα με κερατοειδείς απολήξεις σε αποχρώσεις του κίτρινου, του χρυσού και του πορτοκαλί. Κάθε κορμός διακλαδίζεται σε επιμέρους κλάδους, οι οποίοι καταλήγουν με τη σειρά τους σε 1 έως 3 άκρα. Δεν είναι φαγώσιμο.
Θα το συναντήσουμε στη διαδρομή αυτή, όπως και σε πολλές άλλες υγρές και σκιερές θέσεις στον Παρνασσό και σε όλα τα Ελληνικά βουνά.

Βλάστηση: Ελατόδασος, χορτολίβαδο.
Χλωρίδα: Είδη του ελατοδάσους του Παρνασσού
Πανίδα: Πουλιά του ελατοδάσους.

Εξυπηρετήσεις

Αγόριανη: Εστιατόρια, ταβέρνες, καφέ, αρτοποιείο, διάφορα καταστήματα. Ξενώνες.

Οδηγός του Παρνασσού

Η διαδρομή Νίταμος-Βαρκός Δεσπότη περιλαμβάνεται στην εφαρμογή Παρνασσός topoguide.

Ο οδηγός Παρνασσός topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android από το Play Store. Προμηθευτείτε τον οδηγό του Παρνασσού ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή topoguide Greece.

Ο οδηγός Παρνασσός topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Προμηθευτείτε τον οδηγό του Παρνασσού ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Η εφαρμογή παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος της διαδρομής, καθώς και έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής του Παρνασσού.

Όλα τα σημεία ενδιαφέροντος που απεικονίζονται στο χάρτη αποτελούν διαδραστικές πηγές πληροφορίας της εφαρμογής: στο πεδίο, κάθε σημείο προβάλλεται αυτόματα στην οθόνη όταν το πλησιάζουμε και μας οδηγεί στο σχετικό λήμα του ψηφιακού οδηγού που περιέχεται στην εφαρμογή.