Ο22 Καταφύγιο Μ. Δέφνερ-Ζεμενό

Το σκέλος του Ο22 από το καταφύγιο "Μ. Δέφνερ" στη θέση Σαραντάρι έως το Ζεμενό, το διάσελο του Παρνασσού με την Κίρφη, είναι το δυσκολότερο, το πιο απαιτητικό και πιο "ορειβατικό" τμήμα του Ο22. Είναι το μόνο τμήμα όπου ο ορειβάτης μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με χιόνι ή χιονούρες, ακόμα και μέχρι τη μέση του Καλοκαιριού. Εδώ θα συναντήσουμε όλες τις εποχές τις αντίστοιχες αλπικές καιρικές συνθήκες, δηλαδή χιόνι, χαλάζι, βροχές ή ομίχλες και προφανώς πρέπει να είμαστε κατάλληλα εξοπλισμένοι. Τέλος, δεν υπάρχει νερό στα υψόμετρα αυτά και καλό είναι να κάνουμε τις ανάλογες προμήθειες.

Η διαδρομή ολοκληρώνεται στο Ζεμενό. Ο μικρός συνοικισμός του Ζεμενού γεννήθηκε από τις ανάγκες μιας άλλης εποχής: υπήρξε σημαντικός σταθμός με "χάνια" (πανδοχεία) και σταύλους, που φιλοξενούσε τα καραβάνια που περνούσαν προς την Άμφισσα και τη Δωρίδα. Διήνησε τις τελευταίες δεκαετίες ως τουριστικός σταθμός, επωφελούμενο από τη "ρουστίκ" φάση της περιόδου αίγλης των χιονοδρομικών κέντρων του Παρνασσού.

Σήμερα το Ζεμενό έχει υπερκεραστεί από ανάλογες εξυπηρετήσεις στα Καλύβια Αράχωβας και η όποια δραστηριότητα είναι πλέον άτονη και περιστασιακή. Παραμένει ωστόσο θέση αναφοράς, ακόμα και στη σημερινή οδική πραγματικότητα.

Εκτός από την εικόνα εντυπωσιακών τοπίων, η διαδρομή προσφέρει μια εξαιρετική ευκαιρία συναντήσεων με την αλπική και ορεινή χλωρίδα του Παρνασσού, καθότι διαγράφει ένα τόξο κατά μήκος της πιο ενδιαφέρουσας χλωριδικά ζώνης του μεγάλου βουνού. Τα αξιοσημείωτα, σπάνια ή ενδημικά, είδη είναι δεκάδες: ανάμεσα τους πολλά φέρουν ιδιαίτερα ονόματα, που προδίδουν την ελληνικότητα της βιογεωγραφίας τους: parnassica, delphinensis, topaliana και πολλές άλλες ανάλογες αναφορές.

Ξεκινάμε από το καταφύγιο Μ. Δέφνερ στη θέση Σαραντάρι, περνάμε μέσα από τις εγκαταστάσεις βάσης του Χιονοδρομικού Ski Club και κοντά στον τελευταίο πυλώνα του λιφτ βρίσκουμε την αρχή του μονοπατιού.

Με αρκετά σαφές και σχετικά καλά σημαδεμένο μονοπάτι, ανηφορίζουμε τις απότομες πλαγιές του Γεροντόβραχου σε βραχώδες πεδίο. Η θέα προς τον Ανατολικο Παρνασσό και τη Γκιώνα είναι εντυπωσιακή. Φτάνοντας στην κορυφογραμμή, συνεχίζουμε σε σταδιακά ομαλότερο πεδίο και λάκκες μέχρι την κορυφή Γεροντόβραχος (2390 μ), δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Παρνασσού.

Από την κορυφή, κατηφορίζουμε μέσα από μια απότομη ύφεση σαν λούκι προς την Τουμπόραχη. Διατρέχουμε επάλληλες λάκκες και μετά πετροπλαγιές στη νότια όψη της Τσαρκόραχης και φτάνουμε στην Τσαρκόλακκα. Συνεχίζουμε σε σχετικά ομαλό πεδίο μέχρι τη Μπαϊτανόραχη, από όπου περνάμε το πέρασμα Σιδερόπορτες.

Οι Σιδερόπορτες είναι, όπως προσπαθεί να μας προειδοποιήσει και η "σκληρότητα" του τοπωνυμίου, ένα άγριο πεδίο βράχων και απότομης σάρας με μια τεράστια υψομετρική διαφορά. Ακολουθώντας τη σήμανση και κάποια υπολείματα διαμορφώσεων, καταβαίνουμε την απότομη πλαγιά αναζητώντας τις πιο σταθερές ζώνες της σάρας. Τελικά φτάνουμε στη λάκκα του Αγίου Νικολάου, κοντά στο ομώνυμο ξωκλήσι. Από εδώ, κατεβαίνουμε μια βραχώδη πλαγιά, τέμνουμε το δρόμο και πάμε με ελιγμούς μέχρι τη Γιώργη βρύση. Στη συνέχεια μπαίνουμε στη μακρύτατη ρεματιά Παπαδόλακκα, ένα κουραστικό πεδίο μέσα σε μια κλειστή και δασωμένη χαράδρωση. Το μονοπάτι είναι αλλού σαφές και αλλού δυσδιάκριτο, ενώ η σήμανση είναι μέτρια. Φτάνουμε τέλος στα πρώτα σπίτια, πάνω από το Ζεμενό και καταλήγουμε στις ταβέρνες του άλλοτε τουριστικά σημαντικού αυτού οδικού περάσματος. Εδώ θα βρούμε νερό και εστίαση, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα διαμονής. Σε κάθε περίπτωση, για διαμονή και τροφοδοσία, η Αράχωβα είναι πολύ κοντά (πχ., μπορούμε να καλέσουμε ένα ταξί).

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος