Τα μικρά βουνά της Στερεάς Ελλάδας

Αράκυνθος
Κεφαλόβρυσο
Άγιος Νικόλαος Κρεμαστός

Η σπηλαιοεκκλησιά του Αγίου Νικολάου του επονομαζόμενου Κρεμαστού είναι ναΰδριο που ιδρύθηκε στο μέσο Βυζάντιο ως καθολικό κοινοβιακής μονής. Ο χώρος του ιερού φέρει πλούσια εικονογράφηση με έργα του 12ου αιώνα. Η τοποθεσία παρέχει ύψιστους όρους άμυνας και ασφάλειας και ανταποκρίνεται στο ασκητικό ιδεώδες.

Ο Άγιος Νικόλαος ο Κρεμαστός είναι το πιο εκλυστικό από τα αναρίθμητα βυζαντινά μνημεία της Αιτωλίας, καθώς η επίσκεψη του συνδυάζει το αρχαιογνωστικό με το πεζοπορικό και το περιβαλλοντικό ενδιαφέρον.

Η πορεία ξεκινά από το Κεφαλόβρυσο και αρχικά ακολουθεί τον επιστρωμένο δρόμο προς το νεκροταφείο του χωριού. Συνεχίζουμε μέχρι πλάτωμα, όπου βρίσκεται το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία.

Περνάμε δίπλα από κτηνοτροφική μονάδα και συνεχίζουμε στο χωματόδρομο, που ανηφορίζει με ελιγμούς. Σταδιακά γίνεται δύσβατος και τελικά σταματά σε υψόμετρο 250 μ. περίπου, κοντά σε παλιό ερείπιο. Από εδώ αρχίζει το μονοπάτι, που είναι αρκετά σαφές και ανηφορικό. Η πορεία εξελίσεται σε πολύ πετρώδες έδαφος, σε προσήλια πλαγιά με δέντρα και μεγάλους θάμνους.

Το μονοπάτι διατρέχε την πλαγιά και μπαίνει στη χαράδρα. Το τελευταίο ανηφορικό τμήμα είναι σε καλοχτισμένη πέτρινη σκάλα και μας φέρνει στην είσοδο της βραχοσκεπής, που φιλοξένησε το ναό του Αγίου Νικολάου του Κρεμαστού, καθολικό κοινοβιακής μονής που λειτούργησε στη θέση αυτή κατά τους μέσους βυζαντινούς χρόνους.

Απέναντι από τη σπηλαιοκλησία, μέσα στο πέταλο των βράχων, την υγρή περίοδο σχηματίζεται ένας καταρράκτης 15 μέτρων, που γίνεται πραγματικά εντυπωσιακός τις μέρες μετά τις βροχές.

Σήμανση

Πινακίδες και σήμανση

Στο κέντρο του Κεφαλόβρυσου, στην αφετηρία του δρόμου προς τη χαράδρα, υπάρχει πινακίδα κατεύθυνσης.

Επισημάνσεις και χρήσιμα

Βατότητα και κίνδυνοι

Το τμήμα του μονοπατιού που ελίσσεται μέσα στη χαράδρα είναι απόκρημνο. Στο τελευταίο σκέλος χρειάζεται προσοχή για πέτρες που μπορεί να κυλήσουν από τους προπορευόμενους.

Φύση

Αρπακτικά πουλιά και ορεινή τοπογραφία

Η χαράδρα του Αγίου Νικολάου του Κρεμαστού σχηματίζεται στη μεσημβρινή πλευρά της οροσειράς του Αράκυνθου και αποτελεί μέρος ενός εκτεταμένου συστήματος βραχώδους αναγλύφου, που υψώνεται απότομα πάνω από την πεδινή ζώνη του Αιτωλικού. Κατά μήκος αυτής της λουρίδας, που εκτείνεται από το Χρυσοβέργι μέχρι την Αγριλιά, δημιουργούνται έντονα ανοδικά ρεύματα, ως αποτέλεσμα της απότομης κάμψης των δυναμικών γραμμών των αερίων μαζών που θερμαίνονται στην πεδιάδα.

Τα ρεύματα αυτά επιτρέπουν στα μεγάλα αρπακτικά πουλιά της περιοχής και ειδικά στα πτωματοφάγα όρνια, να περιτρέχουν την πεδινή ζώνη σε κατάλληλο ύψος και να κινούνται άκοπα ανάμεσα στο φαράγγι της Κλεισούρας, όπου κουρνιάζουν, και τα πεδία διατροφής τους στον κεντρικό Αράκυνθο αλλά κυρίως τη Βαράσοβα, όπου λόγω του κρημνώδους πεδίου, η παραδοσιακή κτηνοτροφία είχε πολλές απώλειες.

Σε ένα πιο τοπικό επίπεδο, τα ανοδικά ρεύματα της χαράδρας του Αγίου Νικολάου επιτρέπουν στα γεράκια, όπως το Βραχοκιρκίνεζο και ο Πετρίτης (που έχει διαπιστωθεί ότι κυνηγά και ίσως φωλιάζει στα βράχια) να κερδίσουν άκοπα ύψος για να συνεχίσουν καθοδικά την επισκόπιση των θηραματικών πεδίων τους. Αφού χάσουν ύψος, τα γεράκια επιστρέφουν στη βάση της χαράδρας και αξιοποιούν ξανά τα ρεύματα για να ανέβουν στη στέψη της.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος