Τα Αρκαδικά Μονοπάτια

Τα Αρκαδικά Μονοπάτια
στο Λύκαιο

Αρκαδικά Μονοπάτια: Αγναντεύοντας την αρχαία Παρρασία και τη Μεγαλοπολίτιδα από την Ψηλή Παναγιά του Κουρουνιού
Αρκαδικά Μονοπάτια
Αγναντεύοντας την αρχαία Παρρασία και τη Μεγαλοπολίτιδα
από την Ψηλή Παναγιά του Κουρουνιού
Πατήστε για μεγέθυνση

Η κυκλική διαδρομή Αρκαδικά Μονοπάτια

Τα Αρκαδικά Μονοπάτια (Arcadian Trails, γνωστά και ως Παρράσια Μονοπάτια) είναι μια μεγάλη κυκλική διαδρομή γύρω από το Λύκαιον όρος, στη ΝΔ Αρκαδία. Η περιοχή ανήκει στην αρχαία Παρρασία, περιοχή που αργότερα εντάχθηκε στη Μεγαλοπολίτιδα. Οι κύριοι κόμβοι του πλέγματος είναι η κώμη Καρύταινα και τα χωριά Ίσαρης, Βάστας, Άνω Καρυές, Λύκαιο και Καστανοχώρι, ενώ μείζον σημείο ενδιαφέροντος της διαδρομής είναι η εκκλησία της Αγίας Θεοδώρας.

Αρκαδικά Μονοπάτια
Αρκαδικά Μονοπάτια
Η εκκλησία της Αγίας Θεοδώρας, στο σκέλος Βάστας-Ίσαρης

Τα Αρκαδικά Μονοπάτια αποτελούν μέρος της πολυετούς προσπάθειας του Σωματείου "Φίλοι του Παρράσιου Πάρκου", μεγάλης συλλογικής κινητοποίησης ντόπιων και άλλων που υποστηρίζουν την ίδρυση ενός πολιτιστικού πάρκου στην περιοχή. Η ιστοσελίδα των Φίλων του Παρράσιου Πάρκου περιλαμβάνει όλο το ιστορικό της κίνησης και προβάλει τα πολιτισμικά στοιχεία της περιοχής.

Τα Αρκαδικά Μονοπάτια αποτελούνται από 8 ημερήσια τμήματα. Η διαδρομή έχει σαν εκκίνηση και τερματισμό την Καρύταινα, αλλά ως κυκλική μπορεί να έχει οποιαδήποτε αφετηρία. Επιπλέον της κεντρικής χάραξης, υπάρχουν πολλά παρακλάδια που οδηγούν σε γειτονικά χωριά ή άλλους προορισμούς (όπως ο αρχαιολογικός χώρος του Επικούρειου Απόλλωνα) ή γεφυρώνουν συντομεύσεις ανάμεσα στους κόμβους του ίδιου του δικτύου.

Τα Αρκαδικά Μονοπάτια σχεδιάστηκαν ώστε να περνάνε από τους οικισμούς Καρύταινα, Κάτω Κοτύλιο (Στρογγυλό), Κοτύλιο, Άνω Καρυές, Λύκαιο, Βάστας, Ίσαρης, Καστανοχώρι, Ίσωμα Καρυών, Κυπαρίσσια και Μαυριά. Περαιτέρω, αναπτύσσονται πεζοπορικές συνδέσεις με περιφερειακούς προορισμούς, όπως οι Χράνοι, τη Χρούσα, του Κουρουνιού και τα χωριά της Οιχαλίας (Αμπελιώνα, Νέδα, Άνω Μέλπεια, Άγιος Σώστης, Σκληρός κα.).

#
Διαδρομή
URL
Μήκος
m
Χρόνος
h.hh
Σχόλιο
Κυκλική διαδρομή των Αρκαδικών Μονοπατιών
Καρύταινα-Κoτύλιο 10406 5.5 Δεν υπάρχει γέφυρα στη διέλευση του Αλφειού
Κoτύλιο-Άνω Καρυές 8209 3 Από τον Προφήτη Ηλία μέχρι το ηρώο των Κυπρίων δασοπυροσβεστών η διαδρομή δεν είναι καθαρισμένη
Άνω Καρυές-Λύκαιο 3685 2 Προσοχή στην άνοδο πριν την κατολίσθηση
Λύκαιο-Βάστας 8859 3 Το σκέλος αυτό έχει αρκετές πηγές
Βάστας-Ίσαρης 10318 5 Δεν υπάρχει γέφυρα στο διασκελισμό της ρεματιάς
Ίσαρης-Καστανοχώρι 11928 6 Τοπικά προβλήματα με τη σήμανη
Καστανοχώρι-Ίσωμα Καρυών 6384 3 Τοπικά προβλήματα βατότητας λόγω βλάστησης
Ίσωμα Καρυών-Καρύταινα 10922 5.5 Υπάρχει νέα χάραξη, χωρίς συνεπή σήμανση
Σύνολο 0 0 -

Οι συνδετικές διαδρομές

Αρκαδικά Μονοπάτια: Στην κορυφή Διαφόρτι του Λύκαιου, αναμετρώντας την απόσταση με την Ιερή Κορυφή
Αρκαδικά Μονοπάτια
Στην κορυφή Διαφόρτι του Λύκαιου,
αναμετρώντας την απόσταση με την Ιερή Κορυφή
Πατήστε για μεγέθυνση

Πέραν των δύο μεγάλων πεζοπορικών δικτύων Αρκαδικά Μονοπάτια και Apollo Trails, η περιοχή προσφέρει πολλές προτάσεις μικρών ή μεγαλύτερων πορειών, που ακολουθούν παλιές συνδέσεις, νεότερους χωματόδρομους ή φυσικές γραμμές και πιο συχνά συνδυασμούς των τριών προηγούμενων στοιχείων.

Ο κυριότερος κόμβος των τοπικών διαδρομών είναι οι Άνω Καρυές. Κοντά στο χωριό, εκτός των πεζοπορικών διαδρομών, προτείνεται ένας περίπατος κατά μήκος της ράχης Βίγλα (η τοποθεσία λέγεται επίσης Ψηλαίικο) που καταλήγει ψηλά στη χαράδρα από Άνω Καρυές προς Κάπελη. Όλη η πορεία έχει ωραία θέα προς τις Άνω Καρυές και το έξαρμα του Αγίου Γεωργίου Σκορτών, από το τέλος μπορούμε να διακρίνουμε τη σπηλιά Καταφύγιο.

Οι περισσότερες από τις διαδρομές αυτές δεν είναι σημαδεμένες και στις περιπτώσεις που δεν βασίζονται στο αγροτικό οδικό δίκτυο μπορεί να παρουσιάζουν τοπικά προβλήματα βατότητας ή προσανατολισμού, σε γενικές γραμμές ωστόσο είναι εύκολες και προφανείς πορείες, με μεγάλο ενδιαφέρον.

#
Διαδρομή
URL
Μήκος
m
Χρόνος
h.hh
Σχόλιο
Διαδρομές από τις Άνω Καρυές
Άνω Καρυές-Νέδα 6900 2.5 Ευχάριστη διαδρομή, παρόλο που ακολουθεί χωματόδρομο στο μεγαλύτερο μήκος της
Άνω Καρυές-Βίγλα (Ψηλαίικο) 1395 0.5 Σύντομη πορεία σε δρομάκι - εξαιρετικό τοπίο
Άνω Καρυές-Κάστρο Αγίου Γεωργίου Σκορτών 9800 4 Χωματόδρομος και στο τέλος μια ωραία ανάβαση σε στενό αλλά σημαδεμένο μονοπάτι
Άνω Καρυές-Ιερό του Πανός στο Μπέρεκλα 6900 2.5 Χωματόδρομος και λίγο μονοπάτι
Άνω Καρυές-Βωμός Διός στο Λύκαιο 1395 0.5 Μια εξαιρετική και ολοκληρωμένη ανάβαση
Στάδιο Λυκαίων-Βωμός Διός στο Λύκαιο 1395 0.5 Μια σύντομη αλλά συγκλονιστική διαδρομή
Στάδιο Λυκαίων-κορυφή Διαφόρτι 3302 1.5 Η καλύτερη όδευση για την ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή του Λύκαιου
Συνδετικές διαδρομές
Κοτύλιο-Παλάτου 3782 1.5 Πορεία πάνω στο παλιό μονοπάτι. Κατάσταση βατότητας καλή
Παλάτου-Σκληρός 11413 4.5 Μεγάλη και ενδιαφέρουσα σύνδεση
Αρκαδικά Μονοπάτια-Χρούσα 3600 2 Σύνδεση με το τμήμα Ίσαρης-Καστανοχώρι. Μέτρια σήμανση με τα πλακίδια των Αρκαδικών Μονοπατιών
Χράνοι-Αγία Θεοδώρα 9800 4 Έχει γίνει ένας βασικός καθαρισμός. Δεν υπάρχει σήμανση
Κουρουνιού-Κάστρο Αγίου Γεωργίου Σκορτών 2800 2 Παλιά δρομάκια και μονοπάτια. Η τελική ανάβαση σε στενό αλλά σημαδεμένο μονοπάτι
Καστανοχώρι-Κάστρο Αγίου Γεωργίου Σκορτών 7300 3 Χωματόδρομος και στο τέλος μια ωραία ανάβαση σε στενό αλλά σημαδεμένο μονοπάτι
Τετράζι
Κάτω Μέλπεια-Άνω Μέλπεια 4500 2 Εναλλαγή χωματόδρομων και παλιών μονοπατιών
Βάστας-Τετράζι 6300 2.5 Χωματόδρομος με δυνατότητα συντόμευσης στους ελιγμούς του κώνου της κορυφής
Άνω Μέλπεια-Τετράζι 5000 2 Κτηνοτροφικοί χωματόδρομοι και μονοπάτια
Μίνθη
Λινίσταινα-κορυφή Μίνθης 5193 2.25 Ανάβαση από τη Λινίσταινα στο φρούριο Κρεπακόρε
Αμυγδαλιές-κορυφή Μίνθης 6812 3 Ανάβαση από τις Αμυγδαλιές στο φρούριο Κρεπακόρε
Σύνολο 0 0 -

Η σύνδεση των Αρκαδικών Μονοπατιών με τα Apollo Trails

Αρκαδικά Μονοπάτια: Στη Βίγλα των Άνω Καρυών, με θέα το βράχο του κάστρου Αγίου Γεωργίου Σκορτών
Αρκαδικά Μονοπάτια
Στη Βίγλα των Άνω Καρυών
, με θέα το βράχο του κάστρου Αγίου Γεωργίου Σκορτών
Πατήστε για μεγέθυνση

Η διασύνδεση των Αρκαδικών Μονοπατιών με τα Apollo Trails γίνεται είτε μέσω διαφόρων διαδρομών, όπως των εκατέρωθεν διαδρομών που καταλήγουν στην Ιερή Κορυφή, μέσω της διαδρομής Ιερό του Πανός στο Μπέρεκλα – Άνω Καρυές ή τέλος μέσω μιας συντομότερη και ευκολότερης διαδρομής από τη Νέδα προς τις Άνω Καρυές. Η διαδρομή ακολουθεί κυρίως χωματόδρομο και είναι εύκολη και ευχάριστη.

Οι διαδρομές που συγκλίνουν στην Ιερή Κορυφή είναι από μεν την αρκαδική πλευρά το 2ο σκέλος των Αρκαδικών Μονοπατιών, δηλαδή η διαδρομή Κoτύλιο-Άνω Καρυές, καθώς και η τοπική διαδρομή Άνω Καρυές-Βωμός Διός στο Λύκαιο και η συντομότερη εκδοχή της Στάδιο Λυκαίων-Βωμός Διός στο Λύκαιο.

Από τη μεσσηνιακή πλευρά, στην Ιερή Κορυφή καταλήγουν οι διαδρομές Νέδα-Βωμός Διός στο Λύκαιο και Άγιος Σώστης-Βωμός Διός στο Λύκαιο. Έτσι ο πεζοπόρος μπορεί να σχεδιάσει ένα διασκελισμό του βουνού μεταξύ των Άνω Καρυών και διαφόρων προορισμών στην κοιλάδα της Νέδας.

Παράλληλα, από τα λιβάδια στο Καρυώτικο, στα ΝΔ της Ιερής Κορυφής, περνά η διαδρομή Άνω Καρυές-Νέδα. Η όδευση αυτή αποφεύγει την ανάβαση στην κορυφή και περνά από χαμηλότερο υψόμετρο. Στην κάθοδο προς τη μεσσηνιακή πλευρά μπορούμε να απολουθήσουμε είτε τον άμεσο χωματόδρομο προς τη Νέδα, είτε να αποκλίνουμε μέσω της διαδρομής Άνω Καρυές-Ιερό του Πανός στο Μπέρεκλα προς το ιερό του Πάνα και από εκεί να κατευθυνθούμε προς τη Νέδα, μέσω της διαδρομής Νέδα-Ιερό Πάνα στου Μπέρεκλα ή προς τον Άγιο Σώστη μέσω της πορείας Άγιος Σώστης-Ιερό Πάνα.

Τέλος, ένας ακόμα άξονας διασύνδεσης είναι οι δυο συνοεχόμενες διαδρομές Κοτύλιο-Παλάτου και Παλάτου-Σκληρός. Οι δύο αυτές διαδρομές, που είχαν καθαριστεί πριν μερικά χρόνια, εκκινούν από το Κοτύλιο, κόμβο ανάμεσα στο 1ο και 2ο σκέλος των Αρκαδικών Μονοπατιών και χρησιμοποιώντας το μικρό χωριό Παλάτου ως ενδιάμεσο σταθμό της μεγάλης διάσχισης της βόρειας πλευράς του Λύκαιου όρους, καταλήγουν στο Σκληρό, ΒΔ άκρος του δικτύου των Apollo Trails.

Το Εθνικό Μονοπάτι Ο32

Το Εθνικό Μονοπάτι O32 συνδέει τη Βυτίνα με την Καρδαμύλη. Ξεκινά από τη Βυτίνα και περνώντας από το χωριό Ζυγοβίστι, τη Δημητσάνα, το φαράγγι του Λούσιου, την Καρύταινα, τα χωριά Λυκόσουρα, Τριπόταμο, Λεοντάρι, Γεωργίτσι, τη Λαγκάδα στον Ταΰγετο, φτάνει στα Πηγάδια. Ακολουθεί ένα δύσκολο τμήμα μέσα από τη χαράδρα της Κοσκάραγας και το Ρίντομο προς την κορυφογραμμή του Ταϋγέτου και τις Πόρτες με κατάληξη στο καταφύγιο Ταϋγέτου, στη θέση Βαρβάρα. Στη συνέχεια, μέσα από τη χαράδρα του Βυρού, το Ο32 περνά κοντά από τα Τσέρια και καταλήγει στην Καρδαμύλη.

Η διαδρομή έχει μήκος 200 χλμ. και μπορεί να οργανωθεί σε 13 ημερήσια σκέλη (συν την παραλλαγή Τσέρια-Εξωχώρι).

Από την Καρύταινα, το Ο32 διασχίζει τους ανατολικούς πρόποδες του Λύκαιου, σε μια πορεία που μπορεί να κατατμηθεί σε τρία σκέλη: το 4ο (Καρύταινα-Λυκόσουρα), το 5ο (Λυκόσουρα-Τριπόταμο) και 6ο (Τριπόταμο-Λεοντάρι) σκέλος της όλης διαδρομής. Παρόλη την πλήρη απουσία σήμανσης, τόσο σε πινακίδες, όσο και σε επιβεβαιωτικά σημάδια, ο διασκελισμός αυτός παραμένει εφικτός καθότι η όδευση ακολουθεί κυρίως χωματόδρομους ή ανοιχτό πεδίο. Η πεζοπορική αξία της χάραξης αυτής είναι ωστόσο μικρή.

Σημειώστε ότι το Τριπόταμο έχει απαλλοτριωθεί απο τη ΔΕΗ και ήδη βρίσκεται εντός εξορυκτικού εργοταξίου, οπότε ο πεζοπόρος είναι σκόπιμο να προγραμματίσει τη συνέχιση της πορείας με τερματισμό το Λεοντάρι (19.5 χλμ. και 7ω30).

#
Διαδρομή
URL
Μήκος
m
Χρόνος
h.hh
Σχόλιο
Εθνικό Μονοπάτι Ο32
Καρύταινα-Λυκόσουρα 13700 5.5 Παρόλο που ακολουθεί χωματόδρομο στο μεγαλύτερο μήκος της, η πορεία είναι αρκετά ενδιαφέρουσα
Λυκόσουρα-Τριπόταμο 12780 5 Η αρχική χάραξη είναι ελάχιστα ανδιφέρουσα. Η προτεινόμενη χάραξη αξιοποιεί τμήματα των Αρκαδικών Μονοπατιών
Τριπόταμο-Λεοντάρι 7648 3.25 Σχετικά ευχάριστη πορεία, ειδικά μετά τον αυτοκινητόδρομο
Σύνολο 0 0 -

Σήμανση

Πινακίδες και σημάδια

Αρκαδικά Μονοπάτια: Πινακίδες και σημάδια
Η κυκλική διαδρομή των Αρκαδικών Μονοπατιών είναι πλήρως σημασμένη με μεταλλικά πλακίδια. Το σύμβολο είναι το κίτρινο τετράγωνο σε λευκό φόντο, στο κέντρο του οποίου είναι εκτυπωμένο το λογότυπο των Αρκαδικών Μονοπατιών.

Η υφιστάμενη σήμανση είναι ασυνεπής και αραιή και τοποθετημένη μόνο στην δεξιόστροφη φορά εξέλιξης της διαδρομής. Επίσης, από την εποχή της τοποθέτησής της μέχρι σήμερα έχει υποστεί σημαντικές φθορές. Παρόλα αυτά, αποτελεί πολύτιμο βοήθημα για τον πεζοπόρο.

Τα Αρκαδικά Μονοπάτια σχεδιάστηκαν και πλαισιώθηκαν από το σωματείο Φίλοι του Παρράσιου Πάρκου. Η μελέτη αποτύπωσης και σήμανσης έγινε από τον Τ. Αδαμακόπουλο με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Η επικαιροποίηση της μελέτης έγινε από τον ίδιο μελετητή το 2023, με πόρους και στήριξη του Δήμου Μεγαλόπολης.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΑ ΑΡΚΑΔΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ

Αναλυτική παρουσίαση των πεζοπορικών διαδρομών βουνών Λύκαιο, Τετράζι και Μίνθη και ειδικότερα των Αρκαδικών Μονοπατιών και των διαδρομών του δικτύου Apollo Trails περιλαμβάνεται στον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια της AnaDigit.

Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Τα Αρκαδικά Μονοπάτια περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το topoguide Greece έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης πολλών περιοχών, επιτρέποντας έτσι την συνολική προβολή του αναλυτικού χάρτη όλης της Αρκαδίας και την εύκολη εναλλαγή των διαδρομών, των εκατοντάδων Σημείων Ενδιαφέροντος και των δεκάδων σελίδων του οδηγού με τις αναρίθμητες φωτογραφίες.