Τα πουλιά του ελατόδασους
Η φύση της Πάρνηθας
Τα πουλιά του ελατόδασους
Καλόγερος (Parus major) στην κυκλική διαδρομή Σκίπιζα-Μπάφι
(πατήστε για μεγέθυνση).
Καλόγερος (Parus major) στην κυκλική διαδρομή Σκίπιζα-Μπάφι
Η διαδρομή Τα πουλιά του ελατόδασους πάνω στην πορεία Μπάφι – Σκίπιζα – Λυκοποριά – Μπάφι κυκλώνει την ψηλότερη κορυφή της Πάρνηθας, την Καραβόλα (1413 m) και συνιστά μία από τις δημοφιλέστερες διαδρομές πεζοπορίας του βουνού. Εδώ θα συναντήσουμε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά πουλιά του ελατοδάσους της Πάρνηθας, ωστόσο, λόγω ακριβώς αυτής της δημοφιλίας της, θα πρέπει να επιλέξουμε μέρα και ώρα χωρίς ιδιαίτερη κίνηση και φασαρία.
Η διαδρομή ξεκινάει από το Καταφύγιο Μπάφι και ακολουθεί τον ασφαλτόδρομο που κατευθύνεται δυτικά προς τη βάση του Ναυτικού, τον οποίο αφήνουμε στο πρώτο διάσελο, όπου ξεκινάει το μονοπάτι για την Σκίπιζα. Στο τμήμα αυτό υπάρχουν διάσπαρτα μαυρόπευκα και έλατα, με διάκενα όπου αναπτύσσονται βάτα και αγριοτριανταφυλλιές, που προσφέρουν τροφή σε πουλιά όπως οι Κότσυφες (Turdus merula) και οι Μαυροτσιροβάκοι (Curruca melanocephala).
Εδώ, πάνω στο μονοπάτι, υπάρχει μια μικρή ανάβλυση, που γεμίζει μια μικρή γουρνίτσα: το λίγο αυτό νεράκι αρκεί για να προσελκύσει πολλά πουλιά του δάσους, ανάμεσα στα οποία και τους σπανιότατους Χιονοκότσυφες - όταν είναι η εποχή τους.
Αμέσως μετά, το μονοπάτι διασχίζει μία ανοιχτή περιοχή με χαμηλή βλάστηση και κορμοπλέγματα για τη συγκράτηση του εδάφους, πάνω στους οποίους κορμούς πιθανότατα θα παρατηρήσουμε να στέκεται κάποιος Καρβουνιάρης (Phoenicurus ochruros).
Στις βραχώδεις επιφάνειες νότια της κορυφής που εκτείνονται στα δεξιά μας, μπορούμε να παρατηρήσουμε τη φιγούρα ή να ακούσουμε το μελωδικό κάλεσμα του Γαλαζοκότσυφα (Monticola solitarius). Ξαναμπαίνουμε σε δάσος κωνοφώρων, το οποίο γενικά δεν είναι πολύ πυκνό και εμφανίζει ανοίγματα με θαμνώνες, θέσεις όπου συχνάζουν δύο χαρακτηριστικά τσιχλόνια της Πάρνηθας, το Σιρλοτσίχλονο (Emberiza cirlus) και το Βουνοτσίχλονο (Emberiza cia).
Φτάνουμε μέσα από το δάσος στην πηγή Σκίπιζα, η οποία προσελκύει στην περιοχή κοινά είδη, όπως οι Σπίνοι (Fringilla coelebs) και οι Καλόγεροι (Parus major), ενώ πιθανόν να ακούσουμε εδώ τις στριγκές φωνές από τις Κίσσες (Garrulus glandarius). Μετά από λίγο φτάνουμε στο πυροφυλάκιο του ΕΔΑΣΑ, με άπλετη θέα προς το ΒΔ τμήμα του βουνού. Μπορούμε να παραμείνουμε εδώ για λίγη ώρα σε αυτή την πλεονεκτική θέση, αφού είναι η πλέον κατάλληλη για να παρατηρήσουμε κάποια Γερακίνα (Buteo buteo) να γυροπετά ή κάποιους από τους λίγους Κόρακες (Corvus corax) της Πάρνηθας, ενώ στη μετανάστευση και το καλοκαίρι είναι αρκετά πιθανή και η παρατήρηση κάποιου Φιδαετού (Circaetus gallicus). Ελάχιστοι τυχεροί έχουν δει εδώ την φευγαλέα σιλουέτα ενός Χρυσαετού, προφανώς κάποιου νεαρού ατόμου που εξετάζει τα βουνά της Στερεάς Ελλάδας για πιθανή εγκατάσταση.
Τσαρτσάρα (Turdus viscivorus)
Αφήνουμε το πυροφυλάκιο και κινούμαστε ανατολικά, στη βόρεια πλαγιά της Καραβόλας, με πιο πυκνό και υγρό ελατόδάσος. Εδώ σχεδόν βέβαια θα δούμε να στέκονται στις κορυφές των ελάτων ή θα ακούσουμε τις κροταλιστές φωνές από τις Τσαρτσάρες (Turdus viscivorus), οι οποίες συχνά το χειμώνα συνοδεύονται και από τις κοινές Τσίχλες (Turdus philomelos). Όσο προχωράμε στο πυκνό δάσος, μέχρι τη διασταύρωση προς Μπάφι και τον αυχένα της Καραβόλας, εμπιστευόμαστε πλέον περισσότερο την ακοή μας για την αναγνώριση των πουλιών: το δισύλλαβο τιτίβισμα της Ελατοπαπαδίτσας (Periparus ater) μας ακολουθεί σε όλο το δάσος, ενώ περιστασιακά ακούμε τις ψιλές φωνές από τους Καμποδεντροβάτες (Certhia brachydactyla) και τους Πυρροβασιλίσκους (Regulus ignicapilla).
Πυρροβασιλίσκος (Regulus ignicapilla)
Από το διάσελο της Καραβόλας, κατηφορίζουμε την πετρώδη πλαγιά με το αραιό δάσος και τα αγριόκεδρα για να κλείσουμε τη διαδρομή μας, έχοντας το νου μας να ξετρυπώσουμε κάποιον Κοκκινολαίμη (Erithacus rubecula) μέσα από τις φυλλωσιές των θάμνων.
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
Πάρνηθα topoguide
Τα πουλιά της Πάρνηθας
Ο οδηγός Πάρνηθα topoguide προτείνει διαδρομές birdwatching στα μείζονα τοπία του βουνού, δηλαδή το ελατόδασος, τη Μόλα, τα εσωτερικά οροπέδια και τη Χούνη. Σε κάθε διαδρομή, η εφαρμογή κάνει ενεργητική πλοήγηση και επισημαίνει τις θέσεις όπου ο παρατηρητής μπορεί να εντοπίσει τα πιο ενδιαφέροντα είδη.
Ο οδηγός Πάρνηθα topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android από το Play Store.
Ο οδηγός Πάρνηθα topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Προμηθευτείτε τον οδηγό της Πάρνηθας ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.