Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου

Η χλωρίδα του Ε.Π. Δέλτα Έβρου

Η χλωρίδα του Δέλτα Έβρου αποτελείται από 350 περίπου είδη, τα περισσότερα από τα οποία είναι χαρακτηριστικά φυτά των υγροτόπων της Βαλκανικής, κυρίως είδη με ευρεία εξάπλωση, αλλά και είδη που φτάνουν εδώ στο άκρο της κατανομής τους, όπως:

• ο έλυμος (Elymus giganteus ssp. sabulosus), είδος με κύρια παρουσία στη νότια Ρωσσία και τον Εύξεινο Πόντο, που στην Ελλάδα συναντάται μόνο στα σχετικά τοπία του Έβρου και του Στρυμώνα,
• η κενταύρια Centaurea cuneifolia subsp. cuneifolia, ενδημικό είδος της βόρειας Ελλάδας και της Τουρκίας,
• ο Νερόφράξος (Fraxinus angustifolia ssp. oxycarpa), είδος με περιορισμένη εξάπλωση στην χώρα μας (μια θέση στον Αμβρακικό, κυρίως παραποτάμια δάση της Μακεδονίας και Θράκης), ενώ είναι ενδημικό της βόρειας Ελλάδας και της Τουρκίας,
• η Aremissia lerchiana, θαμνώδες είδος της Ευρω-Σιβηρικής ζώνης, που στον Έβρο σημειώνει τη μοναδική θέση της στην Ελλάδα,
• η ίριδα των νερών Iris ochroleuca, ένα όμορφο, ψηλό γεώφυτο με ανατολικομεσογειακή εξάπλωση,
• ο Leymus racemosus subsp. sabulosus, ένα γεώφυτο με κατανομή στην ΝΑ Ευρώπη και Ανατολία,

Χλωρίδα της παρόχθιας ζώνης

Όπως αναφέρθηκε και στο κεφάλαιο της βλάστησης, κατά μήκος των αξόνων των ποταμών, τόσο των παλιών όσο και των νέω κοιτών, εκτείνονται ψηλές δεντροστοιχίες από λεύκες, ιτιές, πλατάνια,, φράξους, φτελιές και σκλήθρα. Στον υπόροφο των συστάδων αναπτύσσονται πολλά θαμνώδη ή αναρριχητικά φυτά, όπως η Περιπλοκάδα (Periploca graeca), η Αβρωνιά (Dioscorea communis), η Κληματσίδα (Clematis vitalba), βάτα (Rubus sp.), το Lythrum salicaria, το Epilobium angustifolium και πολλά άλλα.

Τα αμμόφιλα είδη

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αμμόφιλες φυτοκοινωνίες, δηλαδή οι μικρές και διάσπαρτες ενότητες βλάστησης στην παράκτια αμμώδη ζώνη. Στην ουσία πρόκειται για δυο διαφορετικές κοινωνίες, μία με πολύ λίγα είδη πάνω στις αμμονησίδες, ένα χερσαίο περιβάλλον που αποπλύνεται διαρκώς από το θαλασσικό νερό, και μια πλουσιότερη ενότητα στις σταθεροποιημένες - χαμηλού πάντως ύψους - αμμοθίνες του χερσαίου μετώπου.

Οι αμμονησίδες, που εκτείνονται ανάμεσα στην παλιά εκβολή του Έβρου και την εκβολή του χειμάρρου Λουτρού και σχηματίζουν τρεις κύριες επιφάνειες, το Καραβιού Ξηράδι, την Ξέρα Ασάνη και την Ασάνη, φιλοξενούν φυτά προσαρμοσμένα στο πολύ ρηχό αμμώδες έδαφος, τον συνεχή ψεκασμό και την περιοδική έκπλυση από τη θάλασσα. Το εμφανέστερο είδος εδώ είναι η Ρόκα της θάλασσας (Cakile maritima).

Οι αμμοθίνες έχουν ευρύτερη παρουσία: τις συναντάμε από την παραλία Απαλού μέχρι και τη νέα εκβολή του Έβρου. Για ποικίλους κλιματικούς και γεωμορφολογικούς λόγους εμφανίζουν χαμηλό ύψος (μικρότερο από 1 μέτρο) και ατελή σχηματισμό: είναι στην ουσία πρόδρομες συγκροτήσεις, που δεν φτάνουν στη μορφή των μεγάλων αμμοθινικών συγκροτημάτων, όπως της Δυτικής Πελοποννήσου (γι' αυτό και δεν υπάρχει η Ammophila arenaria, που θέλει μεγάλες αμμοθίνες). Τα πιο χαρακτηριστικά φυτά των θέσεων αυτών είναι ο Έλυμος (Elymus giganteus subsp. sabulosus), το Ρριφύλλι της παραλίας (Medicago marina), η κενταύρια Centaurea cuneifolia subsp. cuneifolia, ο Κρίνος της θάλασσας (Pangratium maritimum), η Αλμύρα (Salsola soda), το Γαλανάγκαθο (Eryngium maritimum), η Παπαρούνα της θάλασσας (Glaucium flavum), η αχιλλέα Achillea maritima, η μικρή εφόρβια Euphorbia paralias, η Ρόκα της θάλασσας (Cakile maritima subsp. maritima), το κοινότατο Echinophora spinosa και άλλα.

Τα αλόφυτα

Τα φυτά που συμμετέχουν στη χλωρίδα των αλιπέδων είναι προσαρμοσμένα στη διακύμανση του βάθους του νερού, την υψηλή και μεταβλητή αλατότητα, τις κλιματικές αποκλίσεις και την επίδραση της βόσκησης. Στο ιδιόμορφο αυτό περιβάλλον επικρατούν σκληροτράχηλα φυτά, όπως η Sarcocornia fruticosa, το Arthrocnemum macrostachyum, η Salicornia procumbens και ο Juncus maritimus.

Στα υδρόβια φυτά κυριαρχούν το Αγριοκάλαμο Phragmites australis και το Ψαθί Typha latifolia, ενώ στο τοπίο ξεχωρίζουν τα σποραδικά Αρμυρίκια (Tamarix sp.) και τα βούρλα (κυρίως Jucus subulatus και J. acutus). Στα κανάλια θα βρούμε είδη με υποβρύχια στελέχη, όπως το Λευκό νούφαρο (Nymphaea alba), το Potamogeton crispus και το Νεροκάστανο (Trapa natans), είδη που καλύπτουν την επιφάνεια του νερού, όπως η Φακή του νερού (Lemna minor) και η Zostera nana, αλλά και ξυλώδεις ημίθαμνους, όπως ο Bolboschoenus maritimus.

Στα αναχώματα και άλλα σταθερά σημεία ενδημούν είδη των φρυγάνων, συνήθως ευρείας εξάπλωσης, ανεκτικά στα διαταραγμένα εδάφη και ανθεκτικά στις εναλλαγές των συνθηκών, όπως η Consolida hispanica, ο Lotus corniculatus, το Tripolium pannonicum, το Medicago arabica, η Lactuca serriola και το Centaurium pulchellum.

Κείμενο & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος