Ενδημικά φυτά του Ολύμπου

Ενδημικά φυτά του Ολύμπου

Κείμενο και φωτογραφίες: Α. Καλτσής, Τ. Αδαμακόπουλος

Όλυμπος topoguide
Όλυμπος topoguide: Campanula oreadum

Τα στενοενδημικά φυτά του Ολύμπου είναι 27, αριθμός μεγαλύτερος από ότι σε οποιονδήποτε άλλο ορεινό όγκο της χώρας. Αρκετά από αυτά, όπως το Alyssum handelii, η Viola striis-notata, το Cerastium theophrasti κ.α., περιορίζονται σε υψόμετρο άνω των 2500 μέτρων, τη ζώνη δηλαδή που στην Ελλάδα συναντάται αποκλειστικά στον Όλυμπο.

Όλυμπος topoguide
Όλυμπος topoguide: Jankaea heldreichii

Τα ενδημικά φυτά του Ολύμπου

# Είδος Περιοχή
1 Achillea ambrosiaca Πετρoπλαγιές και βράχια. Από 2100 έως 2850 μ.
2 Alyssum handelii Πετρoπλαγιές και βράχια. Από 2500 έως 2900μ μ.
3 Asperula muscosa Πετρώδεις τοποθεσίες σε δάσος κωνοφόρων. Από 1200 έως 2000 μ.
4 Aubrieta thessala Πετρoπλαγιές και βράχια. Από 300 έως 2200 μ.
5 Campanula oreadum Πετρoπλαγιές και βράχια. Από 2000 έως 2900 μ.
6 Centaurea incompleta Ασβεστολιθικά πρανή στην ανατολική πλευρά του Ολύμπου. Από 400 έως 800 μ.
7 Centaurea litochorea Πετρoπλαγιές και βράχια. Από 800 έως 1800 μ.
8 Cerastium theophrasti Ασβεστολιθικά βράχια και σάρες. Από 2500 έως 2900 μ.
9 Brassica nivalis subsp. nivalis Πετρoπλαγιές και λιβάδια. Από 2000 έως 2800 μ.
10 Corydalis blanda subsp. olympica Πετρoπλαγιές και λιβάδια. Από 2100 έως 2700 μ.
11 Erysimum olympicum Πετρoπλαγιές και λιβάδια. Από 800 έως 2000 μ.
12 Festuca olympica Πετρoπλαγιές και αλπικά λιβάδια. Από 2200 έως 9000 μ.
13 Genista sakellariadis Θαμνότοποι και φρύγανα. Από 300 έως 1000 μ.
14 Hieracium gracilifurcum Πετρoπλαγιές και λιβάδια. Από 1000-2300 μ.
15 Hieracium graecum subsp. szilyanum Πετρoπλαγιές και αλπικά λιβάδια. Από 1700-1800 μ.
16 Jankaea heldreichii Όψεις ασβεστολιθικών βράχων. Από 700 έως 1400 μ.
17 Ligusticum olympicum Πετρoπλαγιές και αλπικά λιβάδια. Από 2500 έως 2750 μ.
18 Melampyrum ciliatum Μεσογειακή μακκία. Από 400-900 μ.
19 Minuartia setacea subsp. olympica Πετρoπλαγιές και βράχια. Από 1200 έως 2300 μ.
20 Potentilla deorum Σχισμές και όψεις των βράχων των κορυφών.Από 2200 έως 2900 μ.
21 Silene oligantha Πετρoπλαγιές και λιβάδια. Από 700-1300 μ.
22 Stachys recta subsp. olympica Πετρoπλαγιές και λιβάδια. Από 1800-2300 μ.
23 Taraxacum deorum Πετρoπλαγιές και λιβάδια. Από 2000-2800 μ.
24 Taraxacum thessalicum Πετρoπλαγιές και λιβάδια. Από 1800-2300 μ.
25 Viola pseudograeca Πετρoπλαγιές και αλπικά λιβάδια. Από 1300-2400 μ.
26 Viola striis-notata Πετρoπλαγιές και σάρες. Από 2500-2900 μ.

Όπως φαίνεται από τον πιο πάνω πίνακα (ονόματα ειδών από Τσιτσώνη Θ., Γ. Φωτιάδη και Γ. Τσιτίνη, 2015, λοιπά στοιχεία από διάφορες πηγές), τα περισσότερα ενδημικά φυτά του Ολύμπου - και μαζί τους πολλά άλλα σπάνια ή ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα είδη - ζουν στους βραχώνες και τις πετροπλαγιές της αλπικής ζώνης.
Ωστόσο ο χλωριδικός πλούτος και οι εκπλήξεις του Ολύμπου δεν περιορίζονται στις ψηλότερες κορυφές – το αντίθετο, μάλιστα, ίσως το πιο πολύτιμο κόσμημά του τοπικού βοτανικού θησαυρού κρύβεται στα φαράγγια της μέσης και χαμηλότερης ζώνης του βουνού (όπως η χαράδρα του Ενιπέα) και δεν είναι άλλη από την Jancaea heldreichii, ένα απομεινάρι της Τριτογενούς περιόδου που «κατέφυγε» στην περιοχή του Ολύμπου κατά την τελευταία παγετωνική περίοδο και έπειτα διασώθηκε μόνο εκεί.

Όλυμπος topoguide
Όλυμπος topoguide: Teucrium chamaedrys subsp. olympicum

Την ίδια στιγμή, οι ανατολικές πλάγιες του Ολύμπου πάνω από το Λιτόχωρο, φιλοξενούν δύο σπάνια και τοπικά ενδημικά είδη Κενταύριας, τις Centaurea litochorea και Centaurea incompleta.

ΟΛΥΜΠΟΣ – 60 διαδρομές

Ο οδηγός ΟΛΥΜΠΟΣ – 60 διαδρομές είναι ο πληρέστερος, ο πιο σύγχρονος και ο πλέον ενημερωμένος οδηγός του Ολύμπου. Το μεγάλο αυτό βιβλίο – 264 σελίδες, 65 χάρτες και 150 φωτογραφίες – καλύπτει όλες τις πλευρές του μυθικού βουνού: γεωγραφία, βλάστηση, χλωρίδα, πανίδα, μνημεία, καταφύγια και ορειβατικές διαδρομές, καθώς και αναλυτικά κεφάλαια για τη διάσωση, το ορεινό τρέξιμο, το ορειβατικό σκι, την αναρρίχηση και τον αναγκαίο εξοπλισμό.

Ο οδηγός καλύπτει 60 διαφορετικές ορειβατικές διαδρομές στον Όλυμπο. Πρακτικά, έχουν περιληφθεί όλα τα γνωστά και περισσότερο ή λιγότερο σημαδεμένα μονοπάτια του μεγάλου βουνού: όλες οι αναβάσεις στις κορυφές και τα καταφύγια, όλες οι μικρές δημοφιλείς πεζοπορίες και όλες οι μεγάλες διασχίσεις. Κάθε διαδρομή παρουσιάζεται μέσα από μια αναλυτική περιγραφή και ένα λεπτομερή χάρτη. Τα μετρητικά στοιχεία και η αξιολόγηση κινδύνων και δυσκολιών επιτρέπουν στον ορειβάτη να επιλέξει τη διαδρομή που αντιστοιχεί στις ικανότητές του.

ΟΛΥΜΠΟΣ – 60 διαδρομές
ΟΛΥΜΠΟΣ – 60 διαδρομές

Όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς, η δασολόγος Κατερίνα Ζαγκαρέτου και ο πολιτικός μηχανικός Τριαντάφυλλος Αδαμακόπουλος, ο οδηγός ΟΛΥΜΠΟΣ – 60 διαδρομές επιδιώκει να αναστήσει μέσα στον επισκέπτη του βουνού έναν Όλυμπο αντάξιο του μεγέθους ενός παγκόσμιου συμβόλου.

Ο Νίκος Νέζης, που υπογράφει τον εισαγωγικό χαιρετισμό, αξιολογεί το έργο ως σημείο αναφοράς στη βιβλιογραφία του Ολύμπου.

Ο οδηγός Όλυμπος – 60 διαδρομές είναι διαθέσιμος από το e-shop του topoguide.gr.

Οδηγός του Ολύμπου

Όλυμπος topoguide

Φωτογραφίες και περιγραφές ειδών χλωρίδας του Ολύμπου περιλαμβάνεται στην εφαρμογή Όλυμπος topoguide.

Ο οδηγός Όλυμπος topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android από το Play Store.

Ο οδηγός Όλυμπος topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Προμηθευτείτε τον οδηγό του Ολύμπου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Εξοπλισμένοι με τον μοναδικό σήμερα οδηγό για τον Όλυμπο Όλυμπος topoguide, εξερευνήστε άφοβα το βουνό των θεών.