Αρχαία μνημεία της ΝΔ Αρκαδίας

Η αρχαία Θεισόα

Η αρχαία Θεισόα - πρόκειται για τη Λυκαία Θεισόα, ομώνυμη της Μαινάλιας Θεισόας, που βρίσκεται κοντά στη γορτυνιακή Καρκαλού - καταλάμβανε τις πλαγιές και τον αυχένα ανάμεσα στο Κεραύσιο όρος (Ματεσαίικο Βουνό, 834 μ.) και την κορυφή Κάστρο (757 μ.), πάνω από το σημερινό χωριό Θεισόα (παλιότερα Λάβδα).

Η τοποθεσία

Καθώς η κύρια διάβαση της περιοχής ήταν μέσα από την κοιλάδα της Σουλτίνας, φαίνεται ότι το πόλισμα απλωνόταν κυρίως στην πλούσια σε νερά και εδάφη περιοχή που σήμερα ανήκει στο Τσουράκι και λιγότερο στη ζώνη του σημερινού ομώνυμου χωριού (που παλιότερα λεγόταν Λάβδα). Η πόλη πήρε το όνομά της από τη νύμφη Θεισόα, την πρώτη και πιο ώριμη από τις Νύμφες που ανέθρεψαν τον Δία ως βρέφος. Το 370 π.Χ., υπακούοντας την προσταγή του Επαμεινώνδα, ο πληθυσμός της Θεισόας μετακινήθηκε στη νεότετευκτη Μεγάλη Πόλη: το 2ο μ.Χ. αι., όταν περνά ο Παυσανίας, η Θεισόα είναι μια έρημη πόλη.

Η ακρόπολη της αρχαίας Θεισόας

Η ακρόπολη βρίσκεται στην κορυφή του λόφου Κάστρο και συντίθεται από εξωτερικό τείχος και εσωτερικό περίβολο στον οποίο διακρίνονται λείψανα αρχαίου ιερού με επτά δωρικές κολώνες, κιονόκρανα και μετώπες που θεωρούνται σύγχρονα του ναού του Επικούρίου Απόλλωνα. Το εξωτερικό τείχος της ακρόπολης έχει ορθογώνιο σχήμα περιμέτρου περίπου 500 μέτρων και είναι κατασκευασμένο στο πρότυπο των πελασγικών ακροπόλεων με ογκώδεις λίθους κατά το πολυγωνικό σύστημα. Τα τείχος περιτρέχει την γραμμή αλλαγής κλίσης του λόφου και φέρει πύλη, πύργους και προμαχώνα. Μέσα στον οχυρωμένο χώρο βρίσκονται ερείπια μεσαιωνικού πύργου και τμήμα εκκλησίας της Αγίας Ελένης, κτίσματα της περιόδου της Φραγκοκρατίας.

Η θέση προσπελαύνεται από χωματόδρομο, που διακλαδίζεται από τον επαρχιακό δρόμο στα νότια της σημερινής Θεισόας. Ο αρχαιολογικό χώρος είναι απροστάτευτος και έρημος.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος