Βλάστηση του Ερύμανθου

Η κάλυψη του Ερύμανθου με δέντρα και θάμνους εμφανίζει τους παρακάτω διακριτούς τύπους, οι οποίοι αναλύονται στα αντίστοιχα λήμματα:

• Πετρολίβαδα χαμηλού υψομέτρου με φρύγανα
• Μεσογειακοί θαμνώνες
• Αγροδασικά τοπία της μέσης ζώνης
• Δρυοδάση
• Δάση Κεφαλληνιακής ελάτης
• Πετρολίβαδα πάνω από το όριο του δάσους
• Διάδρομοι παρόχθιας βλάστησης

Μεσογειακοί θαμνώνες

Η βλάστηση στη χαμηλή και μέση ζώνη διαμορφώνεται ως ένα μωσαϊκό ψηλού και χαμηλότερου θαμνώνα και εγκατελελειμένων γεωργικών ζωνών, που έχουν προκύψει από τη άλλοτε εντατική βόσκηση και τις άοκνες εκεχερσώσεις για τη δημιουργία κτημάτων.

Ο μεσογειακός θαμνώνας καταλαμβάνει όλη τη χαμηλή υψομετρικά ζώνη της περιοχής, από τους κάμπους της αχαικο-ηλειακής μεθορίου μέχρι και τα 800 περίπου μέτρα. Αλλεπάλληλα διασπασμένο από τις παλιές καλλιέργειες, το παχύ και πυκνό κάλυμα του θαμνώνα συντίθεται κυρίως από Πουρνάρι (Quercus coccifera) με κατά τόπους έντονη παρουσία ατόμων Κουμαριάς (Arbutus unedo) και Ρεικιού (Erica arborea) και δευτερευόντως Οξύκεδρης αρκεύθου (Juniperus oxycedrus), Φυλλικιού (Phillyrea latifolia), Κοκορεβυθιάς (Pistacia terebinthus) και ημιάγριων καρποφόρων, όπως η Γκορτσιά και η Αγριοκορομηλιά.

Διακρίνουμε δύο φυσιογνωμίες του θαμνώνα: Χαμηλότερα και σε ξηρά εδάφη, τα πουρνάρια φτάνουν τα 6-8 μέτρα και χηματίζουν ενιαίες επιφάνειες. Αντίθετα, ψηλότερα και σε πιο υγρές πλαγιές, δηλαδή στην παλιά ζώνη των φυλλοβόλων δρυών, που αναγνωρίζεται από την σποραδική προυσία μικρών ή μεγαλύτερων συστάδων από νεαρές αλλά και ώριμες βελανιδιές (Quercus pubescens), τα πουρνάρια φτάνουν μέχρι 4 μέτρα σε ύψος.

Ακόμα ψηλότερα, στο κάτω όριο της ζώνης της ελάτης και σε στεγνά, σκελετικά εδάφη, θα δούμε μεγάλα συμπλέγματα από Πουρνάρι και Οξύκεδρη άρκευθο. Είναι προφανές ότι τα σκληρόφυλλα αυτά είδη έχουν καταλάβει εκτάσεις υποβαθμισμένων ελατοδασών, που υποχώρησαν κάτω από την πίεση της βόσκησης και των κλιματικών συνθηκών.

Αγροδασικά τοπία της μέσης ζώνης

Δρυοδάση

Δάση Χαλεπίου πεύκης

Κατά τόπους, συναντάμε μικρά και μεγαλύτερα δάση πεύκης (Pinus halepensis), συνήθως με πλούσιο υπόροφο μικρών και μεσαίων θάμνων. Η κατάσταση των δέντρων της κάθε περιοχής σχετίζεται με το χρόνο που μεσολαβεί ανάμεσα στις πυρκαγιές, οι οποίες στην περίπτωση του πεύκου λειτουργούν ανανεωτικά: στις συστάδες που δεν έχουν καεί για πολλές δεκαετίες, τα πεύκα είναι γηρασμένα, με πολλά κεκλιμένα και κατακείμενα άτομα.

Δάση ελάτου

Όπως και σε όλα τα άλλα μεγάλα βουνά της Πεοποννήσου, στον Ερύμανθο το μεγαλύτερο μέρος της ζώνης πάνω από τα δρυοδάση και κάτω από τα πετρολίβαδα και τους βραχώνες των κορυφών καλύπτεται από Κεφαληνιακή ελάτη (Abies cephalonica).

Παρόχθια βλάστηση

Η παρόχθια βλάστηση των ρεματιών και ποταμών του Ερύμανθου έχει την τυπική σύνθεση που συναντάμε σε όλα τα μικρά ποτάμια της Πελοποννήσου: οι συνεχείς δεντροστοιχίες από Πλατάνια (Platanus orientalis) αναμειγνύονται τοπικά με άλλα υδρόφιλα είδη, όπως Γαύρους (Carpinus orientalis), Φράξους (Fraxinus ornus), Οστριές (Ostrya carpinifolia) και Ιτιές (Salix sp.).

Λόγω των έντονων πλημμυρικών φαινομένων του άνω ρου των ποταμών, οι αποικίες των πλατάνων αποτελούνται κυρίως από νεαρά άτομα: πριν ωριμάσουν, τα δέντρα σαρώνονται και παρασύρονται από τις πολύ μεγάλες κατεβασιές του ποταμού που συμβαίνουν μια ή δύο φορές κάθε 100 χρόνια.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Ένας πεζοπορικός οδηγός της σειράς topoguide για τον Ερύμανθο είναι σε εξέλιξη. Ωστόσο, όλα τα μονοπάτια της περιοχής περιλαμβάνονται ήδη στη χαρτογραφική εφαρμογή topoguide Greece, διαθέσιμη τόσο για συσκευές Android, όσο και για συσκευές iOS (iPhone και iPad).