Ανακαλύψτε το οροπέδιο και το δρυοδάσος Φολόης

https://www.greekforests.gr/component/forestlife/?view=forest&id=41

Το οροπέδιο Φολόη - Κάπελη βρίσκεται στην ορεινή Ηλεία, στα σύνορα Αρκαδίας-Αχαΐας, στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του όρους Ερυμάνθου σε υψόμετρο 600-630 μέτρων καλύπτοντας έκταση 42.000 στρεμμάτων. Σε όλο το οροπέδιο κυριαρχεί η ευθύκορμη βελανιδιά (δρυς), την οποία ο λαός της περιοχής ονόμασε Κάπελη, που σημαίνει πυκνό δάσος ή άφθονο δάσος. Η Κάπελη λέγεται και «μπαλκόνι της Ηλείας». Από τα ψηλότερα βουνά φαίνεται σαν μεγάλο αλώνι με ακτίνα δέκα χιλιομέτρων, ενώ από τα χαμηλότερα σαν δρεπάνι. Είναι ένα από τα σπανιότερα δάση, μοναδικό στα Βαλκάνια. Οι βελανιδιές του είναι ψηλές, άλλες ευθείς σαν κυπαρίσσια και άλλες χοντρές πολύκλωνες. Κάτω από τον ίσκιο τους ευδοκιμεί μόνο η φτερίνα και τα σφερδούκλια. Πήρε το όνομά του από την μυθολογία και τον βασιλιά των Κενταύρων Φόλο, φίλο του Ηρακλή. Ένας από τους άθλους του Ηρακλή συνδέεται με το δάσος της Φολόης. Είναι εκείνος που αναφέρεται στον Ερυμάνθιο Κάπρο και στους Κενταύρους της Φολόης. Πηγαίνοντας ο Ηρακλής προς το όρος Ερύμανθος για να απαλλάξει την περιοχή από τα δεινά που προκαλούσε ο "δαιμόνιος" Ερυμάνθιος Κάπρος, φιλοξενήθηκε από τον Κένταυρο Φόλο, που του προσέφερε όλα τα καλά: κρέας από κυνήγι και άφθονο κρασί πρώτης ποιότητας, δώρο του Θεού του οίνου και της καλοπέρασης, του Διόνυσου. Ήταν όμως τόσο δυνατό το άρωμα από το θεϊκό κρασί, που αναστατώθηκαν οι γύρω Κένταυροι και επιτέθηκαν στην παρέα με βράχους και ξεριζωμένα δέντρα. Ο Ηρακλής σηκώθηκε από το τραπέζι και τους αντιμετώπισε με τα φονικά του βέλη. Κατάφερε να εξολοθρεύσει μερικούς από τους μαινόμενους Κενταύρους, ενώ τους υπόλοιπους τους κυνήγησε μέχρι το ακρωτήριο Μαλέας απαλλάσσοντας έτσι την περιοχή από την παρουσία τους. Στην επιστροφή του από το ακρωτήριο Μαλέας, ο Ηρακλής βρήκε το φίλο του Φόλο να πεθαίνει. Τον είχε πληγώσει κατά λάθος με ένα από τα δηλητηριασμένα του βέλη. Περίλυπος ο Ηρακλής ενταφίασε το φίλο του στην περιοχή και της έδωσε το όνομα Φολόη. Στη συνέχεια πήρε το δρόμο για το βουνό του Ερύμανθου για να επιτελέσει τον τέταρτο άθλο του με "θύμα" τον Ερυμάνθιο Κάπρο. ο οροπέδιο της Φολόης εκτείνεται στα βορειοδυτικά της Πελοποννήσου, στις νοτιοδυτικές απολήξεις του όρους Ερύμανθος, σε περιοχή έκτασης 9.748,58 εκταρίων (97 km2). Διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας. Έχει χαρακτηριστεί ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ελλάδας και έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000 ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τα πουλιά και ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) των φυσικών οικοτόπων καθώς και των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας με τον κωδικό GR2330002 «Οροπέδιο Φολόης». Η Φολόη οφείλει το όνομά της στον Φόλο, έναν από τους Κενταύρους, τα μυθικά όντα που είχαν σώμα αλόγου και κορμό ανθρώπου. Φιλοξένησε τον μυθικό ήρωα Ηρακλή όταν καταδίωκε τον Ερυμάνθιο κάπρο. Στο οροπέδιο απαντάται το μοναδικό επίπεδο δάσος της Ελλάδας, το δρυοδάσος της Φολόης ή Κάπελης, καθώς έτσι ονομάζουν οι ντόπιοι τις δρύες και το δάσος που σχηματίζουν. Στα δρυοδάση της Φολόης κυριαρχεί η πλατύφυλλη δρυς και άλλα πέντε είδη δρυός: η χνοώδης δρυς και η αριά που απαντούν πιο συχνά, η ήμερη βελανιδιά και η Μακεδονική δρυς που είναι πιο σπάνιες, καθώς και το πουρνάρι που αναπτύσσεται με τη μορφή θάμνου λόγω βόσκησης, κυρίως στις παρυφές του δάσους. Τα φύλλα και ο φλοιός των δρυών διαφέρουν μεταξύ τους, όλες όμως παράγουν βελανίδια και έτσι διακρίνονται εύκολα από τα υπόλοιπα δένδρα. Επίσης, απαντώνται πλατάνια, καστανιές, χαλέπιος πεύκη, θαμνώδης βλάστηση, φρυγανώδεις και ποώδεις συστάδες. Στον υπόροφο των πυκνών δρυοδασών φυτρώνουν λιγοστά φυτά, κυρίως φτέρες και ασφόδελοι. Την άνοιξη ανθίζουν αγριολούλουδα όπως ορχιδέες, πρίμουλες, ανεμώνες, κρίνοι κ.ά. είδη. Η περιοχή διαθέτει πλούσια πανίδα αποτελούμενη από πληθώρα θηλαστικών: βίδρα νυχτερίδες, ερπετών: λαφιάτης, σαύρες, χερσαίες χελώνες και αμφιβίων: ελληνοβάτραχος, φρύνοι. Επιπλέον, έχουν καταγραφεί 117 είδη πουλιών στην περιοχή, 17 από τα οποία είναι απειλούμενα (Παράτημα Ι, οδηγία ΕΟΚ/79/409). Ειδικότερα, ο μεσαίος δρυοκολάπτης (Dendrocopos medius) και το φρυγανοτσίχλονο (Emberiza caesia) αποτελούν είδη χαρακτηρισμού της ΖΕΠ. Η περιοχή είναι σημαντική για τη μελισσοκομία, ενώ στο δρυοδάσος μπορεί κανείς να συναντήσει μεγάλη ποικιλία μανιταριών συμπεριλαμβανομένων και των πιο εκλεκτών βρώσιμων ειδών, όπως βωλίτες, κανθαρίσκοι και αμανίτες του Καίσαρα, όπου κάνουν μυκόρριζα και συμβιώνουν με τις ρίζες της βελανιδιάς. Στους ποταμούς και τα ρέματα της περιοχής ανοίγονται φαράγγια ιδιαίτερης ομορφιάς, με πλούσια βλάστηση, με καταρράκτες και λιμνούλες, με σπηλιές που το νερό σχηματίζει σταλακτίτες και σταλαγμίτες, με στενά περάσματα που υψώνονται επιβλητικά. Φημισμένο είναι το φαράγγι των Κενταύρων, αγαπημένος προορισμός των επισκεπτών της Φολόης. Από την περιοχή διέρχεται και το Εθνικό Μονοπάτι Ο31, μήκους 101 χιλιομέτρων, που διασχίζει τη βορειοδυτική Πελοπόννησο, από την Πάτρα έως την Αρχαία Ολυμπία.

Ένας πεζοπορικός οδηγός της σειράς topoguide για την Φολόη είναι σε εξέλιξη. Ωστόσο, όλα τα μονοπάτια της περιοχής περιλαμβάνονται ήδη στη χαρτογραφική εφαρμογή topoguide Greece, διαθέσιμη τόσο για συσκευές Android, όσο και για συσκευές iOS (iPhone και iPad).