Γεωγραφία
Χαλανδρίου
και Βριλησσίων

Το Χαλάνδρι

Το Χαλάνδρι, η “Αρχαία Φλύα”, περιγράφεται από τον Παυσανία στα “Αττικά” για τους ναούς και τους βωμούς της. Ο Ησύχιος αναφέρεται στην ονομασία “Φλύα” που προέρχεται από το ρήμα “φλεί” και το οποίο σημαίνει “ευκαρπεί”, καθώς η γη των Χαλανδραίων είναι πλούσια σε βλάστηση. Πιθανότατα, η περιοχή κατοικούνταν από τη νεολιθική εποχή, με ενδείξεις εποικισμού κατά την περίοδο της Χαλκοκρατίας (2600-2000 π.Χ.) και την Υστεροελλαδική Εποχή (1550-1100 π.Χ.) ενώ νεότερες ανακαλύψεις δείχνουν ότι ο αρχαίος οικισμός ήταν αγροτικός και αστικός, γύρω από το σημερινό κεντρικό Χαλάνδρι και μάλιστα και πολύ πλούσιος. Κατά το 500 π.Χ. ο μεγάλος διανοητής και πολιτικός Κλεισθένης ιδρύει την Αθηναϊκή Δημοκρατία και από τους 13 Κεκρόπιους δήμους ο ένας ήταν της αρχαίας Φλύας, που εκτείνεται έως τη Φιλοθέη, το Ψυχικό, τα Βριλήσσια και την Αγία Παρασκευή. Δύο μεγάλα ρέματα διέσχιζαν τον αρχαίο δήμο: Ο Βριλησσός, δηλαδή η σημερινή ρεματιά του Χαλανδρίου και ο Αττικός Κηφισός (στην οδό Σαρανταπόρου).

Στους Κλασσικούς χρόνους εμφανίζεται ως τόπος επιφανών πολιτών όπως ο Ευριπίδης και ο Θεμιστοκλής, ενώ κατά τους Ρωμαϊκούς και Πρωτοχριστιανικούς χρόνους λεηλατείται και ερημώνεται. Το 2009 έγινε η ανακάλυψη στο οικόπεδο της Λ. Πεντέλης 133, τμήματος 20 μέτρων της αρχαίας λιθαγωγίας των μαρμάρων των λατομείων της Πεντέλης. Επίσης, στο υπόγειο της οικίας επί της οδού Ηρακλείου 3-5, βρέθηκε επιγραφή «Μνησαρχίδης ο Φλυάσιος», που ήταν το όνομα του πατέρα του μεγάλου τραγικού ποιητή Ευρυπίδη (γεννημένου το 480 π.Χ.). Το σημερινό όνομα το πήρε μάλλον από κάποιον τούρκο ή αρβανίτη γεωκτήμονα χαλά (θείος) σαν πρώτο συνθετικό και την τούρκικη λέξη ντερέ (ρέμα), χαλαντερέ, με παραφθορά χαλάνδρι ή από τη βυζαντινή λέξη που σήμαινε κλίνη, μοναχική καλύβα κ.λ.π.

Το χαμηλότερο υψόμετρο του Δήμου είναι στη Λεωφόρο Κηφισίας (50 μ.), ενώ το υψηλότερο στα όρια με τα Βριλήσσια (250 μ.). Όσον αφορά στην ιστορική εξέλιξη των πόλεων (ανάμεσα σ’ αυτές και του Χαλανδρίου) ο Αριστοτέλης Προβελέγγιος πολύ σοφά είπε: «Η ιστορία των πόλεων είναι η ιστορία της ανθρωπότητας. Μέσα από την μορφή που διατηρεί κάθε πόλη, διαβάζεις τις αξίες, την παράδοση, τον πολιτισμό που την δημιούργησε. Τα κίνητρα των ανθρώπων, τον σεβασμό ή την ασέβεια, το θάρρος ή τον εγωισμό αυτών που την κατοίκησαν και την κατοικούν».

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή ο πληθυσμός του Χαλανδρίου υπερτριπλασιάστηκε (από 1.897 κατοίκους το 1920 έφτασε τους 6.882 το 1928). Στη δεκαετία του 1930 απαλλοτριώθηκαν εκτάσεις γης γύρω από τις όχθες της ρεματιάς και κτίστηκαν 62 πέτρινα σπίτια με δύο δωμάτια το καθένα. Εκεί εγκαταστάθηκαν 70-80 οικογένειες προσφύγων, ενώ πολλοί εξακολουθούσαν να κατοικούν στις παράγκες του πρώτου συνοικισμού, που είχαν εγκατασταθεί κάτω από την κεντρική πλατεία. Παράλληλα όμως κάποιοι αστοί, είτε πρόσφυγες, είτε Αθηναίοι, χτίζουν την εποχή εκείνη (μεταξύ του 1920-1930) γύρω από την παραρεμάτια περιοχή μερικά από τα ωραιότερα νεοκλασικά, μεταξύ αυτών και το Καρέλλειο Γηροκομείο.

topoguide greece

Vrilissia Trail

Όλες οι διαδρομές του δικτύου Vrilissia Trail, πλαισιωμένες με μετρητικά στοιχεία, φωτογραφίες και άμεση σύνδεση με πολλά Σημεία Ενδιαφέροντος, περιλαμβάνονται στον οδηγό Vrilissia Trail topoguide.

Ο οδηγός είναι διαθέσιμος ΔΩΡΕΑΝ για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide greece. Το Vrilissia Trail περιλαμβάνεται στην ομάδα της Αττικής. Αποκτήστε τον οδηγό Vrilissia Trail ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Vrilissia Trail topoguide είναι επίσης διαθέσιμος ΔΩΡΕΑΝ για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Vrilissia Trail ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Vrilissia Trail topoguide προσφέρει off-line λεπτομερείς χάρτες με όλα τα στοιχεία που ενδιαφέρουν τον ορειβάτη. Πάνω στο μονοπάτι, κάνει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος της διαδρομής, βοηθώντας τον πεζοπόρο να διατηρεί την πορεία του και να φτάσει στον προορισμό του ακόμα και κάτω από δυσμενείς συνθήκες.