Αρκαδικά Μονοπάτια & Apollo Trails
Λύκαιο, Τετράζι, Μίνθη και κοιλάδα Νέδας

Γεωλογία

Η ενότητα Πίνδου

Η κατανόηση της γεωλογίας του Λύκαιου έχει διπλή σημασία: εξυπηρετεί αφενός την ερμηνεία του τοπίου, ως αποτέλεσμα του συνδυασμού τεκτονικών και γεωμορφογολικών μηχανισμών, και αφετέρου αποτελεί τη βάση των λόγων που ανέβασαν το μικρό αυτό βουνό στην κορυφή της γενεαλογικής και λατρευτικής πυραμίδας των Αρκάδων.

Μακροσκοπικά, αξίζει να δει κανείς ότι το Λύκαιο και το Τετράζι αποτελούν τα εμφανέστερα σημεία μιας στενής λουρίδας της ενότητας Πίνδου, που εδώ συμπιέζεται ανάμεσα σε δύο θάλασσες της ενότητας Γαβρόβου-Τρίπολης. Πέραν της υδρολογικής ιδιαιτερότητας της στρωματογραφίας της Πίνδου, θέμα έχει τεράσταια σημασία για την εποίκηση και τη χρήση του βουνού, είναι εξίσου μεγάλης σημασίας η εναλλαγή των διαφόρων στρώσεων της ενότητας στην επιφάνεια, όπου με τα πολύ διαφορετικά χημικά και μηχανικά χαρακτηριστικά τους συμμετέχουν στη διαμόρφωση ενός ατελείωτου μωσαϊκού κορυφών, λεκανών, ραχών και κοιλάδων. Μέσα στο μωσαϊκό αυτό των απείρων ευκαιριών εγκατάστασης και παραγωγής ξεχωρίζουν οι περίοπτες θέσεις όπου η τοπική κοινωνία θα απογειώσει τους θρύλους και τις λατρείες της.

×

Λύκαιον όρος
Το σύμπλεγμα των ψηλών κορυφών από τα ανατολικά

Στρωματογραφία

Συνοπτικά, η ζώνη του Λύκαιου διαμορφώνεται σε μια μεγάλη μάζα ιζημάτων διαφόρων ηλικιών και τύπων, που λαθρεφτίζουν τη βασική δομή της ενότητας Πίδνου, δηλαδή συναντάμε από τα παλαιότερα προς τα νεότερα: τη ζώνη των αρχέγονων πυριτικών ιζημάτων, με άφθονους ραδιολαρίτες, την πρώτη (παλαιότερη) ζώνη του φλύσχη, τους λεπτοπλακώδεις ασβεστόλιθους, τους παχυστρωματώδεις λευκούς ασβεστόλιθους και τέλος το νεότερο φλύσχη. - Πυριτικά στρώματα με ραδιολαρίτες. Η εμφάνιση στην επιφάνεια αυτού του πολύ παλιού υλικού είναι περιορισμένη, γίνεται ωστόσο εύκολα αντιληπτή από το κεραμιδί-κόκκινο χρώμα των ραδιολαριτών. - Πρώτος φλύσχης. Είναι μια πολύ παλαιά μάζα αποσάθρωσης πλευρικών πετρωμάτων με έμφαση στους ψαμμίτες και τις άμμους. Η επιφανειακή παρουσία της στην περιοχή είναι μικρή. - Ασβεστόλιθοι. Σε όλο το συγκρότημα θα συναντήσουμε ομάδες πτυχωμένων ασβεστολίθων, είτε με λεπτές στρώσεις, είτε με παχύτερες, με τις τελευταίες να αποτελούν το κύριο υλικό όλων των αρχιτεκτονικών μελών των μνημείων της περιοχής. Δεύτερος φλύσχης. Πρόκειται για νεότερα στρώματα μικρού βάθους, που καλύπτουν κατά τόπους τους ασβεστόλιθους.

×

Λύκαιον όρος
Η άνω λεκάνη της Νέδας και οι κύριοι οικισμοί
(Αμπελακιώτισα, Άγιος Σώστης και Νέδα)
Προς τα ανατολικά, οι δύο ψηλότερες κορυφές του Λύκαιου

Το Λύκαιο θεωρείται ιερό όρος της αρχαίας Αρκαδίας και στη δεύτερη ψηλότερη κορυφή του υπήρχε τέμενος του Διός, ενεργό από τα προϊστορικά έως και τα πρώιμα ιστορικά χρόνια. Στη βόρεια βάση της κορυφής, σε υψόμετρο 1200 μέτρων περίπου, έχει ανασκαφεί το μεγάλο στάδιο όπου εκτελούντο οι παναρκαδικοί αγώνες των Λυκαίων.

Στην επέκτασή του Λύκαιου προς τα δυτικά, πάνω σε μια μεγάλη ράχη που αποτελεί υδροκρίτη του Αλφειού και της Νέδας, βρίσκεται ο σημαντικός ναός του Επικούρειου Απόλλωνα. Στις ανατολικές πλαγιές του βουνού, στην τοιχοποιΐα χριστιανικού ναού, έχουν εντοπιστεί μέλη ναού του Παρράσιου Απόλλωνα, στα δυτικά, στην τοιχοποιΐα ναού των Ταξιαρχών έχει αναγνωριστεί ναός του Πανός, ενώ στα νότια, πάνω από την Άνω Μέλπεια έχει αποκαλυφθεί μεγάλο θυσιαστήριο του Πάνα.

×

Λύκαιον όρος
Η Παρρασία χώρα στο χάρτη του Παρράσιου Πολιτιστικού Πάρκου

Πηγές και κεφαλάρια

Οι πηγές της ανώτερης ζώνης του Λύκαιου δημιουργούνται κυρίως από την επαφή των λεπτοπλακωδών ασβεστολίθων με τους ραδιολαρίτες. Οι πηγές αυτές είναι πολυάριθμες και μπορούν εμφανίζονται κατά μήκος της ίδιας επαφής, συχνά με μικρές υψομετρικές διαφορές. Άλλες πηγές γεννιώνται από της επαφή των ασβεστολίθων με τοπικά λέπια φλύσχη. Φυσικά, η χωροθέτηση των οικισμών και των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων όλων των εποχών έχει γίνει με βασικό κριτήριο τις πηγές. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο οικισμός των Άνω Καρυών που εγγράφεται μέσα στο περίγραμμα μιας δεκάδας πηγών.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
Συμβολή: Ρεγγίνα Κούτση, δρ. γεωλόγος

topoguide Greece

ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΑ ΑΡΚΑΔΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ

Μια ανάλυση της γεωγραφίας της περιοχής της αρχαάις Παρρασίας περιλαμβάνεται στον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια της AnaDigit.

Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η Αρκαδικά Μονοπάτια περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το topoguide Greece έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης πολλών περιοχών, επιτρέποντας έτσι την συνολική προβολή του αναλυτικού χάρτη όλης της Αρκαδίας και την εύκολη εναλλαγή των διαδρομών, των εκατοντάδων Σημείων Ενδιαφέροντος και των δεκάδων σελίδων του οδηγού με τις αναρίθμητες φωτογραφίες.