Παρνασσός

Ο22 Αγόριανη-Πολύδροσος

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Το σκέλος του Εθνικού Μονοπατιού Ο22 από την Αγόριανη προς τον Πολύδροσο τοποθετείται ως πρώτο μέρος της μεγάλης αυτής διαδρομής, θεωρώντας το Ο22 ως σύνδεση από τον άξονα του Ε4 προς την Αθήνα.

Η διαδρομή χρησιμοποιεί τον παλιό ημιονικό δρόμο ανάμεσα στην Αγόριανη και τον Πολύδροσο και στην φορά της περιγραφής είναι έντονα κατηφορική.

Η πορεία πάνω στο πρώτο σκέλος του Εθνικού Μονοπατιού Ο22 από την Αγόριανη προς τον Πολύδροσο ξεκινά από την πλατεία της Αγόριανης, ένα από τα πιο ζωντανά χωριά της Ρούμελης. Το καλοκαίρι, το χωριό έχει έντονη τουριστική κίνηση και προσφέρει ποικιλία προτάσεων εστίασης και διαμονής.

Κατηφορίζουμε σε δρομάκια και μετά την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων (μεγάλη, πολύκρουνη κρηνική κατασκευή) μπαίνουμε σε μονοπάτι που μας φέρνει σε χωματόδρομο. Βαδίζουμε για λίγο στο χωματόδρομο, περνάμε κοντά από μεγάλη, εγκαταλελειμένη οικία και λίγο μετά φτάνουμε στο μεγάλο βάραθρο της Αγόριανης. Εδώ ακριβώς ξεκινά το κύριο σκέλος του μονοπατιού. Μετά από μια σειρά παλιά χωράφια και ξέφωτα, που αποτελούσαν τμήμα της γεωργικής επικράτειας της Αγόριανης, μπαίνουμε σε πυκνό δάσος γερασμένων ελάτων, σε ομαλές πλαγιές όπου εναλλάσσεται το βραχώδες με το πιο χωμάτινο πεδίο. Φτάνουμε σε μεγάλο ξέφωτο. Το μονοπάτι, όχι πολύ φανερό πλέον και με ελλιπή σήμανση, μπαίνει σε στενή δασωμένη ρεματιά. Κατηφορίζουμε έντονα, περνάμε δίπλα από το παλιό πηγάδι του Αυγέρη (σχεδόν αόρατο και εντελώς απροσπέλαστο) και φτάνουμε στο μεγάλο πλάτωμα Πόρτες. Εδώ θα δούμε ένα ακόμα παλιό πηγάδι (το πηγάδι του Κουσούλα, κοντά υπάρχει έρημη κτηνοτροφική εγκατάσταση).

Συνεχίζουμε σε ανοιχτό πλέον τοπίο με χαμηλή αλλά πυκνή βλάστηση. Κατηφορίζουμε έντονα, σε ένα πεδίο όπου εναλλάσσονται οι βραχώδεις πλαγιές με μικρά καρστικά ανοίγματα και φτάνουμε σε βραχώδη ώμο, από όπου βλέπουμε πλέον τη ζώνη του Πολυδρόσου.

Σε πιο βραχώδες πεδίο, συνεχίζουμε την κατάβαση μέχρι δεύτερο ώμο. Από εδώ και κάτω, το παλιό μονοπάτι είναι σαφέστερο. Σύντομα φτάνουμε σε διακλάδωση, όπου ο δεξιός κλάδος οδηγεί στο βάραθρο Δρακοκάρκαρος (μέτριο μονοπάτι, χωρίς σήμανση). Συνεχίζουμε σε ολοένα πιο πατημένο και σαφές μονοπάτι, με έντονη κτηνοτροφική παρουσία. Από τις Πόρτες μέχρι εδώ, η σήμανση είναι κάπως συνεπέστερη, με παλιά αλλά ορατά σημάδια του Ο22.

Το μονοπάτι περνά δίπλα στο άνδηρο αρχαίου ναού και τελειώνει ακριβώς στις μεγάλες πηγές του Κηφισού. Πρόκειται για μια από τις πολλές αναβλύσεις της πλευράς αυτής του Παρνασσού, που αποφορτίζουν την τεράστια ασβεστολιθική μάζα του βουνού. Η συγκεκριμένη πηγή είναι, μαζί με την αντίστοιχη της Κάτω Λιλαίας, μια από τις δύο αναβλύσεις γένεσης του Βοιωτικού Κηφισού.

Το καρστικό σύστημα της πηγής, που είναι γνωστό ως πηγές της Αγίας Ελεούσας εξερευνήθηκε πρόσφατα. Χαρτογραφήθηκε μια υποβρύχια διαδρομή μήκους 300 μέτρων, σε βάθος 37 μέτρων και αποτυπωθηκαν εντυπωσιακές γεωμορφές.

Στην ιδιαίτερη αυτή θέση, οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής ύψωσαν μεγάλο ναό αφιερωμένο στον Κηφισό, ως θεό του ποταμού. Από το ναό σώζεται κατά χώραν μόνο το άνδηρο, ενώ μεγάλος αριθμός αρχιτεκτονικών μελών του έχει επαναχρησιμοποιηθεί στις ερειπωμένες σήμερα εκκλησίες του Αγίου Χριστόφορου και της Αγίας Ελεούσας.

Ο βυζαντινός ναός της Αγίας Ελεούσας διακρίνεται σε διπλανό λιβάδι. Ο ναός, που ήταν αφιερωμένος στην Παναγία, βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση. Η μεγάλη αυτή εκκλησία του 5ου αιώνα, γνωστή στους ντόπιους ως Παναγία Μαυρομαντήλα, κατασκευάστηκε από μέλη (επιστύλια, τρίγλυφα, σπονδύλους κιόνων) του παρακείμενου αρχαίου ναού και ενός επίσης αρχαίου μνημειακού οικοδομήματος κρήνης. Με τη βοήθεια του τοπικού ασφάλτου θα ανηφορίσουμε ομαλά μέχρι το κέντρο του Πολυδρόσου και θα ολοκληρώσουμε την πορεία μας στην δροσερή πλατεία του χωριού, κάτω από την επιβλητική ενοριακή εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου. Ο Πολύδροσος είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός της περιπαρνάσσιας ζώνης και προσφέρει πλήθος εξυπηρετήσεων.

Το σκέλος αυτό αποτελεί τμήμα της διαδρομής Ultra του αγώνα Tihio Race και συντηρείται κάθε χρόνο με κόπο και δαπάνες της διοργάνωσης.