Μια μοναδική θέση στην ευρασιατική βιογεωγραφία, με κύριες επιρροές τα βαλκανικά δασικά συστήματα, τον αιγαιακό κόσμο και τις πεδιάδες της Ανατολίας, που και αυτά με τη σειρά τους μεταφέρουν βιολογικές επιδράσεις από τα αρκτικά, τα μεσογειακά και τα ασιατικά βιοσύνολα.

Μια ξεχωριστή γεωλογία, όπου συνδυάζονται οι σχιστόλιθοι, οι γνεύσιοι, οι γρανίτες και οι οφιόλιθοι, πετρώματα που δεν συνυπάρχουν στην υπόλοιπη χώρα.

μια μεγάλη ποικιλία γεωμορφών - κοιλάδες συμμετρικών υδρογραφικών ιστών, βραχώδη πέταλα, ορθοπλαγιές, σάρες, ατελείωτο πλέγμα χειμάρρων, καταρρακτών, ρεματιών και ποταμών.

Μια τεράστια δασική έκταση, καλυμένη εξ'ολοκλήρου από μια μεγάλη ποικιλία ειδών πλατύφυλλων και κωνοφόρων, κυρίως ψυχρόβιων δέντρων, ανάμεσα στα οποία η Ερυθρελάτη, η Σημύδα και το Δασόπευκο δημιουργούν ιδιαίτερες καταστάσεις.

Ένα καθαρά δασικό περιβάλλον, που ωστόσο ποικίλεται από πολλούς βιοτόπους, όπως μικρές λίμνες, μεγάλους ταμιευτήρες, τυρφώνες, στεππώδη τοπία, χαμηλή βλάστηση και γυμνές κορυφές.

Μια διασυνοριακή θέση, που συνεπάγεται εξαιρετικά περιορισμένη ανθρώπινη δραστηριότητα.

Ένα ιδιόμορφο ιστορικό χρήσης από νομάδες κτηνοτρόφους, που όχι μόνο δεν άλλαξαν τις περιβαλλοντικές συνθήκες, αλλά επιπλέον δεν άφησαν και κανένα ίχνος εγκατάστασης.

Μια εξαιρετικά περιορισμένη ανθρώπινη παρουσία, που εστιάζει σε μια και μοναδική δραστηριότητα, την υλοτομία, η οποία εξελίσσεται πολύ κοντά στα αειφορικά πρότυπα και επικεντρώνεται σε λίγα δασικά εργοτάξια, όπως οι εγκαταστάσεις του Φρακτού, της Χαϊντούς, της Ελατιάς, του Λεπίδα, της Παναγιάς κα.

Μια έκκεντρη θέση μέσα στην ήδη άτονη οικονομία της παραμεθόριας ζώνης της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, με άμεσο αποτέλεσμα την απουσία αναπτυξιακών παραφωνιών.

Την απουσία οικιστικών πυρήνων σε όλη την ορεινή ζώνη, με τους οικισμούς των προπόδων, όπως το Σιδηρόνερο, η Σκαλωτή, το Καρυόφυτο, ο Λειβαδίτης, να φθίνουν σταδιακά, ενώ το Παρανέστι και η Σταυρούπολη, να υποχωρούν σαφώς στο ρόλο μικρών παρόδιων σταθμών.