Ορειβασία και πεζοπορία στη Ροδόπη

Πεζοπορικές διαδρομές στην Ελατιά

Για τις διαδρομές στην περιοχή του Φρακτού, χρειάζεται ειδική άδεια από το Δασαρχείο. Η αφετηρία των διαδρομών είναι συνήθως το Δασικό Χωριό Φρακτού, όπου γίνεται και ο σχετικός έλεγχος.

Το Δασικό Χωριό Φρακτού

Το Δασικό Χωριό Φρακτού είναι ένα μικρό συγκρότημα ξύλινων οικίσκων, χαλαρά διαταγμένα στην κεκλιμένη επιφάνεια ενός φυσικού πλατώματος. Κεντρικό κτίσμα είναι το γραφείο διοίκησης του δασικού συμπλέγματος Φρακτού, ενώ τα άλλα κτήρια αποτελούν βοηθητικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης του προσωπικού του δασαρχείου και των υλοτόμων (κοιτώνες, εστιατόριο, WC κλπ). Τα τελευταία χρόνια οι δασεργάτες έχουν εγκατασταθεί γύρω από την πρώτη μπάρα εισόδου στο Φρακτό, όπου διατηρούν και τα ζώα, τα μηχανήματα και τα οχήματά τους και ο κύριος ξενώνας του Δασικού Χωριού διατίθενται άτυπα στους επισκέπτες του χώρου (υπάρχει τρεχούμενο νερό και καυσόξυλα για τις σόμπες). Για συστηματική χρήση του χώρου, ειδικά κατά το διάστημα των δασικών εργασιών (Ιούλίος-Νοέμβριος), πρέπει να γίνει σχετική συνεννόηση με το οικείο Δασαρχείο.

Πεζοπορικές διαδρομές στο Φρακτό

Οι πεζοπορικές διαδρομές που έχουν κάποια υποδομή (διαμορφωμένα μονοπάτια, πινακίδες, σήμανση, γεφυράκια κλπ) βρίσκονται ανάμσεσα στο Δασικό Χωριό και την περιοχή του παλιού οικισμού Αχλαδοχώρι. Αν ξεκινήσει κανείς από το Δασικό Χωριό θα πρέπει πρώτα διατρέξει περίπου 1 χλμ στον κεντρικό χωματόδρομο του Φρακτού για να φτάσει να φτάσει στη μπάρα του Παρθένου Δάσους, όπου βρίσκεται και η αφετηρία του πρώτου σκέλους του πλέγματος. Η διαδρομή Μπάρα Παρθένου Δάσους-Τζάκι ρέμα ακολουθεί μονοπάτι μέσ σε δάσος, περνά από το Δάσος Σημύδας και το πέρασμα Συμπληγάδες Πέτρες και δρασκελίζει τη συμβολή των δυο μικρών ρεματιών Τζάκι ρέμα και Γκούρα ρέμα με τη βοήθεια ξύλινης γέφυρας. Εδώ η πορεία συναντά τον κεντρικό δασικό δρόμο. Ένα ακόμα σκέλος του δικτύου, το μονοπάτι Τζάκι ρέμα-Λυκόλακκα συνεχίζε σε πυκνό δάσος και αφού περάσει το ρέμα Λυκόλακκας μπαίνει σε έναν παλιό αγροτικό χώρο (ερείπια και ξερολιθιές) και συνδέεται με το Μονοπάτι των Καταρρακτών. Ένα παρακλάδι του σκέλους αυτού οδηγεί στη συστάδα Πεναβέλονης Πεύκης (Pinus peuce), ψυχρόβιου πεύκου που διατηρεί ελάχιστες συστάδες στην Ελλάδα.

Το Μονοπάτι των Καταρρακτών είναι ο κορμός του πλέγματος των πεζοποριών του Φρακτού και οπωσδήποτε η πιο δημοφιλής από τις διαδρομές του. Το κεντρικό μονοπάτι διατρέχει την κοιλάδα του ρέματος Βαγγελίνα, όπως λέγεται ο ένας κλάδος του άνω ρου του Αχλαδορέματος, οδηγεί σε τρεις διαδοχικούς καταρράκτες και σταματά στη βάση των ορθοπλαγιών. Το μονοπάτι ακολουθεί συνεχώς τη δεξιά (ανατολική) πλευρά της χαράδρας και έχει δυο παρακλάδια που αποκλίνουν προς τον άξονα της ρεματιές, όπου συναντάμε τον πρώτο και το δεύτερο καταρράκτη, ενώ περνά και από λίγες ξερολιθιές που σνήκαν στην αγροτική ζώνη του Αχλαδοχωρίου Φτάνουμε σε διακλάδωση, όπου αποκλίνει η σύνδεση προς το Αχλαδοχώρι (ερείπια οικιών και ξερολιθιές) και συνεχίζουμε προς τον τρίτο καταρράκτη> Το μονοπάτι επισημαίνεται ως δύσκολο από τις σχετικές πινακίδες: πράγματι τα τελευταία μέτρα, μετά μια μεγάλη σάρα γρανιτικών ογκόλιθων, δεν είναι διαμορφωμένα και το σημείο θέασης του καρ=ταρράκτη είναι κάπως εκτεθειμένο και χρειάζεται προσοχή, ειδικά αν συνοδεύουμε παιδιά ή αρχάριους.

Την ίδια περιοχή διατρέχουν και οι οδεύσεις των δυο μεγάλων αγώνων ορεινού τρεξίματος, που ακολουθούν τα ίδια μονοπάτια. Οι διαδρομές των αγώνες έχουν πυκνή σήμανση που ανανεώνεται κάθε χρόνο και έτσι τμήματά τους μπορούν να αξιοποιηθούν ως πεζοπορικές διαδρομές.

Σε πολλές θέσεις κατά μήκος των πιο πάνω διαδρομών υπάρχουν μικρές πινακίδες της Δασικής Υπηρεσίας παρουσίασης των κύριων φυτικών ειδών της περιοχής.

Πεζοπορικές διαδρομές στη Χαϊντού

Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε6

Η Ροδόπη διατρέχεται από τη διαδρομή του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε6 - τουλάχιστον στη θεωρία. Η μεγάλη αυτή πεζοπορική διαδρομή σχεδιάστηκε ως μια διάσχιση της Ευρώπης, από τη Σουηδία προς τα σύνορα με την Τουρκία, μέσω Δανίας, Γερμανίας, Τσεχίας, Αυστρίας, Σλοβενίας και Ελλάδας. Το τμήμα που διασχίζει την Ελλάδα ξεκινά από την Ηγουμενίτσα, δρασκελίζει την Πίνδο και μετά από μια μακριά αλλά ασαφή όδευση φτάνει στη Δράμα, από όπου μπαίνει στο χώρο της Ροδόπης.

Η διάσχιση της Ροδόπης γίνεται με 3-4 ημερήσια σκέλη, που διατρέχουν την περιοχή κοντά στη συνοριογραμμή. Η ακριβής όδευση, όπως και η κατάσταση των μονοπατιών στα σκέλη αυτά, είναι άγνωστη, με εξαίρεση το τμήμα που περνά από το Δασικό Χωριό Χαϊντούς, όπου ο πεζοπόρος θα βρεί τα λείψανα της αρχικής σήμανσης, ενισχυμένα από την καλή σήμανση των νεότερων δικτύων, όπως της μεγάλης διαδρομής Nestos-Rodopi Trail. Μια επισκόπιση της περιοχής αυτής υπάρχει στη σελίδα Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης. Το Δασικό Χωριό Χαϊντούς είναι ένας από τους κόμβους των πεζοπορικών δικτύων της Ανατολικής Ροδόπης.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος