Διαδρομές στην Κασσάνδρα
Διαδρομές στους υγρότοπους της Φώκαιας

Κείμενο και φωτογραφίες: Κατερίνα Ζαγκαρέτου, Τ. Αδαμακόπουλος

Οι υγρότοποι της Νέας Φώκαιας απλώνονται κατά μήκος της αμμώδους ζώνης ανάμεσα στο Sani Resort και στον οικισμό της Ποτίδαιας. Τα μεγάλα αυτά έλη σχηματίζουν δυο διακριτές επιφάνειες νερού, τη λίμνη Σταυρονικήτα και τη λίμνη Γεράνι, που μαζί συνθέτουν μια ενιαία Ειδική Ζώνη Προστασίας του δικτύου Natura 2000.

Πρόκειται για παράκτια υφάλμυρα έλη με μεταβλητή έκταση και ύψος στάθμης, ανάλογα τις υδατικές συνθήκες της χρονιάς. Η παράκτια ζώνη περιλαμβάνει ένα πλούσιο πευκοδάσος Χαλεπίου Πεύκης, που συνέχεται με μια μεγάλη ζώνη αμμοθινών. Η ζώνη αυτή συμπληρώνει τον υγρότοπο με στοιχεία καταφυγής και φωλιάσματος για πολλά είδη ορνιθοπανίδας. Επίσης, η ποικιλότητα καταστάσεων και η σχετική απουσία οχλήσεων δημιουργεί κατάλληλες συνθήκες για τη ανάπαυση και διατροφή πολλών μεταναστευτικών ειδών, αλλά και τη διαχείμανση των πουλιών των υγροτόπων.

Παράλληλα, τα αμμώδη δρομάκια στο πευκοδάσος στον περίγυρο των υγροτόπων είναι ιδανικά για περπάτημα και παρατήρηση πουλιών. Στους μεγάλους αυτούς περιπάτους κινούμαστε πολύ κοντά στη θάλασσα και μπορούμε να αισθανθούμε τη μεσογειακή αύρα και να δούμε την ατέλειωτη ακτογραμμή με τις εντυπωσιακές ξέρες στη θάλασσα. Τέλος, ο υποθαλάσσιος κόσμος της περιοχής έχει εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον και μια κατάδυση με τον κατάλληλο εξοπλισμό προσθέτει επιπλέον συγκινήσεις.

Η περιοχή των υγροτόπων και των παράκτιων δασών της Σάνης είναι ένα από τα πιο ζωντανά φυσικά στοιχεία της χερσονήσου της Κασσάνδρας: ένα τοπίο που ανατρέπει την διαδεδομένη εντύπωση ότι το τουριστικό πρόσωπο της Κασσάνδρας απαξίωσε τη φυσικότητα και την ομορφιά της. Το μεγάλο αυτό παράκτιο οικοσύστημα απλώνεται ανάμεσα στο κοσμοπολίτικο Sani Resort και τη Νέα Ποτίδαια και κατά κάποιον τρόπο αποτελεί συμπλήρωμα των όσων προσφέρει η τουριστική υποδομή στον επισκέπτη της περιοχής: ο φίλος της φύσης, της πεζοπορίας η του ποδηλάτου θα περάσουν εδώ τις ελεύθερες ώρες τους, παρατηρώντας και φωτογραφίζοντας τα πουλιά και τα φυτά ή αθλούμενοι στα δρομάκια του πευκοδάσους.

Το σύστημα των υγροτόπων της περιοχής αποτελείται από μια μεγάλη ελώδη επιφάνεια, με μεταβαλόμενη έκταση ανάλογα με το υδατικό προφίλ της χρονιάς, μέσα στην οποία σχηματίζονται δύο αβαθείς λίμνες, η λίμνη Σταυρονικήτα και η λίμνη Γεράνι. Ένα πλέγμα από δρομάκια διατρέχει το σταθερό τμήμα του έλους, μέρος του οποίου καλλιεργείται, ενώ ένα δίκτυο από παλιά αποστραγγιστικά κανάλια καταλήγουν σε ένα ανενεργό κεντρικό θυρόφραγμα. Ανάλογα το σκοπό, την επιθυμητή διάρκεια και το ύψος της κατάκλυσης του έλους, ο επισκέπτης μπορεί να κάνει συντομότερες ή μακρύτερες διαδρομές. Η βασική και ευκολότερη διαδρομή birdwatching στη λίμνη Σταυρονικήτα φαίνεται με κόκκινη γραμμή στον πιο πάνω χάρτη, ενώ η αντίστοιχη διαδρομή birdwatching στη λίμνη Γεράνι είναι σχεδιασμένη με πορτοκαλί σύμβολο. Η Πράσινη διαδρομή μπορεί να γίνει μέσα στο καλοκαίρι, ενώ η Μπλε διαδρομή μπορεί να γίνει με ποδήλατο. Μια ποικιλία άλλων περιπάτων είναι επισημασμένες με πινακίδες και καλαίσθητα σημάδια.

Σε ότι αφορά τα πουλιά, στην παράκτια ζώνη θα δούμε τα τυπικά είδη του αραιού πευκοδάσους, όπως ο Μαυροτσιροβάκος (Sylvia melanocephala), ο Θαμνοφυλλοσκόπος (Phylloscopus trochilus), ο Σταχτομυγοχάφτης (Muscicapa striata), ο Καλόγερος (Parus major) και η Τσίχλα (Turdus viscivorus). Στην αραιή δομή των ψηλών κορμών ελίσσεται άνετα το Ξεφτέρι (Accipiter nisus), ενώ τις νύχτες αντηχεί το μονότονο κάλεσμα του Γκιώνη (Otus scops). Περπατώντας την Κοκκινη διαδρομή στο κεντρικό κανάλι της λίμνης Σταυρονικήτα μπορούμε να δούμε εύκολα Γκισάρια (Aythya ferina), Φαλαρίδες (Fulica atra), Βαρβάρες (Tadorna tadorna), Νανοβουτηχτάρια (Tachybaptus ruficollis), Πρασινοκέφαλες πάπιες (Anas platyrhynchos) και Καλαμοκανάδες (Himantopus himantopus). Πιο προφανείς είναι οπωσδήποτε οι τσικνιάδες (Σταχτοτσικνιάς Ardea cinerea, Λευκοτσικνιάς Egretta garzetta, Πορφυροτσικνιάς Ardea purpurea), ενώ πάνω από το έλος πετάνε ανάλαφροι οι καλαμόκιρκοι (Circus aeruginosus). Στην ακτή θα βρούμε ποταμοσφυριχτές (Charadrius dubius), ποταμογλάρονα (Sterna hirundo) και κορμοράνους (Phalacrocorax carbo).