Τα πουλιά του Γράμμου

Η φύση του Γράμμου

Τα πουλιά του Γράμμου

Τα πουλιά του Γράμμου: Συμπιέζοντας την απόσταση, αυτή η εικόνα από τα ανατολικά δείχνει την αλληλουχία των τριών κύριων συστατικών του τοπίου του Γράμμου: αγροδασικός χώρος, ορεινό δάσος, αλπικό πεδίο
Τα πουλιά του Γράμμου
Συμπιέζοντας την απόσταση, αυτή η εικόνα από τα ανατολικά δείχνει
την αλληλουχία των τριών κύριων συστατικών του τοπίου του Γράμμου:
αγροδασικός χώρος, ορεινό δάσος, αλπικό πεδίο
(πατήστε για μεγέθυνση).

Στην περιοχή Γράμμου και το Δυτικό Βόιο έχουν καταγραφεί συνολικά 145 είδη πουλιών, από τα οποία φωλιάζουν περισσότερα από 100.

Ως το βουνό με τα μεγαλύτερα αλπικά λιβάδια, προικισμένο με απέραντα δάση, γεμάτο με κοπάδια μικρών κτηνοτροφικών ζώων και φορτισμένο με ελάχιστη κατοίκηση, ο Γράμμος φιλοξένησε μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα όλη την ορεινή ορνιθοπανίδα της Βαλκανικής.

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Χρυσαετός (Aquila chrysaetos)

Στις κορυφές και τις ράχες κυριαρχούσε ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), ενώ στα λιβάδια έβοσκαν - κυριολεκτικά - οι αλπικές Κοκκινοκαλιακούδες (Pyrrhocorax pyrrhocorax). Παράλληλα, οι παλιότερες πηγές αναφέρουν την παρουσία του Ασπροπάρη (Neophron percnopterus), του Όρνιου (Gyps fulvus) και του Μαυρόγυπα (Aegypius monachus), πουλιά που βεβαίως δεν σχετίζονται με τα μεγάλα υψόμετρα, αλλά με την πρωτόγονη κτηνοτροφία των αλπικών λιβαδιών. Σήμερα κανένα είδος γύπα δεν καταγράφεται στην περιοχή.

Τέλος, από τα δάση της περιοχής αναφέρονταν προπολεμικά είδη που σήμερα επιβιώνουν μόνο στη Ροδόπη, όπως Αγριόκουρκος (Tetrao urogallus), ο Λυροπετεινός (Tetrao tetrix) και η Αγριόκοτα (Tetrastes bonasia).

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Όρνιο (Gyps fulvus)

Οι απότομες αλλαγές που έγιναν στη διάρκεια και μετά το τέλος του Εμφυλίου, δηλαδή αρχικά η έντονη - αν και άγονη - παρουσία του ανθρώπου και μετά η ερήμωση του ορεινού τόξου, σήμανε άμεσα και την απόσυρση μεγάλου αριθμού ειδών, που βρίσκονταν σε συνθήκες οικολογικής παγίδευσης με την παραδοσιακή οικονομία.

Σήμερα στο αλπικό πεδίο θα συναντήσουμε λιγοστά είδη των ορεινών οικοσυστημάτων μεγάλου υψομέτρου. Σε ότι αφορά τα αρπακτικά, παραμένουν ο Χρυσαετός και 2-3 μικρότεροι αετοί, ενώ το Όρνιο περνά ακόμα σποραδικά. Πιο προφανή είναι τα στρουθιόμορφα και ανάμεσά τους είδη που είναι προσαρμοσμένα στις καιρικές συνθήκες και τους πόρους του μεγάλου υψομέτρου, όπως ο Χιονόστρουθος (Montifringilla nivalis), η Χιονάδα (Eremophila alpestris) και ο Χιονοψάλτης (Prunella collaris).

Τα πουλιά του Γράμμου: Ο Χιονόστρουθος, μαζί με τον Χιονοψάλτη και τη Χιονάδα, αποτελούν τη χαρακτηριστική τριάδα των αλπικών πουλιών της Ελλάδας
Τα πουλιά του Γράμμου
Ο Χιονόστρουθος, μαζί με τον Χιονοψάλτη και τη Χιονάδα,
αποτελούν τη χαρακτηριστική τριάδα των αλπικών πουλιών της Ελλάδας
(πατήστε για μεγέθυνση).

Παρατηρούνται επίσης αρκετά είδη που έχουν ευρεία υψομετρική κάλυψη, όπως πετροπέρδικες (Alectoris graeca), βλαχοτσίχλονα (Emberiza hortulana) και χρυσοτσίχλονα (Emberiza citrinella), πετροκότσυφες (Monticola saxatilis), μικρογαλιάντρες (Calandrella brachydactyla) και ωχροκελάδες (Anthus campestris).

Στα δάση του Γράμμου ζει ακόμα ο Μπούφος (Bubo bubo) και ο Μαύρος Δρυοκολάπτης (Dryocopus martius), μαζί με οκτώ ακόμα είδη δρυοκολαπτών.

Σημειώνουμε ωστόσο ότι στο Γράμο λείπουν οι βιότοποι της χαμηλότερης ζώνης και κυρίως οι πιο χαρακτηριστικοί τύποι της Μεσογειακής βλάστησης, όπως τα φρύγανα και οι θαμνώνες, που στα άλλα βουνά της περιμέτρου της χώρας χαρίζουν όχι μόνο μεγαλύτερη βιοποικιλότητα, αλλά κυρίως την ευκαιρία μιας εποχιακής συμπληρωματικότητας των ζωνών διατροφής και καταφυγής. Εδώ έχουμε κυρίως ορεινούς βιοτόπους, που ο πλούτος τους βασίζεται κύρια στο μωσαϊκό που έχουν συνδιαμορφώσει το ανάγλυφο, οι εδαφικές και κλιματικές συνθήκες και ο ανθρώπινος παράγοντας. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε ακόμα το καθεστώς της μεθοριακότητας, που χάρισε στην περιοχή στιγμές ηρεμίας μέσα στην αλληλουχία των παλιρροιών που συνοδεύει την ιστορία των ανθρώπων.

Τέλος, σε έρευνες που έγιναν στην ευρύτερη περιοχή έχουν παρατηρηθεί και ορισμένα είδη που, αφήνοντας τη λίμνη της Καστοριάς, περιπλανώνται στα ποτάμια και τις λιμνούλες της περιοχής σε αναζήτηση τροφής, όπως ο Κορμοράνος (Phalacrocorax carbo), ο Ποταμότρυγγας (Actitis hypoleucos), ο Σταχτοτσικνιάς (Ardea cinerea) και ο Ποταμοσφυριχτής (Charadrius dubius). Οι περιστασιακές αυτές εμφανίσεις δεν περιλαμβάνονται στον πιο κάτω πίνακα.

Αρπακτικά

Αν εξαιρέσει κανείς την απώλεια των τριών ειδών γύπα (Ασπροπάρης Neophron percnopterus, Όρνιο Gyps fulvus και Μαυρόγυπας Aegypius monachus) που είχαν καταγραφεί παλαιότερα στην περιοχή, ο Γράμμος διατηρεί ακέραια την ποικιλότητα της ορνιθοπανίδας ενός μεγάλου ορεινού περιβάλλοντος. Στην πιο ευαίσθητη από τις ταξινομικές ομάδες πουλιών, τα αρπακτικά, η περιοχή φιλοξενεί ένα αξιόλογο αριθμό ημερόβιων και νυχτόβιων ειδών.

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Φιδαετός (Circaetus gallicus)

Απο τα μεγάλα γεράκια του δάσους (γένος Accipiter) θα βρούμε εδώ και τα τρία ελληνικά είδη, ενώ από τα μικρά γεράκια (γένος Falco) θα συναντήσουμε τα αναμενόμενα για το εύρος βιοτόπων της περιοχής. Από τους μεγάλους αετούς συναντάμε το Χρυσαετό, το Σταυραετό και το Φιδαετό. Ο Φιδαετός είναι καλοκαιρινός επισκέπτης - έρχεται στις αρχές Μαρτίου, φωλιάζει στα ψηλά δέντρα του πευκοδάσους και φεύγει τον Σεπτέμβριο.

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Ξεφτέρι (Accipiter nisus)

Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα ημερόβια αρπακτικά είναι είδη ευρείας κατανομής, που ζουν κυρίως στο πλούσιο μωσαϊκό βιοτόπων της περιβάλλουσας ζώνης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει στην αρχή του καλοκαιριού η παρουσία νεαρών λιβαδόκιρκων (Circus pygargus), που έρχονται εδώ από τους περιλίμνιες εκτάσεις της Καστοριάς και της Φλώρινας.

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Όρνιο Griffon vulture Gyps fulvus
Χρυσαετός Golden eagle Aquila chrysaetos
Φιδαετός Short-toed snake eagle Circaetus gallicus
Γερακαετός (Σταυραετός) Booted eagle Aquila pennata
Σπιζαετός Bonelli's eagle Aquila fasciata
Γερακίνα Common buzzard Buteo buteo
Αετογερακίνα Long-legged buzzard Buteo rufinus
Σφηκιάρης European honey buzzard Pernis apivorus
Σαΐνι Levant sparrowhawk Accipiter brevipes
Διπλοσάινο Eurasian goshawk Accipiter gentilis
Ξεφτέρι (Τσιχλογέρακο) Eurasian sparrowhawk Accipiter nisus
Πετρίτης Peregrine falcon Falco peregrinus
Βραχοκιρκίνεζο Kestrel Falco tinnunculus
Μαυροπετρίτης Eleonora's falcon Falco eleonorae
Δεντρογέρακο Eurasian hobby Falco subbuteo
Μαυροκιρκίνεζο Red-footed falcon Falco vespertinus
Δεντρογέρακο Eurasian hobby Falco subbuteo
Λιβαδόκιρκος Montagu's harrier Circus pygargus

Νυχτοπούλια

Στα νυχτόβια αρπακτικά, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες είναι οι καταγραφές του Αιγωλιού (Aegolius funereus) και του Μπούφου (Bubo bubo).

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Μπούφος Eagle owl Bubo bubo
Αιγωλιός Boreal owl Aegolius funereus
Κουκουβάγια Little Owl Athene noctua
Χουχουριστής Tawny Owl Strix aluco
Γκιώνης Scops Owl Otus scops

Κορακοειδή

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Κοκκινοκαλιακούδα (Pyrrhocorax pyrrhocorax)

Στις κορυφές γυροπετούν μικρές ομάδες από Κοκκινοκαλιακούδες, ένα επιδέξιο κορακοειδές των αλπικών τοπίων με έντονα κερματισμένη εξάπλωση στην Ελλάδα και συνολικά πολύ μικρό πληθυσμό.

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Κόρακας Raven Corvus corax
Κοκκινοκαλιακούδα Red-billed chough Pyrrhocorax pyrrhocorax
Κιτρινοκαλιακούδα Alpine chough Pyrrhocorax graculus
Κουρούνα Carrion crow Corvus cornix
Κίσσα Eurasian jay Garrulus glandarius
Καρακάξα Eurasian magpie Pica pica
Ψαρόνι Common starling Sturnus vulgaris

Δρυοκολάπτες

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Λευκονώτης Δρυοκολάπτης (Dendrocopos leucotos)

Χάρη στη μεγάλη ποικιλία δασικών περιβαλλόντων - ώριμα δάση οξιάς και κωνοφόρων, ανοιχτές συστάδες, λιβάδια με ιστάμενα νεκρά δέντρα, ζώνες που υλομούνται και ανέγγιχτες περιοχές - οι δρυοκολάπτες, μεγάλα εντομοφάγα πουλιά που βασίζονται στην ύπαρξη άρρωστων και νεκρών δέντρων, αντιπροσωπεύονται εδώ με 9 από τα 10 ελληνικά είδη (δεν έχει καταγραφεί ο Picoides tridactylus, που στη χώρα μας ενδημεί μόνο στην οροσειρά της Ροδόπης).

Η σπουδαία αυτή ποικιλότητα ενισχύεται από το γεγονός της παρουσίας κάποιων σπάνιων ειδών, όπως ο Μαύρος Δρυοκολάπτης και ο Λευκονώτης Δρυοκολάπτης.

Τα διάφορα είδη δρυοκολαπτών μοιράζονται την περιοχή και τις τροφικές πηγές με μικρές επικαλύψεις: Ο Μαύρος Δρυοκολάπτης (ή Μαυροτσικλιτάρα, Dryocopus martius) ζει στην καρδιά του ορεινού δάσους - τόσο σε αμιγή κωνοφόρα, όσο και σε μικτό δάσος οξιάς με συστάδες μαυρόπευκων - και ειδικεύεται στην εξόρυξη ξυλοφάγων εντόμων από τους σάπιους κορμούς των ξερών δέντρων.

Ο Πράσινος Δρυοκολάπτης (Picus viridis) τρέφεται κυρίως με μυρμήγκια, που τα συλλέγει στο έδαφος. Έτσι κινείται κυρίως σε δάση φυλλοβόλων εναλλασσόμενα με ρεματιές και λιβάδια καθώς και σε αγροδασικές περιοχές. Χρειάζεται πάντως και γέρικα δέντρα, για να φωλιάσει.

Ο Σταχτής Δρυοκολάπτης (Picus canus) έχει μια μικτή δίαιτα εντόμων του εδάφους και του φλοιού. Ζει σε δάση κωνοφόρων και πλατύφυλλων - όπως πλατανεώνες με λεύκες - με διάκενα και λιβάδια, σε μεγάλο υψομετρικό εύρος. Σε παρόμοιο τοπίο, όπως για παράδειγμα γύρω από τους παλιούς - σήμερα έρημους - ορεινούς οικισμούς ζει και ο Νανοδρυοκολάπτης (Dryobates minor). Το ράμφος του δεν προσφέρει τη δύναμη κρούσης των μεγαλύτερων ξαδέλφων του, οπότε αναζητά έντομα και τις προνύμφες τους κάτω από το φλοιό των ήδη νεκρών δέντρων.

Ο Λευκονώτης Δρυοκολάπτης (Dendrocopos leucotos) προτιμά τα μικτά δάση ώριμων κωνοφόρων (Abies και Pinus) και φυλλοβόλων (εν προκειμένω οξιάς) από τα μέσα υψόμετρα μέχρι το δασοόριο. Έχει πολύ αραιή παρουσία σε μια ευρεία ζώνη εξάπλωσης και καθότι είναι πολύ επιφυλακτικός, αποτελεί ένα από τα δυσκολότερα στον εντοπισμό (και τη φωτογράφιση) είδη.

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Μεσαίος Δρυοκολάπτης (Dendrocopos medius)

Ο Πευκοδρυοκολάπτης (Dendrocopos major), στο Γράμμο ενδημεί κυρίως σε ανοιχτό δάσος δρυών και άλλων φυλλοβόλων: η δίαιτά του ανάλογα με την εποχή ποικίλει από μυρμήγκια και σκαθάρια έως σπόρους και καρπούς.

Στον ίδιο τύπο δάσους, αλλά και σε παραποτάμια δάση (φράξοι, ιτιές) σε χαμηλότερα υψόμετρα κινείται και ο Μεσαίος Δρυοκολάπτης (Dendrocopos medius).

Ο Βαλκανικός Δρυοκολάπτης (Dendrocopos syriacus) αναζητά την τροφή του στο φλοιό των άρρωστων ή γέρικων δέντρων του ημιορεινού δάσους, σε νησίδες φυλλοβόλων, εναλλάσσομενες με παλιούς οπωρώνες. Εναλλάσσει έντομα και καρπούς, ανάλογα την εποχή.

Τέλος, ο μικρότερος από όλους, ο Στραβολαίμης (Jynx torquilla), έρχεται το καλοκαίρι και εγκαθίσταται σε πεδινά και ημιορεινά δάση δρυών. Συλλέγει κυρίως μυρμήγκια, που τα αναζητά είτε σε κορμούς που σαπίζουν, είτε στο έδαφος.

Ελληνικό όνομα
Επιστημονικό όνομα Τυπικός βιότοπος
Μαύρος Δρυοκολάπτης Black woodpecker Dryocopus martius
Πράσινος Δρυοκολάπτης European green woodpecker Picus viridis
Σταχτής Δρυοκολάπτης Grey-headed woodpecker Picus canus
Λευκονώτης Δρυοκολάπτης White-backed woodpecker Dendrocopos leucotos
Πευκοδρυοκολάπτης Great spotted woodpecker Dendrocopos major
Μεσαίος Δρυοκολάπτης Middle spotted woodpecker Leiopicus medius
Βαλκανικός Δρυοκολάπτης Syrian woodpecker Dendrocopos syriacus
Νανοδρυοκολάπτης Lesser spotted woodpecker Dryobates minor
Στραβολαίμης Eurasian wryneck Jynx torquilla

Κορακιόμορφα

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Μελισσοφάγος European bee-eater Merops apiaster
Τσαλαπετεινός Eurasian hoopoe Upupa epops

Πελαργοί

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Μαυροπελαργός (Ciconia nigra)

Ο κοινός Λευκοπελαργός φωλιάζει σε πολλές θέσεις στην περίμετρο του βουνού, ενώ μέσα στα όρια της περιοχής φωλιάζει ο Μαυροπελαργός.

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Λευκοπελαργός White stork Ciconia ciconia
Μαυροπελαργός Black stork Ciconia nigra

Περιστερόμορφα

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Τρυγόνι European turtle dove Streptopelia turtur
Φασσοπερίστερο Stock dove Columba oenas
Φάσσα Common wood pigeon Columba palumbus

Χελιδόνια & σταχτάρες

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Σπιτοχελίδονο (Delichon urbicum)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Σπιτοχελίδονο Western house martin Delichon urbicum
Σταβλοχελίδονο Barn swallow Hirundo rustica
Μιλτοχελίδονο Red-rumped swallow Cecropis daurica
Οχθοχελίδονο Sand martin Riparia riparia
Βραχοχελίδονο Eurasian crag martin Ptyonoprogne rupestris
Βουνοσταχτάρα Alpine swift Tachymarptis melba
Σταχτάρα Common swift Apus apus
Ωχροσταχτάρα Pallid swift Apus pallidus

Ορνιθόμορφα

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Πετροπέρδικα Rock partridge Alectoris graeca
Μπεκάτσα Eurasian woodcock Scolopax rusticola
Ορτύκι Common quail Coturnix coturnix

Κούκοι

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Κούκος Common cuckoo Cuculus canorus

Σπίζες

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Χιονάδα (Eremophila alpestris)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Καρδερίνα European goldfinch Carduelis carduelis
Σπίνος Eurasian chaffinch Fringilla coelebs
Χειμωνόσπινος Brambling Fringilla montifringilla
Χιονόστρουθος White-winged snowfinch Montifringilla nivalis
Χιονάδα Horned lark Eremophila alpestris
Σταυρομύτης Red crossbill Loxia curvirostra
Φανέτο Common linnet Linaria cannabina
Σκαρθάκι European serin Serinus serinus
Φλώρος European greenfinch Chloris chloris
Λούγαρο Eurasian siskin Spinus spinus
Κοκκοθραύστης Hawfinch Coccothraustes coccothraustes
Πύρρουλας Eurasian bullfinch Pyrrhula pyrrhula

Τσίχλες

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Κεδρότσιχλα (Turdus pilaris)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Τσαρτσάρα Mistle thrush Turdus viscivorus
Τσίχλα (Κελαηδότσιχλα) Song thrush Turdus philomelos
Κεδρότσιχλα Fieldfare Turdus pilaris
Κοκκινότσιχλα Redwing Turdus iliacus
Κοτσύφι Common blackbird Turdus merula
Γαλαζοκότσυφας Blue rock thrush Monticola solitarius
Χιονοκότσυφας Ring ouzel Turdus torquatus
Πυρροκότσυφας (Πετροκότσυφας) Common rock thrush Monticola saxatilis

Τσιχλόνια

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Σιρλοτσίχλονο (Emberiza cirlus)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Τσιφτάς Corn bunting Miliaria calandra
Αμπελουργός Black-headed bunting Emberiza melanocephala
Βλαχοτσίχλονο Ortolan bunting Emberiza hortulana
Βουνοτσίχλονο Rock bunting Emberiza cia
Σιρλοτσίχλονο Cirl bunting Emberiza cirlus
Χρυσοτσίχλονο Yellowhammer Emberiza citrinella
Φρυγανοτσίχλονο (Σκουρόβλαχος) Cretzschmar's bunting Emberiza caesia

Σπουργίτια

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Σπιτοσπουργίτης House sparrow Passer domesticus
Δεντροσπουργίτης Eurasian tree sparrow Passer montanus

Κεφαλάδες

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Κοκκινοκεφαλάς (Lanius senator)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Αετομάχος Red backed shrike Lanius collurio
Κοκκινοκεφαλάς Woodchat shrike Lanius senator

Σουσουράδες & Κελάδες

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Σταχτοσουσουράδα (Motacilla cinerea)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Λευκοσουσουράδα White Wagtail Motacilla alba
Σταχτοσουσουράδα Grey Wagtail Motacilla cinerea
Κιτρινοσουσουράδα Western Yellow Wagtail Motacilla flava
Ωχροκελάδα Tawny pipit Anthus campestris
Νεροκελάδα Water pipit Anthus spinoletta
Δεντροκελάδα Tree pipit Anthus trivialis

Κορυδαλλοί

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Δεντροσταρήθρα (Lullula arborea)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Κατσουλιέρης Crested lark Galerida cristata
Σιταρήθρα Eurasian skylark Alauda arvensis
Δεντροσταρήθρα Woodlark Lullula arborea
Μικρογαλιάντρα Greater short-toed lark Calandrella brachydactyla

Ποταμίδες & Στριτσίδες

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Κιτρινοστριτσίδα Icterine warbler Hippolais icterina

Παπαδίτσες, τσομπανάκοι και συγγενή

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Λοφιοπαπαδίτσα (Lophophanes cristatus). Φωτ. Andrea Bonetti

Στα δάση του Γράμμου, που αποτελούνται από ένα μωσαϊκό συστάδων μαύρης πεύκης, ελάτης και οξιάς, ζει μια μεγάλη ποικιλία από είδη πουλιών των δασικών εκτάσεων.

Πιο πλούσιο σε ευκαιρίες φωλιάσματος και διατροφής είναι το δάσος της οξιάς. Το βαρύ θρόϊσμα των πυκνών φυλλωμάτων της, μόλις που διακόπτεται από τις ψιλές φωνίτσες που αφήνουν οι δενδροβάτες, οι παπαδίτσες, οι φυλλοσκόποι και οι βασιλίσκοι.

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Καλόγερος Great tit Parus major
Ελατοπαπαδίτσα Coal tit Periparus ater
Αιγίθαλος Long-tailed tit Aegithalos caudatus
Γαλαζοπαπαδίτσα Eurasian blue tit Cyanistes caeruleus
Λοφιοπαπαδίτσα Crested tit Lophophanes cristatus
Βουνοπαπαδίτσα Willow tit Poecile montanus
Καστανοπαπαδίτσα Marsh tit Poecile palustris
Τοιχοδρόμος Wallcreeper Tichodroma muraria
Κλειδωνάς Sombre tit Poecile lugubris
Τρυποφράκτης Wren Troglodytes troglodytes
Καμποδεντροβάτης Short-toed treecreeper Certhia brachydactyla
Βουνοδεντροβάτης Eurasian treecreeper Certhia familiaris
Βραχοτσοπανάκος Western rock nuthatch Sitta neumayer
Δεντροτσοπανάκος Eurasian nuthatch Sitta europaea

Τσιροβάκοι, τριλιστές & βασιλίσκοι

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Πυρροβασιλίσκος (Regulus ignicapilla)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Κοκκινοτσιροβάκος Eastern subalpine warbler Sylvia cantillans
Γερακοτσιροβάκος Barred warbler Sylvia nisoria
Θαμνοτσιροβάκος Common whitethroat Sylvia communis
Βουνοτσιροβάκος Lesser Whitethroat Sylvia curruca
Δεντροτσιροβάκος Western Orphean warbler Sylvia hortensis
Μαυροσκούφης Eurasian blackcap Sylvia atricapilla
Πυρροβασιλίσκος Common firecrest Regulus ignicapilla
Χρυσοβασιλίσκος Goldcrest Regulus regulus

Ψάλτες

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Χιονοψάλτης (Prunella collaris)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Χιονοψάλτης Alpine accentor Prunella collaris
Θαμνοψάλτης Dunnock Prunella modularis

Φυλλοσκόποι

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Θαμνοφυλλοσκόπος Willow warbler Phylloscopus trochilus
Δασοφυλλοσκόπος Wood warbler Phylloscopus sibilatrix
Δενδροφυλλοσκόπος Common chiffchaff Phylloscopus collybita
Βουνοφυλλοσκόπος Eastern Bonelli's warbler Phylloscopus orientalis

Αιγοθηλίδες

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Γιδοβύζι European nightjar Caprimulgus europaeus

Μυγοχάφτες

Γράμμος topoguide
Τα πουλιά του Γράμμου
Καρβουνιάρης (Phoenicurus ochruros)
Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Σταχτομυγοχάφτης Spotted flycatcher Muscicapa striata
Κρικομυγοχάφτης Collared flycatcher Ficedula albicollis
Μαυρομυγοχάφτης European pied flycatcher Ficedula hypoleuca
Δρυομυγοχάφτης Semicollared flycatcher Ficedula semitorquata
Νανομυγοχάφτης Red-breasted flycatcher Ficedula parva
Καρβουνιάρης Black redstart Phoenicurus ochruros
Κοκκινούρης (Φοινίκουρος) Common redstart Phoenicurus phoenicurus
Σταχτοπετρόκλης Northern wheatear Oenanthe oenanthe
Ασπροκώλα (Ασπροκωλίνα) Western black-eared wheatear Oenanthe hispanica
Καστανολαίμης Whinchat Saxicola rubetra
Μαυρολαίμης European stonechat Saxicola rubicola
Κοκκινολαίμης European robin Erithacus rubecula
Αηδόνι Common nightingale Luscinia megarhynchos
Γαλαζολαίμης Bluethroat Luscinia svecica

Νεροκότσυφες

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Νεροκότσυφας White-throated dipper Cinclus cinclus

Παρυδάτια

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Δασότρυγγας Green sandpiper Tringa ochropus

Οριολίδες

Ελληνικό όνομα
Αγγλικό όνομα
Επιστημονικό όνομα
Συκοφάγος Eurasian Golden Oriole Oriolus Oriolus

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

Οδηγός του Γράμμου

topoguide Greece
Φωτογραφίες και περιγραφές πολλών ειδών πουλιών του Γράμμου περιλαμβάνονται στον οδηγό Γράμμος topoguide.

Ο οδηγός Γράμμος topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Ο Γράμμος περιλαμβάνεται στην ομάδα της Βόρειας Ελλάδας. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Γράμμος topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Γράμμου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, κάνοντας τη σχετική αγορά από την ομάδα της Βόρειας Ελλάδας.