Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης

Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης

Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Στα λιβάδια της Ροδόπης
Nestos-Rodopi Trail
Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Στα λιβάδια της Ροδόπης

Η περιοχή του Νέστου και της περιβάλλουσας τη λεκάνη του οροσειράς της Ροδόπης είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες από πλευράς φυσικών τοπίων και βιοποικιλότητας περιοχές της Ελλάδας.
Η ανώτερη υψομετρικά ζώνη χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία των δασών οξιάς. Στη μεσαία ζώνη εμφανίζεται ένα μωσαϊκό τοπίου και βιοτόπων, στο οποίο κυριαρχούν τα βοσκόμενα λιβάδια στις ράχες και το ανώτερο τμήμα των πλαγιών, με μεγάλα δάση πλατυφύλλων χαμηλότερα και μέσα στις χαράδρες. Γύρω από τον άξονά του, ο ποταμός Νέστος καθορίζει το τοπίο, δημιουργώντας μια αλληλουχία από θύλακες παρόχθιας και μεσογειακής βλάστησης, ομαλών εκτάσεων που καλλιεργούνται και εκτεταμένων βραχώνων και ορθοπλαγιών.

Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Μέχρι τον 2ο ΠΠ, τα λιβάδια της Ροδόπης ήταν τα προτιμώμενα βοσκοτόπια των Σαρακατσάνων
Nestos-Rodopi Trail
Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Μέχρι τον 2ο ΠΠ, τα λιβάδια της Ροδόπης ήταν τα προτιμώμενα βοσκοτόπια των Σαρακατσάνων

Η βλάστηση της περιοχής Νέστου-Ροδόπης παρουσιάζεται με μεγάλη ποικιλομορφία. Στις χαμηλότερες υψομετρικά θέσεις, η βλάστηση αντανακλά το μεσογειακό χαρακτήρα του κλίματος. Εδώ εμφανίζονται αείφυλλοι θαμνώνες με κυριαρχία του πουρναριού (Quercus coccifera). Στους λόφους που επιβλέπουν την πόλη της Ξάνθης, έχουν εκτεταμένες αναδασώσεις με τραχεία πεύκη (Pinus brutia), δρώντας προστατευτικά αλλά και προσφέροντας ευκαιρίες αναψυχής στον τοπικό πληθυσμό.
Ανεβαίνοντας σε υψόμετρο, μικτά δάση με θερμόφιλα φυλλοβόλα είδη, όπου κυριαρχεί η οστριά (Ostrya carpinifolia) και ο γαύρος (Carpinus betulus) καταλαμβάνουν τις πλαγιές, αλλά περιορίζονται από τη βόσκηση στις ράχες και τις επίπεδες εκτάσεις. Στις όχθες των αλλουβιακών πεδιάδων κοντά στη Σταυρούπολη αναπτύσσονται λωρίδες δέντρων με κυριαρχία υδροχαρών ειδών λεύκης και ιτιάς.

Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Το Δασικό Χωριό Ερυμάνθου (Χαϊντού)
Nestos-Rodopi Trail
Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Το Δασικό Χωριό Ερυμάνθου (Χαϊντού)

Στις λοφώδεις και ημιορεινές περιοχές που δέχονται συνεχή και έντονη επίδραση της βόσκησης, όπως γύρω από τους οικισμούς του Καρυόφυτου και του Λειβαδίτη, η δασική βλάστηση έχει δώσει τη θέση της σε ανοιχτούς θαμνώνες με την κυριαρχία ειδών, ανθεκτικών στη βόσκηση, όπως το παλιούρι (Paliurus spina christi).
Στις ανώτερα υψομετρικά ζώνες, αναπτύσσονται υψηλά, πυκνά δάση οξιάς (Fagus sylvatica) με καλή ανάπτυξη και δομή. Σε αυτή την υψομετρική ζώνη, στα διάκενα και τα κράσπεδα των δασών αναπτύσσονται πρόσκοπα φωτόφιλα δασικά είδη, όπως η σημύδα (Betula pendula), η τρέμουσα λεύκη (Populus tremula), αλλά και η δασική πεύκη (Pinus sylvestris).

Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Haberlea rhodopensis
Nestos-Rodopi Trail
Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Haberlea rhodopensis

Η χλωρίδα της περιοχής παρουσιάζει πολλά ενδιάφεροντα χαρακτηριστικά. Ένας λόγος είναι η γεωγραφική της θέση, ως σταυροδρόμι μεταξύ διαφορετικών βιογεωγραφικών περιοχών, επιτρέποντας της να δεχθεί επιρροές από το μεσογειακή, το ανατολική και τη βορειο-ευρωπαϊκή χλωριδική περιοχή. Επίσης, στο πέρασμα των γεωλογικών εποχών, στην περιοχή της Ροδόπης κάποιες περιοχές δεν καλύφθηκαν με πάγους κατά την τελευταία παγετώδη περίοδο και αποτέλεσαν καταφύγιο για αρκετά είδη χλωρίδας που μετακίνησαν τη γεωγραφική τους κατανομή προς τα νότια.
Στην περιοχή της Ροδόπης εμφανίζονται πολλά φυτικά είδη που είτε αποτελούν Βαλκανικά ενδημικά, είτε έχουν ως κέντρο εξάπλωσής τους βορειότερες περιοχές και εδώ συναντούν το νοτιότερο άκρο της γεωγραφικής τους κατανομής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της δεύτερης περίπτωσης είναι η ερυθρελάτη (Picea abies), είδους κωνοφόρου δέντρου.
Η κοιλάδα του Νέστου αποτελεί ακόμη μία ενδιαφέρουσα χλωριδική περιοχή. Από τη μια, λειτουργώντας ως καταφύγιο κατά την τελευταία παγετώδη περίοδο, φιλοξενεί υπολειμματικά είδη όπως το Haberlea rhodopensis. Επίσης, φιλοξενεί είδη που εδώ βρίσκουν το βορειότερο σημείο της γεωγραφικής τους εξάπλωσης, όπως το αττικό κολχικό (Colchicum atticum), ένα ελληνικό ενδημικό είδος με κατανομή καθαρά μεσογειακών βιοτόπων.

Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)
Nestos-Rodopi Trail
Η περιοχή Νέστου-Ροδόπης: Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)

Στην περιοχή Νέστου και Ροδόπης παρουσιάζεται μια σειρά από χαρακτηριστικά που οδηγούν στην εμφάνιση μιας ποικιλόμορφης πανίδας. Το βόρειο, δασωμένο τμήμα ιδιαίτερα, εμφανίζοντας χαμηλή ένταση ανθρώπινης δραστηριότητας, εκτεταμένους δασικούς βιοτόπους, καθώς και σύνδεση με μία μεγάλη συνεχόμενη ζώνη, όπως η οροσειρά της Ροδόπης, η οποία εκτείνεται και στη γειτονική Βουλγαρία, εμφανίζει την πιο πλούσια πανίδα θηλαστικών του ελλαδικού χώρου. Εντοπίζονται εμβληματικά μεγάλα θηλαστικά όπως η αρκούδα (Ursus arctos), ο λύκος (Canis lupus), το τσακάλι (Canis aureus), το ελάφι (Cervus elaphus), το ζαρκάδι (Capreolus capreolus) και το αγριογούρουνο (Sus scrofa). Επιπλέον, από θηλαστικά εμφανίζονται ο λαγός (Lepus europaeus), ο ασβός (Meles meles), το κουνάβι (Martes martes), ο τυφλοπόντικας (Talpa europaea), η βίδρα (Lutra lutra), η αγριόγατα (Felis sylvestris) και η νυφίτσα (Mustela nivalis).
Η ορνιθοπανίδα, εμφανίζει αντίστοιχα μεγάλο πλούτο ειδών. Χαρακτηριστικά είδη είναι τα μεγάλα αρπακτικά χρυσαετός (Aquila chrysaetos), θαλασσαετός (Haliaaetus albicilla), κραυγαετός (Aquila pomarina), ενώ εμφανίζεται και το πτωματοφάγο όρνιο (Gyps fulvus). Αντίστοχα, μεγάλη ποικιλία εμφανίζεται ανάμεσα στα ερπετά, τα αμφίβια, αλλά και τα ασπόνδυλα.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide greece

Οδηγός για το
Nestos-Rodopi Trail

Μια αναλυτική περιγραφή του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής των Στενών του Νέστου και της ζώνης της Ροδόπης από τη Σταυρούπολη μέχρι τη Χαϊντού περιλαμβάνεται στον οδηγό Nestos-Rodopi Trail topoguide.

Ο οδηγός Nestos-Rodopi Trail topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide greece. Το Nestos-Rodopi Trail topoguide περιλαμβάνεται στην ομάδα των Μεγάλων Διαδρομών. Αποκτήστε τον οδηγό του Ο22 ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Nestos-Rodopi Trail topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Nestos-Rodopi Trail topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Η εφαρμογή παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος της διαδρομής, καθώς και έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό των περιοχών που διασχίζει το Nestos-Rodopi Trail.

Όλα τα σημεία ενδιαφέροντος που απεικονίζονται στο χάρτη αποτελούν διαδραστικές πηγές πληροφορίας της εφαρμογής: στο πεδίο, κάθε σημείο προβάλλεται αυτόματα στην οθόνη όταν το πλησιάζουμε και μας οδηγεί στο σχετικό λήμα του ψηφιακού οδηγού που περιέχεται στην εφαρμογή.

topoguide greece